بررسی بازده آبیاری سیستم‌های آبیاری بارانی در منطقۀ خرم‌آباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکدۀ مهندسی علوم آب، ایران

2 استاد دانشکدۀ مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

3 استادیار دانشکدۀ مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

4 استادیار دانشکدۀ مهندسی کشاورزی، دانشگاه لرستان، ایران

چکیده

موضوع بهره‌وری و بازده آبیاری، کانون توجه بیشترین موضوعات مرتبط با آب است. استفاده از سیستم‌های آبیاری بارانی، علاوه بر آسان‌تر کردن آبیاری و خودکار کردن آن، روشی است برای بهبود یکنواختی و بازده کاربرد آب که در نهایت سبب صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش تولید محصول خواهد شد. در این تحقیق چهار سیستم آبیاری بارانی (کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک) در شهرستان خرم‌آباد به‌عنوان نمونه انتخاب و ارزیابی شد. مقادیر بازده کاربرد، بازده ترکیبی، بازده پتانسیل کاربرد، بازده واقعی کاربرد آب و کفایت آبیاری در سیستم‌های کلاسیک ثابت به‌ترتیب 82/56، 86/59، 21/47، 71/45 و 64/81 درصد محاسبه شد. متوسط تلفات پاششی و نفوذ عمقی به‌ترتیب در سیستم‌های کلاسیک ثابت 2/13 و 09/30 درصد به‌دست آمد. پارامترهای محاسبه‌شده کمتر از حد انتظار بود. همة سیستم‌ها دارای بازده کاربرد و ترکیبی اندک بودند. زیاد بودن تلفات، سبب کاهش بازده کاربرد و بازده ترکیبی شد. در یک سیستم، آبیاری کامل صورت گرفت و در بقیۀ مزارع به‌علت وقوع پدیدۀ کم­آبیاری، بازده واقعی و بازده پتانسیل کاربرد برابر شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The efficiency of irrigation systems, sprinkler irrigation in Khorramabad

نویسندگان [English]

  • Zeinab Mikhak Beiranvand 1
  • Saeed Boroomand Nassab 2
  • Zahra Izadpanah 3
  • Abbas Maleki 4
1 M.S Student, Faculty of Water and Sciences Engineering, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran
2 Professor, Faculty of Water and Sciences Engineering, Shahid Chamran University, Ahvaz. Iran
3 Associate Professor, Faculty of Water and Sciences Engineering, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran
4 Associate Professor, Faculty of Agriculture, University of Lorestan, Khorramabad, Iran
چکیده [English]

Todays, productivity and efficiency of irrigation have been in the center of the many water-related issues. By using sprinkler irrigation systems in addition to watering easier and automatic, that is a device for raising water application uniformity and efficiency which ultimately will save water consumption and production increase. In this study, four fixed irrigation systems of Khorramabad city were selected, tested and evaluated. Values of application efficiency (AE), combination efficiency (Ec), potential efficiency in low quarter (PELQ), application efficiency in low quarter (AELQ), adequacy irrigation (ADirr), wind and evaporation losses (WDEL) and deep percolation losses (DP) in solid set systems are 56.82, 59.86, 47.21, 45.71,81.64, 13.12, 30.09, respectively. Measured parameters were less than expected. All systems have a low applicability and combined efficiency. High losses caused reduction of applicability and combined efficiency. In one system, the irrigation was done completed, but deficit irrigation in other systems caused equality of application efficiency potential with application efficiency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Application efficiency
  • adequacy irrigation
  • application efficiency in low Quarter
  • combination efficiency
  • potential efficiency in low quarter
  1. قاسم­زاده مجاوری ف (1369) ارزیابی سیستم‌های آبیاری مزارع. چاپ اول، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد، 328 صفحه.
  2. مولایی ز (1390) بررسی و ارزیابی فنی سیستم‌های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک اجراشده در دشت کوهدشت. دانشگاه کردستان. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد.
  3. نجفی پور ف (1385) استفاده از سیستم جدید آبیاری تحت فشار (نافع) برای شبکه‌های آبیاری در مقایسه با روش آبیاری قطره‌ای. مجموعه مقالات اولین همایش ملی مدیریت شبکه‌های آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران، ایران.                          
    1. Bavi A, Kashkuli H A, Boroomand S, Naseri A and Albaji M (2009) Evaporation losses from sprinkler irrigation systems under various operating conditions. Applied Sciences. 9(3): 597-600.
    2. Burt C M, Clemmens A J, Strelkoff  T S, Solomon K H,  Bliesner R D, Hardy L A, Howell T A and Eisenhauer D E(1997) Irrigation performance measures: efficiency and uniformity. Irrigation and Drainage Engineering. 123(6): 423–442.
    3. Dechmi F, Playa´n E, Cavero J, Faci J M and Martinez, A (2003) Wind effect on solid set sprinkler irrigation depth and yield of maize (Zea mays). Irrigation science. 22 (2): 67-77.
    4. Lorenzini G (2002) Air temperature effect on spray evaporation in sprinkler irrigation. Irrigation and Drainage. 51 (4): 301–309.
    5. Lorenzini G and De Wrachien, D (2005) Performance assessment of sprinkler irrigation systems: A new indicator for spray evaporation losses. Irrigation and Drainage. 54 (3): 295–305.
    6. Merriam J L and Keller J (1978) Farm irrigation system evaluation: A guide for management. Department of Agricultural and Irrigation Engineering, United States University, Logan, United States. 285P.
    7. Pereira L S, Oweis T and Zairi A (2002) Irrigation management under water scarcity. Agricultural Water Management. 57 (3): 175-206.
    8. Playa´n E and Mateos L (2006) Modernization and optimization of irrigation systems to increase water productivity. Agricultural Water Management. 80 (1-3): 100-116. 
    9. Playa´n E, Salvador R, Faci J M, Zapata N, Martinez-Cob A and Sanchez I (2005) Day and night wind drift and evaporation losses in sprinkler solid-sets and moving laterals. Agricultural Water Management. 76 (3): 139-159. 
    10. Tarjuelo J M, Ortega J F, Montero J and De Juan J A (2000) Modeling evaporation and drift losses in irrigation with medium size impact sprinklers under semi-arid conditions. Agricultural Water Management. 43 (3): 263–284.
    11. Yacoubi S, Zayani K, Slatni A and Playan E (2012) Assessing sprinkler irrigation Performance using field evaluations at the Medjerda lower valley of Tunisia. Engineering. 4 (10): 682-691.
    12. Zapata N, Playa´n E, Martinez-Cob A, Sanchez I, Faci J M and Lecina S (2007) from on-farm solid-set sprinkler irrigation design to collective irrigation network design in windy areas. Agricultural Water Management. 87(2): 187-199.