بررسی اثر شوری آب بر عملکرد مادة خشک کُنار موریتانی با تعیین تابع تولید شوری (مطالعة موردی: اهواز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکدة خرما و میوه‌های گرمسیری، مؤسسة تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز

چکیده

استفاده از آب‌های شور به‌منزلة منبع تأمین آب یکی از راهبردهای مهم در بخش کشاورزی است. این تحقیق در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار شوری آب آبیاری معادل 3/0، 3، 6 و 9 دسی‌زیمنس بر متر و سه تکرار روی نهال‌های کُنار گونة موریتانی انجام شد. نتایج نشان داد که شوری آب آبیاری اثر معنا‌داری بر تعداد برگ، کلروفیل برگ، قطر ساقه و مادة تر و خشک اندام هوایی و مقدار نسبی آب اندام هوایی داشت. با افزایش شوری آب آبیاری از 6 به 9 دسی‌زیمنس بر متر، تعداد برگ و مادة تر و خشک و مقدار نسبی آب اندام هوایی کاهش معنا‌داری یافت، به‌طوری که صفات مذکور به‌ترتیب 1/36، 6/38، 3/23 و 9/23 درصد کمتر شد. اختلاف صفات رویشی بین آب‌های آبیاری 3 و 6 دسی‌زیمنس بر متر معنا‌دار نبود. توابع تولید شوری به‌صورت معادلات خطی، درجة دوم، درجة سوم، لگاریتمی و نمایی برآورد شد. مقایسة معادلات تابع تولید شوری برای نهال‌های کُنار موریتانی نشان داد که تمام معادلات به‌جز معادلة نمایی، میزان مادة خشک اندام هوایی را بیش از میزان واقعی برآورد می‌کند و معادلة درجة سوم بیشترین دقت برازش را دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of water salinity effect on ber (Ziziphus mauritiana) dry matter yield with determination of salinity production function Investigation of water salinity effect on ber (Ziziphus mauritiana) dry matter yield with determination of salinity production function (Case study: Ahwaz)

نویسنده [English]

  • Majid Alihouri
Assistant Professor, Date Palm and Tropical Fruits Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Ahwaz, Iran
چکیده [English]

The saline waters usage is a suitable way for supply of agricultural sector water. This research was carried out in a randomized complete block design with four treatments and three replications on Ziziphus mauritiana seedlings. The treatments were irrigation water shaving electrical conductivity of 0.3, 3, 6 and 9 dSm-1. The results showed that irrigation water salinity had significant effect on leaf number, leaf chlorophyll, stem diameter and shoot wet and dry matter and relative water content. The leaf number, shoot wet and dry matter and relative water content decreased significantly with increasing irrigation water salinity from 6 to 9 dS m-1. These characters decreased 36.1%, 38.6%, 23.3% and 23.9%, respectively. There were no significant difference in seedling vegetative characters between waters having electrical conductivity of 3 and 6 dSm-1. The salinity production functions were estimated in various equations of linear, quadratic, cubic, logarithmic and exponential. The results showed that all equations except exponential could estimate shoot dry matter more than actual data. The cubic equation had the best accuracy for Ziziphus mauritiana seedlings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Coefficient of determination
  • Electrical conductivity
  • Irrigation
  • modeling
  • shoot

مراجع

  1. تراهی ع (1384) احداث کلکسیون واریته های برتر کنار (Ziziphus spina-christi L.) کشور به منظور حفظ ذخایر توارثی و بررسی سازگاری واریته های کنار در شرایط استان خوزستان. گزارش پروژه تحقیقاتی. انتشارات مؤسسه تحقیقات خرما و میوه‏های گرمسیری. اهواز. 28 صفحه.
  2. تراهی ع (1385) تعیین خواص کمی و کیفی توده های محلی کنار Ziziphus spina-christi L.)) کشور. گزارش پروژه تحقیقاتی. انتشارات مؤسسه تحقیقات خرما و میوه‏های گرمسیری. اهواز. 34 صفحه.
  3. حبیب پور ک. و صفری ر (1388) راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی. انتشارات متفکران. تهران. 866 صفحه.
  4. سپاسخواه ع.، توکلی ع. و موسوی ف (1385) اصول و کاربرد کم آبیاری. انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. تهران. 190 صفحه.
  5. سرائی تبریزی م.، همایی م.، بابازاده ح.، کاوه ف. و پارسی نژاد م (1394) مدل سازی پاسخ گیاه ریحان به تنش آبی در سطوح متفاوت رطوبتی. تحقیقات آب و خاک ایران. 46(2): 163-171.
  6. صالحی م.، کافی م. و کیانی ع (1390) اثر تنش شوری و کم آبی بر تولید زیست توده کوشیا (Kochia scoparie) و روند شوری خاک. به زراعی نهال و بذر. 2-27(4): 417-433.
  7. عصاره م (1387) ویژگی‌های زیستی درختان کنار در ایران و معرفی سایر گونه‌های جنس Ziziphus. انتشارات موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور. تهران. 571 صفحه.
  8. علی‌حوری م. و تیشه زن پ (1390) برنامه راهبردی بخش خرما در کشور: زیر برنامه آبیاری. انتشارات کردگار. اهواز. 43 صفحه.
  9. علیزاده ا (1394) طراحی سیستم‌های آبیاری: طراحی سیستم‌های آبیاری تحت فشار. انتشارات دانشگاه امام رضا (ع). مشهد. 368 صفحه.
  10. کافی م.، صالحی م. و عشقی زاده ح (1389) کشاورزی شورزیست: راهبردهای مدیریت گیاه، آب و خاک. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد. 377 صفحه.
  11. نجفی مود م.، علیزاده ا.، داوری ک.، کافی م. و شهیدی ع (1391) تعیین تابع برتر آب- شوری- عملکرد در دو رقم پنبه. آب و خاک. 26(3): 672-679.
  12. Azim A, Ghazanfar Sh, Latif A and Nadeem MA (2011) Nutritional evaluation of some top fodder tree leaves and shrubs of district Chakwal, Pakistan in relation to ruminant’s requirements. Nutrition. 10(1): 54-59.
  13. Grice AC (1997)Post-fire regrowth and survival of the invasive tropical shrubs Cryptostegia grandifolia and Ziziphus mauritiana. Ecology. 22(1): 49-55.
  14. Datta KK, Sharma VP and Sharma DP (1998) Estimation of a production functions for wheat under saline conditions. Agricultural Water Management. 36: 85-94.
  15. Hasegawa PM, Bressen RA, Zhu JK and Bohnert HJ (2000) Plant cellular and molecular responses to high salinity. Annual Review of Plant Physiology. 51: 463-499.
  16. Hooda P., Sindhu SS, Mehta PK and Ahlawat VP (1990) Growth, yield and quality of ber (Zizuphus mauritiana Lamk.) as effected by soil salinity. Horticultural Science. 65(5): 589-593.
  17. Loague K and Green RE (1991) Statistical and graphical methods for evaluating solute transport models: overview and application. Contaminant Hydrology. 7: 51-73.
  18. 18.Kurap SS, Hedar YS, Al-Dhaheri MA, El-Heawiety AY, Aly MAM and Alhadrami G (2009) Morpho-physiological evaluation and RAPD markers -assisted characterization of date palm (Phoenix dactylifera L.) varieties for salinity tolerance. Food, Agriculture & Environment. 7(3&4): 503-507.
  19. Meena SK, Gupta NK, Gupta S, Khandelwal SK and Sastry EVD (2003) Effect of sodium chloride on the growth and gas exchange of young Ziziphus seedling rootstocks. Horticultural Science & Biptechnology. 78(4): 454-457.
  20. Merkley GP and Allen RG (2004) Sprinkle and trickle irrigation lectures. Biological and Irrigation Engineering Department, Utah State University, Logan, Utah.
  21. Nejat N and Sadeghi H (2012) Response of ziziphus spina-christi (L.) willd seedlings to NaCl - induced salinity. Agricultural Science Digest. 32 (1): 61- 65.
  22. Pareek OP (2001) Ber. International Center for Underutilised Crops, Southampton, UK, 290p.
  23. Rao GG and Khandelwal MK (2001) Performance of ber (Ziziphus mauritiana) and pomegranate (Punica granatum) on salt-effected soils. Soil Conservation. 29(1): 59-64.
  24. Rhoades JD, Kandiah A and Mashali AM(1992)The use of saline waters for crop production. FAO Irrigation and Drainage Paper 48. Rome, Food and Agriculture Organization of the United Nations, 133p.
  25. Russo D and Bakker D (1986) Crop water production function for sweet corn and cotton irrigated with saline waters. Soil Science Society. 51: 1554-1562.
مدیریت آب و آبیاری
دوره 6، شماره 1
اردیبهشت 1395
صفحه 163-173

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار