امکان‌سنجی استفاده از آب دریای خزر جهت آبیاری گیاه ترة ایرانی (Allium persicum L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده مهندسی آب و خاک، گروه مهندسی آب، تخصص: آبیاری و زهکشی

3 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان

چکیده

افزایش روزافزون جمعیت هم‌گام با معضل بحران جهانی منابع آب شیرین، استفاده از منابع آب نامتعارف در بخش کشاورزی را ضروری می‌سازد، به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک که بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آب شیرین محسوب می‌شوند. به‌منظور بررسی اثر آبیاری با روش تلفیق آب دریای خزر و آب شیرین بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه ترة ایرانی، آزمایشی در قالب طرحی کاملاً تصادفی با چهار تیمار (اختلاط آب دریای خزر با آب شهری، آبیاری یک در میان با آب دریا و آب شهری، آبیاری نیم در میان آب دریا و آب شهری، آب شهری) تحت شرایط گلخانه‌ای در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سه تکرار در سال 94-1393 اجرا شد. نتایج نشان داد که رژیم‌های آبیاری بر صفات کلروفیل، وزن تر اندام هوایی، ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، وزن تر و خشک ریشه در سطح 1 درصد و بر وزن خشک اندام هوایی و طول ریشه در سطح 5 درصد معنا‌دار بود. تیمار متناوب نیم در میان، متناوب یک در میان و اختلاط آب شور دریا به کاهش 1/12، 9/24 و 7/33 درصدی عملکرد انجامید. تیمار آبیاری نیم در میان به‌دلیل اعمال شوری خـاک کمتـر و امکان دستیابی بیشتر به آب معمولی در لایة سطحی، بهتـرین عملکرد را در مقایسه با تیمارهای شوری مورد بررسی داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The feasibility of using Caspian seawater to irrigate Persian leek (Allium persicum L.)

نویسنده [English]

  • Hossein Sharifan 2
چکیده [English]

Increasing population growth along with the freshwater resources global crisis necessitates the use of unconventional water resources in agriculture, as the largest fresh water consumer, especially in the arid and semiarid areas. The goal of this study was to effect of irrigation with conjunctive Caspian seawater and fresh water on yield and yield components of Persian leek (Allium persicum L.) in greenhouse condition. The research was done based on completely randomized design including three replications as pot planting in Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources during 2015. The treatments included four levels (mixture of sea water + tap water, alternate, half alternate and tap water), respectively. The results inducted that the effect of different irrigation regimes on chlorophyll, shoot fresh weight, plant height, number of leaves per plant, root fresh and dry weight were highly significant (P<0.01), but shoot dry weight and root length were significant at 5% levels (P<0.05). Half alternate, alternate and mixture of sea water and tap water hasve resulted to decreasing of yield 12.1%, 24.9% and 33.7%, respectively. Because of lower salinity in irrigation and access to tap water in the surface layer, the best performance was half alternate treatment in comparison to saline treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • alternate
  • Chlorophyll
  • half alternate
  • leek
  • mixture of water
  • Unconventional water

مراجع

  1.  آروین م.ج. و کاظمی‌پور ن. (1380) آثار تنش‌های شوری و خشکی بر رشد و ترکیب شیمیایی و بیوشیمیایی چهار رقم پیاز خوراکی (Allium cepa). علوم آب و خاک. 5(4): 41-52.
  2.  آروین م.ج. و کاظمی‌پور ن. (1382) واکنش رقم‌های پیاز خوراکی به تنش‌های شوری و خشکی در مرحلة جوانه‌زنی و امکان استفاده از مواد شیمیایی برای بهبود جوانه‌زنی. علوم و فنون باغبانی ایران. 4(3): 104-95.
  3. اکبری س.، دشتی ف. و غلامی م. (1390) اثر تنش شوری بر عملکرد و برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ترة ایرانی. هفتمین کنگرة علوم باغبانی ایران. اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان.
  4.  بویراحمدی م.، رئیسی ف. و جهانگرد م. (1390) اثر سطوح مختلف شوری بر شاخص‌های رشد و جذب عناصر غذایی در شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum L.) و گندم رقم چمران .(Triticum aestivum) پژوهش‌های تولید گیاهی. 18(3): 25-44.
  5.  جمالی ص.، سجادی ف. و شریفان ح. (1395) تأثیر سطوح مختلف شوری بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی گیاه کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) در شرایط متفاوت رطوبتی. دومین کنگرة ملی آبیاری و زهکشی ایران. اصفهان.
  6.  حیدرنژاد س. و رنجبر فردونی ا. (1393) بررسی تأثیر تنش شوری بر برخی ویژگی‌های رشد و میزان تجمع یونی در گیاه اشنان (Seidlitzia rosmarinus L.). مهندسی اکوسیستم بیابان. 4: 1-10.
  7.  حیدری شریف‌آباد ح. (1380) گیاه و شوری. انتشارات مؤسسة تحقیقات جنگل‌ها و مراتع. تهران، 190ص.
  8.  زارعی م.ا. (1385) بررسی الگوی توزیع شوری در خاک تحت سه رژیم آبیاری در آبیاری کرتی. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهرکرد.
  9.  زمانی ص.ع.، نظامی م.ط.، حبیبی د. و بایبوردی ا. (1388) بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزای پاییزه در شرایط تنش شوری .تنش‌های محیطی در علوم گیاهی. 1(1): 69-83.
  10. شایسته ن.، گلچین ا. و شفیعی س. (1390) اثرات شوری آب آبیاری، نیتروژن و محلول‌پاشی با کلرور کلسیم بر عملکرد و شاخص‌های رشد گیاه فلفل. مهندسی زراعی. 34(2): 84-69.
  11. کافی م.، لاهوتی م.، زند ا.، شریفی ح.ر. و گلدانی م. (1387) فیزیولوژی گیاهی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
  12. کافی م.، برزویی ا.، صالحی م.، کمندی ا.، معصومی ع. و نباتی ج. (1388) فیزیولوژی تنش‌های محیطی در گیاهان. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
  13. کافی م.، صالحی م. و عشقی‌زاده ح.ر. (1389) کشاورزی شورزیست، راهبردهای مدیریت گیاه، آب و خاک. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
  14. قبادی ر.، شیرخانی ع.، بیگ‌زاده س. و فتاحی ک. (1390) تعیین اثرات مقادیر مختلف کود نیتروژن مصرفی بر شاخص سطح برگ، شاخص مقدار کلروفیل و راندمان کوانتومی فتوسیستم II ذرت دانه‌ای 704 در شرایط متفاوت رطوبتی. اولین همایش ملی مباحث نوین در کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی ساوه، ایران.
  15. مستشفی حبیب‌آبادی ف.، شایان‌‌نژاد م.، دهقانی م. و طباطبایی س.ح. (1390) بررسی تأثیر چهار نوع رژیم تلفیقی آبیاری با آب شور بر روی شاخص‌های کمّی و کیفی آفتابگردان. آب و خاک. 25(4): 707-698.
  16. نباتی ج.، کافی م.، نظامی ا.، رضوانی مقدم پ.، معصومی ع. و زارع مهرجردی م. (1393) اثر زمان اعمال سطوح مختلف تنش شوری بر برخی ویژگی‌های کمّی و کیفی علوفه کوشیا .(Kochia scoparia) پژوهش‌های زراعی ایران. 12(4): 620-613.
  17. Chaudhry M.R. (1999) Impact of conjunctive use of water on soil and crop under farmers' management. 17th Congress on Irrigation and Drainage. Granada, Spain, ICID-CIID, vol. IB: 95-105.
  18. Davazdahemami S., Sefidkon F., Jahansooz M.R. and Mazaheri D. (2010) Evaluation of water salinity effects on yield and essential oil content and composition of Carum copticum L. Medicinal and Aromatic Plants. 25(4): 504-512. [In Persian].
  19. Guo F. and Tang Z.C. (1999) Reduced Na+ and K+ permeability of K+ channel in plasma membrane isolated from roots of salt tolerant mutant of wheat. Chinese Science Bulletin. 44(9): 816-821.
  20. Heidari-Sharifabad H. and Mirzaie-Nodoushan H. (2006) Salinity-induced growth and some metabolic changes in three Salsola species. Arid Environments. 67: 715-720.
  21. Kerepesi H. and Galiba G. (2000) Osmotic and salt stress induced alteration in soluble carbohydrate content in wheat seedling. Crop Science. 40: 482487.
  22. Khorsandi O., Hassani A., Sefidkon F., Shirzad H. and Khorsand A. (2010) Effect of salinity (NaCl) on growth, yield, essential oil content and composition of Agastache foeniculum Kuntz. Medicinal and Aromatic Plants. 26(3): 438-451. [In Persian].
  23. Kim S., Rayburn A.L., Voigt T., Parrish A. and Lee D.K. (2012) Salinity effects on  germination and plant growth of prairie cordgrass and switchgrass. Bioenergy Research. 5: 225-235.
  24. Kiremit M.S. and Arslan H. (2016) Effects of irrigation water salinity on drainage water salinity, evapotranspiration and other leek (Allium porrum L.) plant parameters. Scientia Horticulture. 201: 211-217.
  25. Malash N., Flower T.J. and Ragheb R. (2005) Effect of irrigation system and water management practices using saline and non-saline water on tomato production. Agricultural Water Management. 78: 25-38.
  26. Maas E.V., Pass J.A. and Hoffman G.J. (1986) Salinity sensitivity of sorghum at three growth stages. Irrigation Science. 7: 1-11.
  27. Nonami H. and Boyer J.S. (1990) Primary events regulating stem growth at low water potentials. Plant Physiology. 94: 1601-1609.
  28. Penrose D.M. and Glick B.R. (2001) Levels of ACC and related compounds in exudates and extracts of canola seeds treated with ACC deaminase-containing plant growth promoting bacteria. Canadian Microbiology.
  29. Salehi M., Kafi M. and Kiani A. (2009) Growth analysis of kochia (Kochia scoparia (L.) schrad) irrigated with saline water in summer cropping. Pak. J. Botany. 41: 1861-1870.
  30. Sevengor S., Yasar F., Kusvuran S. and Ellialtioglu S. (2011) The effect of salt stress on growth, chlorophyll content, lipid peroxidation and antioxidative enzymes of pumpkin seedling. African Agricultural Research. 6(21): 4920- 4924.
  31. Shannon M.C. (1997) Adaptation of plants to salinity. Agronomy. 60: 75-120.
  32. Tarchoune I., Kaddour R., Lachaa M. and Ouerghi Z. (2012) Effects of NaCl or Na2SO4 salinity on plant growth, ion content and photosynthetic activity in Ocimum basilicum L. Acta Physiol Plant. 34: 607-615.
  33. Zhani K., Ben F.M., Mani F. and Hannachi C. (2012) Impact of salt stress (NaCl) on growth, chlorophyll content and fluorescence of Tunisian cultivars of chili pepper (Capsicum frutescens L.). Stress Physiology and Biochemistry. 8(4).
  34. Zhu J.K. (2001) Plant salt tolerance. Trends in Plant Science. 6(2): 66-71.

مدیریت آب و آبیاری
دوره 7، شماره 1
شهریور 1396
صفحه 29-42

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار