تحلیل محتوای یک قرن قانون‌گذاری آب در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، گروه مدیریت و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 استاد، گروه مدیریت و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 استاد، گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

خشکسالی‌های متعدد و محدودیت منابع آب کشور، اهمیت مدیریت این منبع با ارزش را آشکار ساخته است. مدیریت پایدار منابع آب نیاز به قوانین شفاف، قابل اجرا و منصفانه در بخش تقسیم و توزیع دارد. هدف این تحقیق تحلیل قوانین آب از زمان قانون‌گذاری مدون (مشروطیت) تا قوانین تصویب شده توسط مجلس شورای اسلامی در سال‌های اخیر بود. تحلیل قوانین با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل تمام قوانین مصوب توسط قوه مقننه در زمینه‌ی آب بود. کتب، اسناد و مدارک موجود در رابطه با قوانین آب در دوره‌های مختلف زمانی به عنوان منبع تحقیق استفاده شدند. تحلیل محتوا با استفاده از نرم‌افزار مکس‌کیودا انجام گرفت. نتایج نشان داد بخش کشاورزی در تمام قوانین مورد توجه ویژه بوده است. آب‌های زیرزمینی به ویژه چاه‌ها و حاکمیت آب‌ها از جمله مسائل مورد توجه در دوره‌های مختلف قانون‌گذاری بودند. سیرتحولات مالکیت‌ منابع آب نشان داد گرایش قوانین از مالکیت خصوصی در دوره‌ اول قوانین آب به مالکیت عمومی و حاکمیت دولت در دوره دوم و سوم تغییر پیدا کرده است. در برخی از قوانین مشکلاتی مانند عدم شفافیت، اجرایی نبودن، کلی‌گویی و تناقض وجود داشت و به مسائل جدید مانند بازار آب و انتقال حقوق نیز توجه کمی شده بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Content analysis the century of water legislation in Iran

نویسندگان [English]

  • jamshid Eghbali 1
  • khalil kalantari 2
  • ali asadi 2
  • mohammad javad javid 3
1 Ph.D. Candidate, Department of Agricultural Development and Management, Faculty of Agriculture and Natural Resources University of Tehran, Karaj, Iran
2 . Professor, Department of Agricultural Development and Management, Faculty of Agriculture and Natural Resources University of Tehran, Karaj, Iran.
3 Professor, Department of Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Numerous droughts and limited water resources in Iran have revealed the importance of managing this valuable resource. Sustainable management requires clear, applicable and fair rules in the division and distribution of water. The aim of This study was to analyze the water laws from the time of the codified legislation (Constitutional Revolution) to the laws passed by the Islamic council congress in recent years. The rules were analyzed using content analysis method. The statistical population of the study consisted of all laws passed by the legislature in the context of water. Books and documents related to water laws were used as research sources at different time periods. Content analysis was performed using Maxqda software. The results showed agricultural sector has received special attention in all laws. Groundwater, especially wells and water governance, were the issues of interest in various legislative periods. Water Resource Ownership Changes Show that the trend from private ownership in the first period of water laws has changed to public ownership and state governance in the second and third period. In some rules, there were problems such as: lack of transparency, non-applicable, cliché and contradictions, and little attention had been paid to new issues such as the water market and the transfer the right.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Content analysis
  • Ownership
  • Problems
  • Right of water
  • Water laws

مراجع

1. جعفری لنگرودی، م. ج. (1383). ترمینولوژی حقوق، جلد اول، گنج دانش، تهران، 842 صفحه
2. جعفری، ع. (1384). گیتاشناسی ایران کوه­ها و کوهنامه ­ایران، جلد سوم، انتشارات مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، تهران، 1488 صفحه.
3. جلیلی، ز.، قمرنیا، ه. و کهریزی، د. (1397). بررسی تأثیر آب زیرزمینی کم‌عمق و شور بر عملکرد گیاه استویا، مدیریت آب و آبیاری، 8 (2): ۲۰۹-۱۹۳.
4. خدادادی، س. ا.، یاسی، م. و منعم، م.ج. (1397). ارزیابی عملکرد و ارائه الگوی بهینه تحویل آب در شبکه آبیاری زرینه‌رود، مدیریت آب و آبیاری، 7 (1): 105-119
5. ذوالفقاری، ی. (1390)، حقوق آب، جلد اول، انتشارت مجد، تهران، 192 صفحه.
6. رشیدی، ح.، (۱۳۸۷). قانون توزیع عادلانه در آیینه حقوق ایران، جلداول، نشر دادگستر، خوزستان، 587 صفحه.
7. سرمد، ز.، بازرگان، ع. و حجازی، ا. (۱۳۸۵). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران، جلداول، انتشارات آگاه، تهران، 406 صفحه.
8. شهبازخانیا، ا.، سامانی، ج.م. و رضوی طوسی، س.ل. ( ۱۳۹۶). ارزیابی معیارهای تأثیرگذار در اولویت‌بندی برخی شبکه‌های آبیاری و زهکشی حوزه رودخانه کرخه با هدف تخصیص آب، مدیریت آب و آبیاری، 7(1)، 167-181.
9. فاضلی فارسانی، ن.­ا. (1391)، نظام حقوقی بهره‌برداری از زاینده‌رود با محوریت طومار شیخ‌بهایی، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، منتشرشده در پایگاه پژوهشگاه علوم فناوری و اطلاعات ایران (ایرانداک)، سامانه گنج.
10. فرانکفورد، چ. و نچمیاس، د. (۱۳۸۲). روش‌های پژوهش در علوم اجتماعی، ترجمه فاضل لاریجانی و رضا فاضلی، انتشارات سروش (صدا و سیما) تهران،جلد اول، 815 صفحه.
11. کاتوزیان، ن. (۱۳۸۵). اموال و مالکیت، جلد اول،  انتشارات میزان، تهران، 272 صفحه.
12. کاتوزیان، ن. (۱۳۸۶). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، جلد اول، انتشارات میزان، تهران، 848 صفحه.
13. شرکت مدیریت منابع آب ایران. (1398). گزارش بارندگی تجمعی روزانه به تفکیک حوضه‌های آبریز درجه یک و دو، دفتر پایه مطالعات منابع آب، 15 صفحه.
14. Adler, R. W. (2010). Climate change and the hegemony of state water law. Stanford. Environmental Law Journal, 29, 1.
15. Anderson, T. L. & Snyder, P. (1997). Water markets: Priming the invisible pump. Washington, DC: Cato Institute.
16. Boelens, R. & Vos, J. (2014). Legal pluralism, hydraulic property creation and sustainability: The materialized nature of water rights in user-managed systems. Current Opinion in Environmental Sustainability, 11, 55-62.
17. Dunbar, R. G. (1983). Forging new rights in western waters. Lincoln: University of Nebraska Press.
18. FAO. (1999b). Land and Water Digital Media Series no 6. (www.fao.org)
19. Getches, D. H. (2001). The metamorphosis of western water policy: Have federal laws and local decisions eclipsed the states’ role? Stanford Environmental Law Journal, 20(3): 3-72.
20. Hodgson, S. (2006). Modern water rights: theory and practice (No. 92). Food & Agriculture Org.
21. Iglesias, A. & Garrote, L. (2015). Adaptation strategies for agricultural water management under climate change in Europe. Agricultural water management, 155, 113-124.
22. Kates, R. W., Travis, W. R. & Wilbanks, T. J. (2012). Transformational adaptation when incremental adaptations to climate change are insufficient. Proceedings of the National Academy of Sciences, 109(19): 7156-7161.
23. Lukasiewicz, A. & Dare, M. L. (2016). When private water rights become a public asset: Stakeholder perspectives on the fairness of environmental water management. Journal of hydrology, 536, 183-191.
24. McCool, D. (1987). Command of the waters: Iron triangles, federal water development, and Indian water. Tucson: University of Arizona Press.
25. Null, S. E. & Prudencio, L. (2016). Climate change effects on water allocations with season dependent water rights. Science of the Total Environment, 571, 943-954.
26. Raheem, N. (2014). Using the Institutional Analysis and Development (IAD) framework to analyze the acequias of El Río de las Gallinas, New Mexico. Social Science Journal, 51.3, 447-454.
27. Robins, L., Burt, T. P., Bracken, L. J., Boardman, J. & Thompson, D. B. A. (2017). Making water policy work in the United Kingdom: A case study of practical approaches to strengthening complex, multi-tiered systems of water governance. Environmental Science & Policy, 71, 41-55.
28. Rogers, P. (1993). America’s water: Federal roles and responsibilities. Cambridge, MIT Press.
29. Rosegrant, M. W., Cai, X. & Cline, S. A. (2002). World water and food to 2025: dealing with scarcity. Washington DC. MIT press
30. Ruhl, J. B. (2010). General design principles for resilience and adaptive capacity in legal systems-with applications to climate change adaptation. NCL Rev., 89, 1373.
31. Ruhl, J. B. (2012). The political economy of climate change winners. Minnesota Law Review, 97, 206.
32. Sherk, G. W. (2000). Dividing the waters: The resolution of interstate water conflicts in the United States. Leiden. Brill Nijhoff press
33. Solanes, M. & Jouravlev, A. (2006). Water governance for development and sustainability. New York, United Nations Publications.
34. Tarlock, A. D. (2012). The legacy of Schodde V. Twin Falls Land and Water Company: the evolving reasonable appropriation principleStanford. Environmental Law Journal, 42, 37.
35. The Law Library of Congress(2013), Global Legal Research Center, law@loc.gov  http://www.loc.gov/law
36. World Health Organization & Unicef. (2014). Trends in maternal mortality: 1990 to 2013: estimates by WHO, UNICEF, UNFPA, The World Bank and the United Nations Population Division.
37. Zhongjing, W., Hang, Z. & Xuefeng, W. (2009). A harmonious water rights allocation model for Shiyang River Basin, Gansu Province, China. Water Resources Development, 25(2), 355-371.
مدیریت آب و آبیاری
دوره 10، شماره 1
خرداد 1399
صفحه 113-129

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار