تاثیر روش های نوین آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه برنج (رقم شیرودی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کرمان، دانشگاه شهید باهنر، دانشکده کشاورزی، گروه آبیاری، تخصص: کم آبیاری/ سیستم های آبیاری سطحی/ سیستم های آبیاری تحت فشار

2 آمل، شرکت آب و خاک دلتا

3 آمل، مؤسسه تحقیقات برنج کشور-معاونت مازندران(آمل)

4 کرمان، دانشگاه شهید باهنر، دانشکده کشاورزی، بخش مهندسی آب

چکیده

جهت ارزیابی کشت نشائی در فارو و مدیریت‌های مختلف کم‌آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم شیرودی، تحقیقی در مؤسسة تحقیقات برنج کشور در آمل اجرا شد. تحقیق در سال زراعی 1392، به‌صورت بلوک‌های کامل تصادفی، شامل پنج تیمار آبیاری و سه تکرار انجام شد. تیمارها آبیاری شامل T1(آبیاری دائم در کل دورة رشد)، T2(آبیاری یک روز پس از ناپدید شدن آب از سطح خاک)، T3(آبیاری سه روز پس از ناپدید شدن آب)، T4(آبیاری چهار روز پس از ناپدید شدن آب) و T5(اشباع دائم خاک در کل دورة رشد) بود. نتایج نشان داد مدیریت‌های مختلف آبیاری، از نظر طول خوشه، تعداد دانة پوک و عملکرد شلتوک تفاوت معنادار داشت، اما از نظر تعداد دانة پر تفاوت معناداری نداشت. مدیریت آبیاری T5 (با عملکردی برابر با5850 کیلوگرم در هکتار) تفاوت معناداری با مدیریت آبیاری T1 (با عملکرد 5975 کیلوگرم در هکتار) نداشت. بیشترین عملکرد محصول (5975 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تیمار T1 و کمترین آن 33/4268 کیلوگرم در هکتار (28 درصد کاهش) مربوط به مدیریت T4 بود. بنابراین، آبیاری اشباع دائم بهترین نتیجه را در آبیاری برنج دارا بود و مدیریت‌های آبیاری T2، T3 و T4 به‌ترتیب در رتبه‌های بعدی قرارداشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Innovative irrigation methods on yield and yield components of rice (Shiroodi Cultivar)

نویسنده [English]

  • Abbas Rezaei Estakhroeih 1
1 Shahid Bahonar University, Kerman
2
3
4
چکیده [English]

In order to evaluate the effects of rice transplanting cultivation on furrow and different deficit irrigation management on yield and yield components of rice (Shiroodi Cultivar), an experiment was conducted at Rice Research Institute (Mazandaran, Amol) in 2013. The research had done as randomized complete block design involving five irrigation treatments with three replications. Treatments were irrigation managements including T1 (permanent irrigation throughout the growth period), T2 (irrigation a day after the disappearance of surface water) T3 (irrigation three days after the disappearance of surface water), T4 (irrigation four days after the disappearance of surface water), T5 (permanently saturated soil throughout the growing period). Results of ANOVA indicated that different irrigation managements had significant difference (P<0/01) in terms of panicle length, filled and unfilled grains and paddy yield. According to the results, there was not significant difference between T1 (5975 kg.ha-1) and T5 (5850 kg.ha-1) irrigation management and the least performance management of T4 with 28% lower performance than the T1 treatment. Therefore, the best results have been continually saturated water management and irrigation management; T2, T3 and T4 were next in the rankings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deficit irrigation
  • Furrow Transplanting Cultivation
  • Irrigation management
  • Mazandaran
  • Unpolished Rice
  • Water use Optimization

مراجع

  1. مدیریت آبیاری در شالیزار. اولین همایش ملی مدیریت شبکه‌های آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران، 12-14 اردیبهشت.
  2. تیموریان‌گلوی م. پیردشتی ﻫ. و نصیری م. (1388) واکنش عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم مختلف برنج در واکنش به محدودیت منبع و مخزن و کود نیتروژن. پژوهش‌های تولید گیاهان زراعی، 16(3): 49-66.
  3. ثابت‌فر س. عاشوری م. امیری ا. و بابازاده ش. (1391) تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج. سومین همایش ملی علوم کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه ازاد اسلامی فسا، ایران، 16 آذر.
  4. صداقت ن. پیردشتی ﻫ.ا. اسدی ر. و موسوی طغانی س.ی. (1393) اثر روش‌های آبیاری بر بهره‌وری آب در برنج. پژوهش آب در کشاورزی، 28(1): 1-9.  
  5. عرب‌زاده ب. (1383) بررسی کم‌آبیاری تنظیم‌شده در کشت نشایی برنج. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی مؤسسة تحقیقات برنج کشور، 15ص.
  6. عرب‌زاده ب. (1388) روش‌های نوین کشت و مدیریت آب در کشت برنج به‌منظور مقابله با کمبود آب و خشک‌سالی. دومین همایش ملی اثرات خشکسالی و راهکارهای مدیریت آن، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان و ستاد حوادث غیرمترقبه استانداری اصفهان، اصفهان، ایران، 25-26 اردیبهشت.
  7. عرب‌زاده ب. (1393) آبیاری برنج. انتشارات یادداشت، 98 ص.
  8. فتحعلی‌نژاد ک. ولدآبادی س.ع.ر. دانشیان ج. نحوی م. بخشی‌پور س. و محدثی ع. (1390) ارزیابی اثر سن گیاهچه بر عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم برنج (Oryza sativa L.). دانش زراعت، 4(6): 51-63. 
  9. کاظمی ل. (1388) بررسی تأثیر تراکم کاشت و مقادیر مختلف کود ازته بر روابط منبع و مخزن و سایر خصوصیات فیزیولوژیک لاین جدید برنج (IR75479-199-3-3). پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، رشتة زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، 144 ص.
  10. 10. محدثی ع. (1380) بررسی اثرات تاریخ کاشت، کود ازته و تراکم بوته در عملکرد و اجزای عملکرد برنج. انتشارات معاونت مؤسسة تحقیقات برنج کشور در مازندران، 35 ص.
  11. 11. محمدی ص. نحوی م. و محدثی ع. (1394) تأثیر آبیاری تناوبی در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام و لاین برنج، زراعت، 107: 108-114.
  12. 12. نوربخشیان ج. و رضایی ع.م. (1378) مطالعة همبستگی صفات و تجزیة علیت عملکرد دانه در ارقام برنج. علوم زراعی ایران، 1(4): 55-66.
  13. Atta Y.I.M. (2005) Strip planting of rice: a new method for increasing water use efficiency under splitting of nitrogen fertilizer. Egyptian Applied Sciences, 20: 501-511.
  14. Atta Y.I. (2008) Innovative method for rice irrigation with high potential of water saving. Water Mnagment Rsearch Istitute National Water Rsearch Center, Egyptian, 17 pp.
  15. Bhuyan M.H.M., Ferdousi M.R. and Iqbal T. (2012) Yield and growth response to transplanted aman rice under raised bed over conventional cultivation method. International Scholary Research Network, 8 pp.
  16. Borell A.K., Garside A. and Fukai S. (1997) Improving efficiency of water use for irrigated rice in a semi -arid tropical environment. Field Crops Research, 52: 231-248.
  17. Bouman B.A.M. and Tuong T.P. (2001) Field water management to save water and increase its productivity in irrigated lowland rice. Agricultural Water Management, 49: 11-30.
  18. Bouman B.A.M., Lampayan R.M. and Tuong T.P. (2007) Water management in irrigated rice: Coping with water scarcity. International Rice Research Institute, Los Banos, Philippines, 59 pp.
  19. Choudhury B.U., Bouman B.A.M. and Singh A.K. (2007) Yield and water productivity of rice–wheat on raised beds at New Delhi, India. Field crops research, 100: 229-239.
  20. Clemmens A.J. Allen R.G. and Burt C.M. (2008) Technical concepts related to conservation of irrigation and rainwater in agricultural systems. Water Resources Research, 44:1-16.
  21. Dawe D. Seckler D. and Barker R. (1998) Water supply and research for food security in Asia. Proceedings of the Workshop on Increasing Water Productivity and Efficiency in Rice-Based Systems, International Rice Research Institute, Los Banos, Philippines, 5 July.
  22. El-Bably A.Z. Meleha M.E. Allah A.A. and El-Khoby W.M. (2008) Increasing rice productivity, water use efficiency, water saving and rice productivity in North Delta, Egypt. The 3rd International Conference on Water Resources and Arid Environments. King Fahd Cultural Centre in Riyadh, Saudi Arabia, 16-19 November.
  23. El Baroudy A.A. Ibrahim M.M. and Mahmoud M.A. (2014) Effects of deficit irrigation and transplanting methods of irrigated rice on soil physical properties and rice yield. Soil Use and Management, 30: 88-98.
  24. He C. (2010) Effects of furrow irrigation on the growth, production, and water use efficiency of direct sowing rice. The Scientific World Journal, 10: 1483-1497.
  25. Lal B. Priyanka G. and Ekta, J. (2013). Different rice establishment methods for producing more rice per drop of water: A review. International Research in BioSciences, 2(2): 1-12.
  26. Lin S. Tao H. Dittert K. Xu Y. Fan X. Shen Q. and Sattelmacher B. (2003) Saving water with the ground cover rice production system in China. In Technological and Institutional Innovations for Sustainable Rural Development. Conference on International Agricultural Research for Development, Gootingen Germany, 8-10 October.
  27. Mao Z. (2002) Water efficient irrigation and environmentally sustainable irrigated rice production in China. Wuhan University, Department of Irrigation and Drainage, 15 pp.
  28. Naresh R.K. Singh B. Singh S.P. Singh P.K. Kumar A. and Kumar A. (2012) Furrow irrigated raised bed (FIRB) planting technique for diversification of rice-wheat system for Western IGP region. International Life Science Biotechnology and Parma Researc, 1(3): 134-141.
  29. Nguyen H.T. Fischer K.S. and Fukai S. (2009) Physiological responses to various water saving systems in rice. Field Crops Research, 112(2): 189-198.
  30. Sandhu S.S. Mahal S.S. Vashist K.K. Buttar G.S. Brar A.S. and Singh M. (2012) Crop and water productivity of bed transplanted rice as influenced by various levels of nitrogen and irrigation in northwest India. Agricultural Water Management, 104: 32-39.
  31. Satyanarayana A. Thiyagarajan T.M. and Uphoff N. (2007) Opportunities for water saving with higher yield from the system of rice intensification. Irrigation Science, 25(2): 99-115.
  32. Singh A.K. Choudhury B.U. and Bouman B.A.M. (2002) Effects of rice establishment methods on crop performance, water use, and mineral nitrogen. In B. A. M. Bouman et al. (ed.) Water-wise rice production, part 3. Rice-wheat. Proceedings of the International Workshop on Water-Wise Rice Production, Los Baños, Philippines: International Rice Research Institute: 237-246.
  33. Singh S. Shukla U.N. Khan I.M. Sharma A. Pawar K. Srivastawa D. Sisodia V.A.N.D.A.N.A. Singh L.B. Jerman L.B. and Singh S. (2013) Technologies for water-saving irrigation in rice. International Agriculture and Food Science Technology, 4(6): 531-536.
  34. Tabbal D.F. Bouman B.A.M. Bhuiyan S.I. Sibayan E.B. and Sattar M.A. (2002) On-farm strategies for reducing water input in irrigated rice; case studies in the Philippines. Agricultural Water Management, 56(2): 93-112.
  35. Tuong T.P. and Bhuiyan S.I. (1999). Increasing water-use efficiency in rice production: farm-level perspectives. Agricultural Water Management, 40(1): 117-122.
  36. Tuong T.P. and Bouman B.A.M. (2003). Rice production in water-scarce environments. In J. W. Kijne et al. (ed.) Water productivity in agriculture: Limits and opportunities for improvement, Issue 1 of Comprehensive assessment of water management in agriculture series. CABI publishing. Cambridge, USA: 53-67.
  37. Tuong T.P. Bouman B.A.M. and Mortimer M. (2004). More rice, less water- approaches for increasing water productivity in irrigated ricebased systems in Asia. Proceedings of the 4th International Crop Science Congress, Brisbane, Australia, 26 September-1 October.

مدیریت آب و آبیاری
دوره 6، شماره 2
آبان 1395
صفحه 193-204

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار