بررسی مدیریت‌های مختلف تلفیق آب شور و غیرشور بر عملکرد سورگوم علوفه‌ای و توزیع شوری در نیمرخ خاک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه زابل

2 دانشگاه زابل - دانشکده آب و خاک

3 عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب دانشگاه زابل

چکیده

در دهه‌‌های اخیر، استفاده از آب‌های نامتعارف در حوزه‌ی کشاورزی، بعنوان یکی از الگوهای برتر مدیریتی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از آب‌های نامتعارف، آب‌های شور و لب شور می‌باشد. در حال حاضر چندین روش جهت استفاده از آب شور در آبیاری‌ها مورد توجه است. در پژوهش حاضر هدف، مقایسه‌ روش‌های موجود و ارائه‌ی راهکاری نو در چگونگی تلفیق آب شور و غیر شور می‌باشد. گیاه سورگوم علوفه‌ای رقم اسپیدفید در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی با شش تیمار و در هر تیمار سه تکرار، در شرایط مزرعه‌ای کشت گردید. تیمارها شامل تیمار شاهد (آب شیرین)، تیمار یک دوم شور، یک در میان زمانی، یک در میان مکانی، مخلوط و تیمار شاهد شور می‌باشد. در هر کدام از این تیمارها، نیمی از آب مورد نیاز آبیاری، با آب شور و نیمی دیگر با آب شیرین تامین ‌گردید. آبیاری‌ها بوسیله-ی تانکر و حجم آب ورودی توسط کنتور اندازه‌گیری شد. پس از برداشت محصول برخی صفات فیزیولوژیکی و زراعی گیاه اندازه گیری و توسط آزمون دانکن در سطح معنی‌داری 5 درصد مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. همچنین جهت بررسی تعدیل املاح در نیمرخ خاک در هریک از تیمارها، قبل و بعد از اعمال تیمارها تا عمق یک ‌متری، پنج نمونه خاک با فواصل 20 سانتی‌متری با آگر برداشت و جهت تعیین شوری به آزمایشگاه منتقل گردید. نتایج نشان داد پس از تیمار شاهد، بهترین عملکرد هم از نظر شاخص‌های زراعی و هم از نظر تعدیل نمک، مربوط به تیمار یک در میان مکانی است. و در یک ارزیابی کلی پس از تیمار شاهد، به ترتیب تیمارهای یک در میان مکانی، یک دوم شور، یک در میان زمانی و تیمار مخلوط، بعنوان برترین روش‌های تلفیقی در حوزه‌ی استفاده از آب شور و غیرشور معرفی گردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The study of different conjunctional managements in saline and non-saline water on sorghum’s yield and distribution of salinity in soil profile

نویسندگان [English]

  • saeed ghaedi 1
  • masoome delbari 3
1 Ph.D Student, Department of Water Engineering of zabol university
2
3 Irrigation and Reclamation Eng. Dept., Tehran University, zabol, Iran
چکیده [English]

In recent decades, the use of exotic water in agricultural areas, is considered as one of the best models of management. One of the exotic water, is saline and brackish water. Currently, several methods are considered for the use of saline water in irrigation. The present study aimed to compare existing approaches and propose a new approach on how to conjunct saline and non-saline water. Forage sorghum plants were grown in field conditions. Treatments consisted of; control treatment (100% sweet), the half treated, the alternate time, the alternate place, the mixed and one hundred percent saline treatment. In each of these treatments, half of the needed water for irrigation will be provided with saline water. Finally, the biological parameters of the plant and salinity changes in the soil profile, were analyzed. The results show that the best performance refers to alternate treatment, although after control treatment Then, the alternate place are, the half treated, the alternate time and the mixed treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • conjunctional Irrigation
  • salty
  • soil profile
  • Unusual water
  • Water Crisis

مراجع

  1. بریم نژاد و. و پیکانی غ (1383) تأثیر بهبود راندمان آبیاری در بخش کشاورزی بر افزایش سطح آبهای زیرزمینی. اقتصاد وتوسعه، شماره 47 صفحات 69-90 .
  2. دیانت مهارلویی ز.، مقصودی ک.، دیانت مهارلویی ز. و امام ی (1393) تاثیر شوری و سالیسیلیک اسید بر ویژگی های مورفولوژیک و فیزیولوژیک سورگوم در مراحل اولیه رشد (Sorghum bicolor (L.) Moench). فرآیند و کارکرد گیاهی. 3(7): 57-65.
  3. فرامرزنیا ن.، کشمیری ف (1367) راهنمای مطالعات شناسایی و تشریح نیمرخ خاک.  4(758): شماره صفحه نامشخص.
  4. قائدی س.، افراسیاب پ.، لیاقت ع (1394) بررسی اثر تلفیق آب شور و شیرین در منطقة سیستان. تحقیقات آب و خاک. 46(3): 455-463.
  5. قائدی س.، افراسیاب پ.، لیاقت ع (1394) مقایسه­ی روش­های تلفیق آب شور و غی شور در کشت سورگوم علوفه­ای و توزیع شوری در نیمرخ خاک. علوم و مهندسی آبیاری. 39(1): 167-179.
  6. قائدی س.، افراسیاب پ.، لیاقت ع. و خمری ع (1394) استفادة تلفیقی از آب شور و غیر شور در کشت سورگوم و آفتابگردان در دشت سیستان. تحقیقات آب و خاک. 46(2): 173-182.
  7. کاراندیش ف.، شاه­نظری ع.، میرلطیفی م.، آقاجانی ق. و  عباسی ف (1389) مقایسه­ی توزیع رطوبت در آبیاری ناقص ریشه و آبیاری کامل در محدوده­ی ریشه­ی ذرت. سومین همایش ملی مدیریت شبکه­های آبیاری و زهکشی، دانشکده شهید چمران اهواز، دانشکده مهندسی علوم آب، 10 الی 12 اسفن ماه.
  8. لیاقت ع. و  اسماعیلی ش (1382) تأثیر تلفیق آب شور و شیرین روی عملکرد و غلظت نمک در منطقه توسعه ریشه ذرت. علوم کشاورزی و منابع طبیعی. سال دهم شماره 2.ص 159- 170.
  9. مستشفی حبیب آبادی ف.، شایان نژاد م.، دهقانی م. و طباطبایی ح (1390) بررسی تأثیر چهار نوع رژیم تلفیقی آبیاری با آبشور بر روی شاخص های کمی وکیفی آفتابگردان. نشریه آب وخاک (علوم وصنایع کشاورزی). 25 (4): 698 – 707.
  10. نصراصفهانی ا. و گلچین ن (1387) برآورد کارایی مصرف آب محصولات زراعی در دشت برخوار اصفهان و دشت گرگان و گنبد. تهران: مؤسسه پژوهش های برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی - مدیریت امور پردازش و تنظیم یافته های تحقیقاتی. 47 ص.
  11. Abdelgawad G and Ghaibeh A (2001) Use of low quality water for irrigation in the Middle East. In: Proceeding of the Symposium on the Sustainable Management of Irrigated Land for Salinity and Toxic Elements Control, US Salinity Laboratory Riverside California, 25–27/6/2002, pp. 20–25.
  12. Abdelgawad G, Arslan A, Gaihbe A and Kadouri F (2005) The effects of saline irrigation water management and salt tolerant tomato varieties on sustainable production of tomato in Syria (1999–2002). Agricultural Water Management 78: 39–53.
  13. Bharat R S and Minhas P S (2005) Strategies for managing saline/alkali waters for sustainable agricultural production in South Asia. Agricultural Water Management, 78: 136–151
  14. Chaudhry M R (1999) Impact of conjunctive use of water on soil and crop under farmers' management, 17th Congress on Irrigation and Drainage, Granada, Spain, ICID-CIID, vol. IB: 95-105.
  15. Davies W J and Zhang J H (1991) Root signals and the regulation of growth and development of plants in drying soil. Annual Review of Plant Physiology and Plant Molecular Biology, 42: 55-76.
  16. Dinar A, Letey J and Vaux  H J (1986) Optimal ratios of saline and nonsaline irrigation waters for crop production. Soil. Sci. Soc. 50:440-443.
  17. Khamisia S A, Prathaparb S A and  Ahmedc M (2012) Conjunctive use of reclaimed water and groundwater in crop rotations. Agricultural Water Management. 116: 228– 234.
  18. Minhas P S, Dubey S K and Sharma D R (2006) Comparative effects of blending, intera/inter-seasonal cyclic uses of alkali and good quality waters on soil properties and yields of paddy and wheat. Agricultural Water Management, 87:  83 – 90
  19. Moreno F, Cabrera F, Fernandez-Boy E, Giron I F, Fernandez J E and Bellido B (2001) Irrigation with saline water in the reclaimed marsh soils of south-west Spain: impact on soil properties and cotton and sugar beet crops. Agricultural Water Management. 48:133 –150.
  20. Niu G and Rodriguez D S (2007) Salinity Tolerance of Lupinus havardii and Lupinus texensis. Horticultural Science, 42: 429-748.
  21. Osman A  A, Al-Nabulsi Y A and Helalia A M (1997) Effects of water quality and frequency of irrigation on growth and yield of barley (Hordeurn vulgare L.). Agricultural Water Management, 34: 17-24
  22. Oster J D. 1994. Irrigation with poor quality water—review article. Agric. Water Manage. 25, 271–297.
  23. Pasternak D and De Malach Y (1993) Crop irrigation with saline water. In: Pessarakli, Mohammad (Ed.), Handbook of Plant and Crop Stress. Marcel Dekker Inc., pp. 599–622.
  24. Pasternak D, De Malach Y and Borovic J (1986) Irrigation with brackish water on production of processing tomatoes (lycopersion esculantum Mill). Agricultural Water Management. 12, 149–158.
  25. Pedrero F, Kalavrouziotis I, Alarcón J J, Koukoulakis P and Asano T (2010) Use of treated municipal wastewater in irrigated agriculture review of some practices in Spain and Greece. Agricultural Water Management. 97: 1233-1241.
  26. Qureshi A S, Turral H and Masih I (2004) Strategies for the management of conjunctive use of surface water and groundwater resources in semi-arid areas: A case study from Pakistan. Research Report 86. International Water Management Institute.
  27. Rhoades J D (1987) Use of saline water for irrigation. Water Qual Bull.12:14 –20.
  28. Rhoades J D (1997) Strategies for the use of multiple water supplies for irrigation and crop production. In: Proceedings of the Regional Workshop on Management of Salt Affected Soils in the Arab Gulf States, Abu Dhabi, UAE October 29 to November 2, 1995, FAO regional office for the North East, Cairo, pp. 79–87.
  29. Scholberg J M S (1999) Growth Response of Snap Bean and Tomato as Affected by salinity and irrigation method, Horticultural Science, 34: 175-369.
  30. Suarez D L and Lebron I (1993) Water quality criteria for irrigation with highly saline water. In: Lieth, H., Al Masoom, A. (Eds.), Towards the Rational Use of High Salinity Tolerant Plants, vol. 2. Kluwer Acadimic Publishers, pp. 389–397.
مدیریت آب و آبیاری
دوره 7، شماره 2
مهر 1396
صفحه 227-240

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار