بررسی تأثیر آبیاری با آب آلوده بر تجمع فلزات سنگین در گندم و جعفری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استاد، دانشگاه رازی، تخصص: آبیاری

3 عضو هیئت علمی

چکیده

هدف این پژوهش بررسی اثر آبیاری با آب آلوده بر تجمع مس، آهن، روی، کادمیم و منگنز در دو آزمایش مجزا روی گندم و جعفری طی دو تیمار آب آلوده و آب چاه در منطقة درود فرامان کرمانشاه است. مطالعه روی گندم (ریشه، اندام هوایی و دانه) و جعفری (ریشه و اندام هوایی)، در سه تکرار به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی صورت پذیرفت. تجمع آهن، روی، منگنز و کادمیم در اندام‌های گندم و برای آب آلوده بیش از آب چاه و معنا‌دار بود، ولی از نظر تجمع مس اختلاف معنا‌داری مشاهده نشد. در هر دو تیمار آبیاری افزایش غلظت همة فلزات در ریشه نسبت به سایر اندام‌های گندم معنادار بود. بیشترین مقدار تجمع مس، آهن، روی، کادمیم و منگنز به‌ترتیب 1/33، 3/1554، 85/94، 557/0 و 494 (mg/kg) در ریشة گندم و برای تیمار آب آلوده بود. همچنین، غلظت تمام فلزات سنگین در اندام‌های جعفری در آب آلوده به‌طور معناداری بیشتر بود. در هر دو تیمار آبیاری غلظت مس، آهن، روی و کامیم در ریشه به‌طور معناداری بیشتر از اندام هوایی است، ولی منگنز در اندام هوایی بیشتر بوده است. بیشترین مقدار تجمع مس، روی و کادمیم برابر 3/35، 7/95 و 767/0 (mg/kg) در ریشه و بیشترین مقدار آهن و منگنز 5/588 و 194 (mg/kg) در اندام هوایی جعفری در آب آلوده بود. در نهایت، در گندم و جعفری که با آب آلوده آبیاری می‌شود تجمع فلزات سنگین بیش از شاهد و تجمع آن‌ در ریشه بیشتر بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of irrigation effects with pollutted water on heavy metals accumulation in wheat and parsley

نویسندگان [English]

  • Hossein Mirzaei-Takhtgahi 1
  • Houshang Ghamarnia 2
1 Ph.D Student in Irrigation and Drainage, Department of Water Engineering, Campus of Agriculture and Natural Resources, Razi University, Kermanshah, Iran
2
3
چکیده [English]

The purpose of this research was to assess the effects of irrigation on Cu, Fe, Zn, Cd and Mn accumulation with pollutted and well water in Doroodfaraman district of Kermanshah. This study was performed on wheat (root, shoot and grain) and parsley (root and shoot) with three replications as split-plot in a randomized complete block design.The accumulation of Cu, Zn, Mn and Cd in all parts of wheat in pollutted water were significantly more, but accumulation of Cu was found no significant difference. In both irrigations, the increasing of metals in root was significantly more. Moreover, the accumulation of Cu, Fe, Zn, Cd and Mn in root of wheat was as 33.1, 1554.3, 94.85, 0.557 and 494 mg/kg in pollutted water, respectively. Also, concentration of all heavy metals in all parts of parsley in pollutted water was significantly found more. In both of irrigations, the increasing concentrations of Cu, Fe, Zn and Cd in root of parsley were significantly more. Although, Mn concentration was significantly higher in shoot. The most accumulation of Cu, Zn and Cd in root of parsley was found as 35.3, 95.7 and 0.767 mg/kg, respectively. But Fe and Mn with 588.5 and 194 mg/kg belong to shoot of parsley in pollutted water. The results showed that the use of pollutted water for wheat and parsely increased the heavy metals concentration especially in the root of plants.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : cadmuim
  • Copper
  • Iron
  • manganese
  • Zinc

مراجع

  1. بیگی هرچگانی ح. و بنی‌طالبی گ. (1392) اثر بیست‌وسه سال آبیاری سطحی با پساب شهری بر انباشت بعضی فلزات سنگین در خاک، انتقال به دانه‌های گندم و ذرت و خطرات بهداشتی مرتبط. آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، 27(3):570-580.
  2. جعفری‌نژاد ع. و موسوی‌فضل م.ﻫ. (1393) بررسی اثرات فاضلاب تصفیه‌شده بر آلودگی میکروبی و شیمیایی خاک و گندم. پژوهش آب در کشاورزی، شمارة 3.
  3. ساسانی ف. (1394) تحلیل چند متغیرة خاک‌های اراضی کشاورزی تحت آبیاری بلندمدت با پساب شهری. دانشگاه رازی، کرمانشاه، پایان‌نامة دکتری.
  4. شهابی‌فر ج. (1389) بررسی اثرات کاربرد فاضلاب‌های صنعتی در اراضی تحت کشت و گیاهان منطقة قزوین. سمینار ملی: جایگاه آب‌های بازیافتی و پساب در مدیریت منابع آب- کاربردها در کشاورزی و فضای سبز: 1-7.
  5. کاظم‌زاده‌خویی ج. سادات‌نوری ا. پورنگ ن. علیزاده م. قریشی ح. و پاداش ا. (1391) بررسی و اندازه‌گیری فلزات سنگین نیکل، سرب، مس، منگنز، روی، کادمیم و وانادیم در سبزی‌های خوراکی جنوب پالایشگاه تهران. پژوهش‌های محیط‌زیست، 3(6): 65-74.
  6. ناظمی س. عسگری ع. و راعی م. (1389) بررسی مقدار فلزات سنگین در سبزیجات پرورشی حومة شهر شاهرود. سلامت و محیط، 3(2): 195-202.  
  7. نظری م.ع. شریعتمداری ح. افیونی م. مبلی م. و رحیلی ش. (1385) اثر کاربرد پساب و لجن فاضلاب صنعتی بر غلظت برخی عناصر و عملکرد گندم، جو و ذرت. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 3(الف): 97-110.
  8. یارقلی ب. (1387) بررسی میزان جذب کادمیم از محیط ریشه و میزان تجمع آن در اندام محصولات زراعی. دانشگاه تهران، تهران، پایان‌نامة دکتری.
  9. Afzal S. Abdul N. Nazeef U. Ali R. Muhammad A. Muhammad Z. and Muhammad S.K. (2013) Comparative study of heavy metals in soil and selected medicinal plants. Journal of Chemistry, 5: 36-40.
  10. Alghobar M.A. and Suresha S. (2015) Evaluation of nutrients and trace metals and their enrichment factors in soil and sugarcane crop irrigated with wastewater. Geoscience and Environment Protection, 3: 46-56.
  11. Almas H. Hira R. Sana A. and Sajad R. (2016) Heavy metal contamination in vegetables, soil and water potential health risk assessment. American-Eurasian Agricultural and Environmental Sciences, 16(4): 786-794.
  12. Chuan M.C. Shu G.Y. and Liu J.C. (1996) Solubility of heavy metals in a contaminated soil: Effects of redox potential and pH. Water, Air and Soil Pollution, 90: 543-556.
  13. Demirezen D. and Aksoy A. (2006) Heavy metal levels in vegetation in Turkey are within safe limits for Cu, Zn, Ni and exceeded for Cd and Pb. Food Quality, 29(3): 252-265. 
  14. Eslami A. Jahed Khaniki G.R. Nurani M. Mehrasbi M. Peyda M. and Azimi R. (2007) Heavy metals in edible green vegetables grown along the sites of the Zanjanrood River in Zanjan, Iran. Biological Sciences, 7: 943-948.
  15. Ewers U. (1991) Standards, guidelines and legislative regulations concerning metals and their compounds. In: Metals and their Compounds in the Environment. Ed. E. Merian, VCH, Weinheim, New York, Basel, Cambridge: 687-711.
  16. Feizi M. and Rastghalam Z. (2012) The effect of treated wastewater irrigation on accumulation of heavy metals in selected plants. The 1th International and the 4th National Congress on recycling of organic waste in agriculture, 26-27 April, Isfahan, Iran: 1-5.
  17. Hassan N. Mahmood Q. Waseem A. Irshad M. Faridullahi and Pervez A. (2013) Assessment of heavy metals in irrigation water, soil, and wheat plants irrigated with contaminated wastewater. Environmental Studies, 22(1): 115-123.
  18. International Soil Reference and Information Center (1986) Procedure for soil analysis. Wageningen Agriculture University.
  19. Jabeen S. Shah M.T. Khan S. and Hayat M.Q. (2010) Determation of major and trace elements in ten important folk therapeutic plants of Haripur basin, Pakistan. Medicinal Plants Research, 4(7): 559-566. 
  20. Jury W.A., Vaux Jr H.J. and Donald L.S. (2007) The emerging global water crisis: managing scarcity and conflict between water users. Advances in Agronomy Academic Press: 1-76.
  21. Liu W.X. Li H.H. Li R. and Wang Y.W. (2006) Heavy metal accumulation of edible vegetables cultivated in agricultural soil in the suburb of Zhengzhou City, people's Republic of China. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 76: 163-70.
مدیریت آب و آبیاری
دوره 6، شماره 2
آبان 1395
صفحه 315-330

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار