ارزیابی سامانه‌های آبیاری بارانی متحرک خطی (لینیر) اجراشده در دشت قزوین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین

2 دانشیار دانشگاه بین‌‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین

3 دانشیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین

چکیده

ارزیابی عملکرد سامانه‌های آبیاری، با فراهم‌کردن امکان افزایش راندمان آبیاری در این سامانه‌ها، عاملی مؤثر در زمینۀ مدیریت بهتر منابع آبی است. در این تحقیق، بعد از گذشت چند سال از اجرای طرح سامانۀ آبیاری تحت فشار، ارزیابی عملکرد سه سامانۀ مختلف‏ آبیاری بارانی متحرک خطی (لینیر) در مزارع ذرت، چغندرقند و یونجه، در شرکت کشت و صنعت مگسال، واقع در دشت قزوین، در سال 1392 بررسی شد. در راستای ارزیابی عملکرد سامانه‌های آبیاری ذکرشده، شاخص‏های یکنواختی پخش، با ایجاد شبکۀ قوطی‏های جمع‏آوری آب برای هریک از سامانه‌های آبیاری، به صورت جداگانه تعیین گردید. بر اساس نتایج، متوسط ضریب یکنواختی ‌(CU) و یکنواختی توزیع‌ (DU) به‌ترتیب ‌7/73، 9/61 است که یکنواختی پخش نسبتاً کم سامانه‌های آبیاری را نشان می‌دهد. همچنین ضرایب راندمان پتانسیل ‌(PELQ) و راندمان واقعی کاربرد ‌(AELQ)، به‌ترتیب 21/68 و 6/50 درصد بود که نشان‌دهندۀ مدیریت و بهره‏برداری نامناسب سامانه‌های آبیاری مورد مطالعه بود. همچنین، الگوی سه‌بعدی توزیع مکانی آب خروجی از آب‌پاش‏ها در سطح مزارع، با استفاده از نرم‏افزار ‌GS+ ترسیم شد. در مجموع، نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که سامانه‌های آبیاری مورد مطالعه در مقایسه با سایر سامانه‌ها، کارایی خوبی نداشته است که از دلایل آن می‌توان به ضعف در مدیریت این سامانه‌ها اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating implemented linear sprinkler irrigation systems (Linear) in Qazvin Plain

نویسندگان [English]

  • Abdossamad Kaghazloo 1
  • Abbas Sotoodeh Nia 2
  • Peyman Daneshkar Arasteh 3
1 Graduate Student, Department of Irrigation and Drainage, International University of Imam Khomeini, Qazvin, Iran
2 Associate Professor, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
3 Associate Professor, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

Evaluating the performance of irrigation systems by providing the possibility of increasing irrigation efficiency in those systems is an important factor in the field of water resources management. In this study, the performance of three systems were evaluated, including linear move sprinkler irrigation systems in maize, sugar beet and alfalfa fields of Magsal Agro-industrial Company which is located in Qazvin plain, in 2013. In order to assess the performance of the cited irrigation systems, the coefficients of uniformity were determined by creating a water collection network of cans to gather the irrigation water in different points of the net. The results indicate that the average values of the coefficient of uniformity and the coefficient of distribution uniformity are 73.3 and 61.9, respectively which express low amounts of the coefficients in the systems of interest. On the other hand, the potential efficiency of water use (PELQ) and actual efficiency (AELQ) in the lower quarter were calculated as 68.21 and 50.6, respectively. These results depict bad management and exploitation. Likewise three-dimensional model of the spatial distribution of the output water of the sprinklers at the field level was drawn by GS + software. Overall, results reveal that the evaluated linear move sprinkler irrigation systems in this experiment were not good in performance which the main reasons can be suggested as weaknesses in management of them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • GS+ software
  • irrigation efficiency
  • Irrigation management
  • Performance Evaluation
  • uniformity index
1-     ابراهیمی‌ح (1385) ارزیابی عملکرد روش‌های آبیاری تحت فشار در استان خراسان. علوم کشاورزی.12(3): 577-588
2-   برادران هزاوه ف.، برومند نسب س.، بهزاد م. و محسنی موحد ا(1385) ارزیابی فنی سیستم‏های آبیاری بارانی اجراشده در شهرستان اراک. مجموع مقالات اولین همایش ملی مدیریت شبکه‏های آبیاری و زهکشی، دانشگاه اهواز، ایران.
3-   خدامرادی ج. و مرادی س(1388)ارزیابی فنی سیستم‏های آبیاری بارانی اجراشده در شهرستان سرپل زهاب. مجموع مقالات همایش ملی مدیریت بحران آب،دانشگاه مرودشت، ایران.
4-   شیخ اسماعیلی ا.، برومند نسب س. و موسوی جهرمی ‌ح(1386) بررسی اثرات آرایش و فواصل آبپاش‏ها بر یکنواختی توزیع آب در سیستم آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک. مجله علوم کشاورزی.13(2):299-310.
5-   قائمی‌ع.ا (1383) ارزیابی هیدرولیکی سیستم آبیاری بارانی عقربه‏ای (Center Pivot) ساخت داخل کشور و بررسی مشکلات فنی آن. مجله تحقیقات مهندسی کشاورزی.5(2): 27-48.
6-      معروف پور ع (1389) ارزیابی فنی سیستم‏های آبیاری بارانی اجراشده در دشت دهگلان. مجله پژوهش آب ایران.8(15): 197-205.
7-   میرزائی م.، سهرابی ت.، رشمانلو حمید آبادی م.، وردی نژادو.ر. و قبادی نیا م(1385) بررسی عملکرد سیستم‏های آبیاری بارانی در مزارع تحت مدیریت زارعین در شبکه آبیاری و زهکشی دشت قزوین. مجموع مقالات اولین همایش ملی مدیریت شبکه‏های آبیاری و زهکشی، دانشگاه اهواز، ایران.
8-       Acar B, Topak R and DirekM(2010) Impact of pressurized irrigation technologies on efficient water resources uses in semi- arid climate of Konya Basin in Turkey. Journal of sustainable water and environmental systems. 1(1): 1-4.
9-       ASAE Standards (1998) Procedure for sprinkler distribution testing for research purposes. ASAE S220.1, 41 edn
10-   Ghobari H.M (2006) Effect of maintenance on the performance of sprinkler irrigation systems and irrigation water conservation. Journal of King Saud University. 141:5-19.
11-   Lopez E, Tarjuelo M, Daminguez A (2010) Effect of irrigation uniformity of the profitability of crops. Agricultural water management. 98(1): 190-198
12-   Markley P and Allen G (2004) Sprinkle and trickle irrigation lecture notes.1th Ed. Utah state university,Utah, 279 p.
13-   MerriamJ.LandKeller J (1978) Farm irrigation system evaluation: A guide for management. Dept. of agricultural and irrigation engineering, Utah State University, Logan,Utah. 276 p.
14-   Montazar A and Sadeghi M (2008). Effects of applied water and sprinkler irrigation uniformity on alfalfa grown and hay yield. ScienceDirect. 95(11): 1279-1287
15-   Smith P (2010) Evaluation a lateral move irrigation system. State of new south wales through department of industry and investment. 25 p.