برنامه‌ریزی آبیاری سویا با استفاده از اختلاف دمای هوا و پوشش گیاهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه لرستان

2 هیئت علمی دانشگاه لرستان

چکیده

شاخص تنش آبی گیاه که تابعی از اختلاف دمای پوشش گیاهی با دمای هواست، روش مطمئنی برای زمان‌بندی آبیاری و وضعیت آب در گیاهان است. این تحقیق با هدف برنامه‌ریزی آبیاری سویا با استفاده از شاخص تنش آبی گیاه در مزرعة تحقیقاتی دانشکدة کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا شد. برای این منظور سویا تحت چهار سطح آبیاری I1، I2،  I3و I4 به‌ترتیب با 100، 80، 60 و 40 درصد نیاز آبی کشت شد. بر اساس نتایج، متوسط شاخص تنش آبی گیاه در طول دورة رشد برای تیمارهای  I1، I2،  I3و I4 به‌ترتیب 18/0، 37/0، 61/0 و 84/0 محاسبه شد، به‌طوری که به‌ازای هر واحد کاهش آب آبیاری، شاخص تنش به میزان 15/0 درصد افزایش یافت. رابطة بین عملکرد دانة سویا و CWSI نیز نشان داد که همبستگی آن با 98/0r= در سطح 5 درصد معنادار است و با افزایش میزان شاخص تنش آبی گیاه مقدار عملکرد محصول کاهش می‌یابد، به‌طوری که بیشترین و کمترین عملکرد به‌ترتیب در تیمارهای I1 و I4 برابر با 7/1764 و 1/466 کیلوگرم بر هکتار به‌دست آمد. با توجه به تیمار بدون تنش (I1)، حد آستانة 18/0CWSI= مبنای محاسبة زمان آبیاری با استفاده از شاخص تنش آبی قرارگرفت. در نهایت، نیز رابطة   به‌منظور تعیین زمان آبیاری سویا با استفاده از اختلاف دمای برگ و هوا برای کل دورة رشد تعیین شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Soybean irrigation scheduling by using the temperature difference of the air and canopy cover l

نویسندگان [English]

  • hamed ahmadi 1
  • aliheydar nasrolahi 2
  • majid sharifipur 1
  • hamid reza isvand 1
1 lorestan university
2 lorestan university
چکیده [English]

The crop water stress index depends on the temperature difference of the air and canopy cover. It is a reliable method to scheduling irrigation and plants water status.This study carried out to soybean irrigation scheduling using of the crop water stress index in Research Farm of Agricultural Faculty at Lorestan University.For this purpose, soybean was growing under irrigation levels I1 (100%), I2 (80%), I3 (60%) and I4 (40%). Base on the results, the average of CWSI was calculated during the growing season for treatments I1, I2, I3 and I4, respectively, 0.18, 0.37, 0.61 and 0.84; so that CWSI increased a rate of 0.15% per unit of irrigation water reduction. Also, the relationship between grain yield and CWSI showed a high correlation with r= 0.98 that is significant at the level of 5% and the yield decreased by increasing the amount of CWSI, so that highest and lowest of yield obtained in I1 and I4 equal to 1764.7 and 466.1 Kg/hec, respectively. According to the no stress treatment (I1), CWSI=0.18 was used to determine of irrigation timing. Finally, the relationship needed to determine irrigation times for soybean in the total of growth period was estimated:.

کلیدواژه‌ها [English]

