تحلیل مکانی مناطق مناسب تغذیه مدیریت ‌شده آبخوان با استفاده از روش هم‌پوشانی لایه‌های اطلاعاتی: مطالعه موردی آبخوان محدوده مطالعاتی هشتگرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

10.22059/jwim.2025.385701.1190

چکیده

با وجود افزایش روزافزون جمعیت و به دنبال آن، افزایش بهره‌برداری از منابع آبی در کنار پدیده‌هایی نظیر تغییر اقلیم، لازم است اقدامات مدیریتی مناسبی برای مواجهه با چالش‌‌های آبی اتخاذ شود. تغذیه مدیریت ‌شده آبخوان می‌تواند به عنوان یک راهکار برای جبران بخشی از کاهش ذخایر آب زیرزمینی آبخوان به کار گرفته شود. اولین گام در تغذیه مدیریت ‌شده آبخوان، انتخاب مناطق مناسب برای اجرا کردن آن است. در این مطالعه، با استفاده از روش هم‌پوشانی لایه‌های اطلاعاتی در محیط GIS، مناطق پخش سیلاب به عنوان یکی از روش‌های تغذیه مدیریت ‌شده آبخوان در محدوده مطالعاتی هشتگرد به عنوان منطقه مورد مطالعه بررسی شد. لایه‌های اطلاعاتی منتخب، لایه‌های تراکم زهکشی، فاصله از چاه، شیب، بافت خاک، کاربری اراضی، تراکم خطواره، عمق سطح آبخوان، زمین‌شناسی، ژئومورفولوژی، ارتفاع رواناب، هدایت الکتریکی و قابلیت انتقال آبخوان است. برای وزن‌دهی لایه‌های اطلاعاتی، تحلیل حساسیت انجام گرفت. همچنین روش وزن‌دهی مورد استفاده با شرایطی که وزن لایه‌ها برابر باشند مقایسه شد. طبق نتایج به دست آمده در وزن‌دهی با روش مورد استفاده، به ترتیب 1 و 13 درصد مناطق در کلاس‌های بسیار مناسب و مناسب، 43 درصد در کلاس متوسط و 41 و 2 درصد مناطق در کلاس نامناسب و بسیار نامناسب برای تغذیه مدیریت ‌شده آبخوان قرار گرفتند. بخش شمال، شمال شرقی و بخش کوچکی از جنوب غربی آبخوان به عنوان بهترین مناطق جهت پیاده‌سازی طرح تغذیه مدیریت شده آبخوان تعیین شدند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Spatial Analysis of Suitable Managed Aquifer Recharge Areas Using Overlaying of Layers method: Case of Hashtgerd Study Area Aquifer

نویسندگان [English]

  • S. Mohammad Mahdi Abbasi
  • Hamed Ketabchi
Department of Water Engineering and Management, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The increasing exploitation of water resources due to population growth along with climate change necessitates a series of appropriate management measures to address water challenges. Managed aquifer recharge (MAR) could serve as a promising solution. The first step of managed aquifer recharge is finding suitable locations for its implementation. In this research by using the overlaying of layers method in Geographic Information System (GIS), flood spreading areas as a managed aquifer recharge method were examined. Hashtgerd study area aquifer was chosen. The selected layers for this study include drainage density, distance from wells, slope, soil texture, land use, lineament density, groundwater depth, geology, geomorphology, runoff height, electrical conductivity, and transmissivity. Sensitivity analysis was conducted to weight these information layers. The weighting method was also compared with the case where all the layers had equal weights. The results indicate that according to the weighting method used 1 and 13 percent of areas were in highly suitable and suitable, 43 percent in moderate, and 41 and 2 percent in unsuitable and highly unsuitable classes. Northern, north-eastern, and a small part of the south-western areas of the aquifer are the most suitable for MAR implementation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hashtgerd Aquifer
  • Managed Aquifer Recharge (MAR)
  • Overlaying of Information Layers
  • Suitable Areas