تأثیر پتانسیل ماتریک خاک و الگوی کارگذاری لولة آبده بر عملکرد و کارایی مصرف آب خیار گلخانه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش مهندسی آب، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 مدرس گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

به‌منظور ارزیابی تأثیر پتانسیل ماتریک خاک و الگوی کارگذاری لولة آبده بر عملکرد و کارایی مصرف آب خیار گلخانه‌ای، آزمایشی در قالب طرح کرت‌های نواری دوبار خرد‌شده (استریپ اسپلیت پلات) با سه تکرار در منطقة جیرفت استان کرمان طی دو سال 1390 و 1391 اجرا شد. در این آزمایش، چهار آستانة پتانسیل (45=1I، 55=2I، 65=3I و 75=4I سانتی‌بار برای شروع آبیاری) به‌عنوان عامل اصلی، و چهار الگوی کارگذاری لولة آبده، شامل دو سیستم آبیاری قطره‌ای (سطحی 1S و زیرسطحی 2S) و دو آرایش لولة آبده (برای هر ردیف کاشت روی پشته (معمولی 1L) و یک‌در‌میان بین دو ردیف کاشت 2L) به‌عنوان عوامل فرعی مقایسه شدند. نتایج نشان داد شاخص‌های عملکرد، سطح برگ، ارتفاع بوته، طول و قطر میوه در آستانة پتانسیل 55 سانتی‌بار در مقایسه با نقطة پتانسیلی 45 سانتی‌بار، به‌ترتیب 2/1، 9/1، 35/0، 73/0 و 2/1 درصد کاهش داشت و با وجود این، صرفه‌جویی 700 متر مکعب آب در هکتار و افزایش 6/10 درصدی کارایی مصرف آب حاصل شد. از طرف دیگر صفات عملکرد و کارایی مصرف آب در سیستم آبیاری قطره‌ای زیرسطحی به‌ترتیب 6 و 13/6 درصد نسبت به سیستم آبیاری قطره‌ای سطحی و همچنین در آرایش لولة آبده به‌صورت معمولی (1L) به‌ترتیب 5/7 و 7/7 درصد نسبت به آرایش لولة آبده به‌صورت یک‌درمیان (2L) بیشتر بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of soil matric potential and irrigation pipe layout on yield and water use efficiency of cucumber’s in greenhouse

نویسندگان [English]

  • Mohammad Zounemat-Kermani 1
  • Rasoul Asadi 2
1 Assistant Professor, Water Engineering Department, Faculty of Agriculture, Shahid-Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
2 Member of Young Researchers and Elite Club, Islamic Azad University Kerman Branch, Kerman, Iran
چکیده [English]

In order to investigate the effect of soil matric potential and tube layout on yield and water use efficiency of greenhouse cucumber, a field experiment was carried out during 2010 and 2012 growing seasons at an experimental farm in Jiroft territory. The treatments were laid out in strip split plot a Randomized Complete Block Design with three replications. The treatments were comprised of fore soil potential including 45, 55, 65 and 75 c-bar tension in main plot and sub plot consisted of two irrigation systems (surface drip irrigation system (S1), subsurface drip irrigation system (S2)) and two tape position patterns (conventional (L1) and alternative (L2)). The results showed that in comparison to 45 and 55 c-bar tension, parsimony of water usage equal 700 m3 ha-1 achieved. Moreover yield, LAI, height of plants, length and diameter of fruit decreased 1.2, 1.9, 0.35, 0.73 and 1.2 percent respectively but water use efficiency increased 10.5 percent. On the other hand yield and water use efficiency in subsurface irrigation increased about 6 and 6.13 percent respectively compared with surface irrigation. Also in conventional pattern yield and water use efficiency increased about 7.5 and 7.7 percent respectively compared with alternative pattern.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Irrigation system
  • Jiroft
  • potential point
  • tape position patterns
  • Yield components
  1. صدرقاین ح (1391) اثر سه روش آبیاری میکرو بر عملکرد و کارایی مصرف آب در خیار. نشریۀ آب و خاک. 26 (2): 515-522.
  2. فتحعلیان ف.، موذن‌زاده ر. و نوری م (1388) ارزیابی و برآورد تبخیر و تعرق خیار گلخانه‌ای در مراحل مختلف. نشریۀ آب و خاک. 23 (4): 16-27.
  3. فرامرز­پور ع.، دلشاد م. و پارسانژاد م (1391)، بررسی رشد، عملکرد و کارایی مصرف آب در خیار گلخانه‌ای در شرایط مختلف رطوبت خاک با استفاده از تانسومتر، مجلۀ علوم باغی ایران، 43 (3): 285-292.
  4. کریمی ن.، صدرالدینی ع.، ناظمی ا.، فرسادی­زاده د.، حسین­زاده ع.، دلیر م. و دهقانی ف (1389) تأثیر کم‌آبیاری روی رشد و عملکرد خیار گلخانه­ای. مجلۀ دانش آب و خاک. 7 (4): 15-26.
  5. مصلحی ش.، نجفی پ.، طباطبائی ح. و نورمهناد ن (1390) تأثیر تنش رطوبتی بر شاخص‌های رشد و عملکرد خیار گلخانه‌ای. نشریۀ آب و خاک 25 (4): 770-775.
  6. ملایی ع. و ریاحی ح (1386) تعیین آب مصرفی خیار گلخانه‌ای تحت روش‌های آبیاری میکرو (قطره‌ای، تیپ و تیپ زیرسطحی). مجموعه مقالات اولین کارگاه فنی ارتقاء کارایی مصرف آب با کشت محصولات گلخانه‌ای.
  7. مهرابی ح (1387) بررسی اقتصادی تولید محصولات گلخانه‌ای در استان کرمان. مجلۀ علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 44 (1): 273-282.
    1. Amer K, Midan S and Hatfield J (2009) Effect of deficit irrigation and fertilization on cucumber. Agronomy Journal. 101 (8): 1556-1564.
    2. Bozkurt S and Mansuroğlu G (2011) The effects of drip line depths and irrigation levels on yield, quality and water use characteristics of lettuce under greenhouse condition. African Journal of Biotechnology. 10 (17): 3370-3379.
    3. Mao X, Liu M, Wang X, Liu C, Hou Z and Shi J (2003) Effects of deficit irrigation on yield and water use of greenhouse grown cucumber in the North China Plain. Agricultural Water Management. 61: 219-228.
    4. Mirzaei E. and Khodadadi M (2008) The survey of production methods effects on the some traits in onion cultivars at continued production design in Jiroft region. Journal of Pajouhesh and Sazandegi. 80: 69-76.
    5. Suojala T and Salo T (2005) Growth and yield of pickling cucumber in different soil moisture circumstances. Scientia Horticulturae, 107, 11-16.
    6. Wang D, Kang Y and Wan S (2007) Effect of soil matric potential on tomato yield and water use under drip irrigation condition. Agricultural Water Management, 87, 180-186.