  • index
  • thermometer
  • Water management
  • water stress
  • yield

مراجع

  1. الماسی شوشتری م.، کشکولی ح.، برومندنسب س. و موسوی س. (1387) تعیین زمان آبیاری با استفاده از تفاوت دمای پوشش سبز گیاه – هوا و شاخص تنش آبی در نیشکر. مجموعه مقالات دومین همایش ملی مدیریت شبکه‌های آبیاری و زهکشی. دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران.
  2.  بابازاده ح.، سرائی تبریزی م.، پارسی‌نژاد م. و مدرس ثانوی س. (1389) بررسی برخی صفات کیفی و کمّی زراعی سویا (Glycine max L. Merrill) در شرایط تنش آبی. پژوهش آب در کشاورزی. 24(2): 99-109.
  3.  رنجبر ع. (1384) برنامه‌ریزی آبیاری گیاه چغندرقند با استفاده از درجه حرارت پوشش سبز گیاه در شمال خوزستان. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، 114 صفحه.
  4. سعیدی‌نیا م.، برومندنسب س.، هوشمند ع.، سلطانی محمدی ا. و اندرزیان ب. (1395) قابلیت کاربرد شاخص CWSI برای برنامه‌ریزی آبیاری ذرت با آب‌شور در اهواز. دانش آب‌وخاک. 26(1): 173-185.
  5.  سیفی ا.، میرلطیفی س.م.، دهقانی سانیج ح. و ترابی م. (1393) تعیین شاخص تنش آب برای درختان پسته تحت روش آبیاری قطره‌ای زیرسطحی با استفاده از اختلاف دمای تاج گیاه و هوا. مدیریت آب و آبیاری. 4(1): 123-136.
  6. طاهری قناد س. (1387) برنامه‌ریزی آبیاری مزارع با استفاده از یک روش مستقیم. مجموعه مقالات دومین سمینار راهکارهای بهبود اصلاح سامانه‌های آبیاری سطحی. کمیتة ملی آبیاری و زهکشی ایران، تهران، ایران.
  7. فیضی اصل و.، فتوت ا.، آسترکی ع.، لکزیان ا. و موسوی شلمانی ا. (1393) تعیین موازنة آبی و مراحل بحرانی آن در گندم دیم با استفاده از شاخص تنش آبی گیاه (CWSI). آب‌وخاک. 28(4): 804-817.
  8. قربانی م.، برومندنسب س.، سلطانی محمدی ا. و مینایی س. (1393) برنامه‌ریزی آبیاری ذرت تابستانه تحت دو نوع آبیاری سطحی و بارانی با استفاده از شاخص CWSI در شرایط اقلیمی اهواز. علوم و مهندسی آبیاری. 38(4): 64-73.
  9.  محمدی ﻫ.، برومندنسب س.، نصرالهی ع.ح. و ایزدپناه ز. (1395) بررسی تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری قطره‌ای ذرت روی شاخص تنش آبی گیاه (CWSI). مجموعه مقالات دومین کنگره ملی آبیاری و زهکشی ایران. دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران. 
  10. Candogan B.K., Shncik M., Buyukcangaz H. and Demirtas C. (2013) Yield, quality and crop water stress index relationships for deficit-irrigated soybean [Glycine max (L.) Merr.] in sub-humid climatic conditions. Agricultural Water Management. 118: 113-121.
  11. Colak Y.B., Yazar A., Colak I., Akca H. and Duraktenkin G. (2015) Evaluation of Crop Water Stress Index (CWSI) for eggplant under varying irrigation regimes using surface and subsurface drip systems. Agriculture and Agricultural Science Procedia. 4: 372-382.
  12. Gerhards M., Rock G., Schlerf M. and Udelhoven T. (2016) Water stress detection in potato plants using leaf temperature, emissivity, and reflectance. Applied Earth Observation and Geoinformation. 53(14): 27-39.
  13. Idso S.B. (1982) Non-water-stressed baselines – a key to measuring and interpreting plant water stress. Agricultural Meteorology. 27: 59-70. 
  14. Idso S.B., Jackson R.D., Pinter P.J. and Hatfield J.L. (1981) Normalizing the stress-degree-day parameter for environmental variability. Agricultural Meteorology. 24: 45-55.
  15. Jackson R.D., Idso S.B., Reginato R.J. and Pinter J.R. (1981) Canopy temperature as a crop water stress indicator. Water Resource Research. 17(4): 1133-1138.
مدیریت آب و آبیاری
دوره 7، شماره 1
شهریور 1396
صفحه 121-134

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار