تأثیر کم آبیاری ناقص ریشه و کم آبیاری معمولی ذرت بر جذب و پتانسیل آبشویی نیترات

نویسندگان

1 دانش¬آموخته دکتری، گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران - ایران

2 دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران - ایران

3 استادیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری - ایران

4 استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان - ایران

5 دانشیار، مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، کرج - ایران

چکیده

در این پژوهش، تأثیر پنج تیمار آبیاری کامل (FI)، کم آبیاری ناقص ریشه در دو سطح 75 درصد (PRD75) و 55 درصد (PRD55) و کم آبیاری معمولی در دو سطح 75 درصد (DI75) و 55 درصد (DI55) تحت آبیاری قطره ای روی میزان جذب و آبشویی نیترات در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در دو فصل کشت 1389 و 1390 مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تعیین مقادیر نفوذ عمقی و رطوبت خاک از سنسورهای TDR استفاده شد. نتایج نشان داد که کاهش عمق آب آبیاری باعث کاهش معنی دار نیتروژن برگ و نیتروژن کل ذخیره شده در اندام هوایی در تیمارهای DI75، DI55 و PRD55 در سطح پنج درصد شد، اما این اختلاف بین تیمارهای PRD75 و FI معنی دار نبود. علی رغم پتانسیل بیشتر انتقال نیتروژن از لایه های سطحی در تیمارهای PRD در مقایسه با DI، جذب بیشتر نیتروژن از خاک باعث شده تا مقادیر نیتروژن باقیمانده در عمق 80-0 سانتی متری در تیمارهای PRD بین 20 تا 60 درصد کمتر از مقدار آن در تیمارهای DI باشد. همچنین میزان عملکرد محصول، در تیمارهای DI55، DI75 و PRD55 به ترتیب 54، 52 و 17 درصد در سال 1389 و 26، 14 و 20 درصد در سال 1390 کمتر از تیمار FI بود. این اختلاف بین تیمارهای FI و PRD75 معنی دار نبود. لذا می توان ادعا داشت که روش PRD75 با حفظ توأم مسایل زیست محیطی و اقتصادی، راهکاری مناسب در راستای نیل به یک کشاورزی پایدار محسوب می گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of partial root-zone drying (PRD) and deficit irrigation on Nitrogen uptake and leaching in maize

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Karandish 1
  • Majid Mirlatifi 2
  • Ali Shahnazari 3
  • Mehdi Gheisari 4
  • Fariborz Abbasi 5
1
2
3
4
5
چکیده [English]

The effect of full irrigation (FI), Partial root-zone drying at two levels (receiving 75 percent of ET (PRD75), 55 percent of ET (PRD55)) and deficit Irrigation treatments at the same levels (75 percent (DI75) and 55 percent (DI55)) under drip irrigation on nitrogen uptake and leaching in a maize field in Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University were carried out during years 2010 to 2011. TDR access tubes were installed in the soil profile to measure soil water content for deep percolation measurement. The results demonstrated a significant decrease (P< 0.05) in the values of leaf nitrogen and total nitrogen uptake by plant in DI75, DI55 and PRD55 treatments as decreasing irrigation depths. There was no significant difference in the values of leaf nitrogen and total nitrogen uptake between PRD75 and FI treatments. Although, nitrate leaching potential was more in PRD treatments than DI treatments, residual Nitrogen in soil in PRD treatments at the end of growing season (in 0-80 cm of soil depth) was about 20 to 60 percent less than those of DI treatments due to more nitrogen uptake in PRD than DI treatments. Also, the results showed that yield in PRD55, DI55 and DI75 treatments were 54, 52 and 17 percent lower than those in FI treatment in 2010 and 26, 14 and 20 percent less than that in FI treatment in 2011, respectively. Finally, there was no significant difference found in the values of yield between PRD75 and FI treatments. Therefore, by considering both environmental and economic issues, it could be concluded that PRD75 treatment was a promising irrigation strategy to reach a sustainable condition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • leaf nitrogen
  • maize
  • Nitrogen movement
  • TDR sensor
  • Yield efficiency