شبیه‌سازی جریان آب با انتقال رسوب در آبگیرهای سد انحرافی در پیچ یک آبراهه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.

10.22059/jwim.2023.349517.1022

چکیده

شواهد زیادی از ساخت سرریز و سد انحرافی در محدوده پیچ رودخانه وجود دارد. گاهی نیز ساخت سامانه آبگیر در دو طرف پیچ آبراهه ضروری است. به هرحال، احداث سرریزها در محدوده پیچ رودخانه و رسوب‌گذاری در بالادست آن­ها، مشکلاتی را در غیریکنواختی توزیع جریان و انحراف آب به آبگیرهای طرفین رودخانه پدید می‌آورد. بیش‌تر مطالعات اخیر برای شرایط جریان آب صاف انجام شده است. هدف اصلی در این پژوهش، بررسی توزیع بده جریان ورودی به آبگیرهای دو طرف سرریز در شرایط جریان آب با انتقال رسوب در پیچ یک آبراهه بوده است. از مدل عددی FLOW-3D برای آزمون اثرات زاویه آبگیری، آستانه آبگیر و مجرای تخلیه رسوب بر یکنواختی بده جریان و بار رسوبی ورودی به آبگیرها و توزیع نهشتگی رسوبات در ناحیه آبگیرها استفاده گردید. مدل عددی براساس اطلاعات مدل فیزیکی برای شرایط جریان آب صاف واسنجی و تأیید گردید. سپس مدل عددی برای جریان آب با انتقال رسوب اعتبارسنجی و تنظیم شد، و برای هفت سناریو از چیدمان سرریز و سازه‌های وابسته آن در پیچ آبراهه اجرا گردید. نتایج نشان داد که بیش‌ترین رسوب‌گذاری به سمت آبگیر پیچ داخلی است. در شرایط آبگیر بدون آستانه و بدون مجرای تخلیه رسوب، نسبت بده آبگیر خارجی به داخلی برای پنج زاویه آبگیر صفر، 30، 50، 60 و 90 درجه به‌ترتیب برابر 2/1، 3/8، 5/0، 4/2 و 2/4 است. استفاده از آبگیر با زاویه 90 درجه به‌دلیل ورود کم‌تر رسوبات و یکنواختی توزیع بده جریان به آبگیرهای دو طرف، کارایی بهتری دارد. در شرایط با آستانه و مجرای تخلیه رسوب، نسبت بده آبگیر خارجی به داخلی برای دو زاویه آبگیر صفر و 90 درجه به‌ترتیب به 1/1 و 1/3 کاهش می‌یابد. نتایج نشان می‌دهد که استفاده از آستانه و مجرای تخلیه رسوب برای کنترل رسوبات ورودی به آبگیرها، به­ ویژه در آبگیری از پیچ داخلی ضرورت دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Simulation of Sediment Transporting Flow at River Intakes of a Diversion Dam in a Channel Bend

نویسندگان [English]

  • Mehran Ashnavar
  • Mehdi Yasi
1. Department of Irrigation and Reclamation Engineering, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.
چکیده [English]

There is a number of evidence for the construction of weirs and diversion dams in river bends, and sometimes building water intakes on both sides of the river bend are needed. However, this encounters problems in terms of asymmetry of flow distribution into the intake structures. Most recent studies have been conducted for clear water flow conditions. The main purpose of this study was to investigate the uniformity of sediment transporting flows into bilateral intakes on both sides of a spillway in a channel bend. FLOW-3D numerical model was used to test the effects of intake angle, intake sill and sluice way on the uniformity of flow and sediment load entering the intakes and the distribution of sediment deposits in the intake area. The numerical model was calibrated and confirmed based on the information of the physical model for clear water flow conditions. Then, the numerical model for sediment transport flow was validated and adjusted, and it was implemented for seven scenarios of the arrangement of the weir and its related structures in the channel bend. The results showed that the most of the sediment deposition is towards the inner-bend intake. Without the intake sill and sluiceway, the ratio of outer to inner intake for five intake angles of zero, 30, 50, 60 and 90 degrees is about 2.1, 3.8, 5.0, 4.17 and 2.4, respectively. Using a 90-degree intake is more efficient due to less sediment entry and uniform inflow distribution to both bilateral intakes. Inclusion of sill and sluiceway in the intake system results in the reduction of the ratio of outer to inner intake to be reduced to 1.1 and 1.3 for the two intake angles of zero and 90 degrees, respectively. The results show that it is necessary to use the intake sill and the sluice way to control the sediments entering to the intakes, especially in inner intake.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Channel bend
  • FLOW-3D model
  • Intake
  • Sediment transport
  • Sluice way

مراجع

  1. Abdollahpour, M., Yasi, M., Behmanesh, J., & Vaghefi, M. (2013). Experimantal investigation of sloping sharp crested weir in a channel bend. Iranian Journal of Watershed Management Science and Engineering, 7(22), 79-82. (In Persian).
  2. Asiae, H., & Montaseri, H. (2014). Evaluation of the accuracy of SSIIM2 3D model in simulating the flow in a U-shaped bend channel with a intake. Iranian Journal of Soil and Water Research, 21(21), 29-53. (In Persian).
  3. Barbhuiya, A. K., & Talukdar, S. (2010). Scour and three dimensional turbulent flow fields measured by ADV at a 90, horizontal forced bend in a rectangular channel. Flow Measurement and Instrumentation.
  4. Behbahani, R. (2013). The effect of intake angle on discharge and sediment transport in the intake in the trapezoidal channel. M.Sc. Thesis. Zabol University. Zabol. Iran. (In Persian).
  5. Brethour, J., & Burnham, J. (2010). Modeling sediment erosion and deposition with the FLOW-3D sedimentation & scour model. Flow Science Technical Note, FSI-10-TN85: 1-22.
  6. Dehghani, A. (2006). Laboratory study of sediment control entering the side intake in 180 degree arc. Doctoral dissertation, Civil engineering, hydraulic orientation. Tarbiat Modares University. (In Persian).
  7. Farhadi-Bansuleh, A., & Yasi, M. (2019). Study of Uniformity of Flow Rate at Bilateral Water intakes of a Broad-Crested Weir in a Channel Bend. Iranian Journal of Irrigation and Drainage, 5(13), 1294-1306. (In Persian).
  8. Flow Science. (2008). Flow-3D user’s manuals. Version 9.3, Flow Science, Inc., SantaFe, N.M.
  9. Gholami Alam, I. (1998). Study on effective parameters on design of sluice way for diversion dams and review of design criteria. M.Sc. Thesis. Tarbiat Modares University. Tehran. Iran. (In Persian).
  10. Henderson, F. M. (1966). Open channel flow. Macmillan Co. Pub. New York. USA.
  11. Hosseini mobara, E., & Yasi, M. (2016). Performance of Crump Weirs in a Channel Bend. Iranian Water Researches Journal, 10(1), 59-67. (In Persian).
  12. Ayase, A. (2011). Simulation of the flow over the weir at the channel bend. M.Sc. Thesis. Urmia University. Urmia. Iran. (In Persian).
  13. Mehrdar, L., Hemmati, M,., & Yasi, M. (2021). Experimental Investigation of the Effect of Sloping-Broad Crested Weirat Bilateral Water Intakes in 90⁰ Sharp Bend. Irrigation and Drainage Structures Engineering Research, 22(85), 75-90. (In Persian).
  14. Mehrdar, L., Hemmati, M., & Yasi, M. (2022). Experimental Investigating the Effect of Relative Curvature of a Channel Bend on the Inlet Flows in Bilateral Water Intakes of Weirs with Horizontal and Sloping Crests. Iranian Journal of Soil and Water Research, 53(1), 69-57.
  15. Safarzade, A., Zarati, A. R., & Sadathalbar, M. (2019). Numerical and physical modeling of sediment flushing from Mil and Moghan dam reservoir. Research project report. Ardabil Regional Water Company. Ardabil. Iran. (In Persian).
  16. Salamat Ravandi, N. (2012). Simulation of the flow over weirs in a channel bend using FLOW-3D. M.Sc. Thesis. Urmia University. Urmia. Iran. (In Persian).
  17. Sisinggih, D., Wahyuni, S., & Rasyid, A. (2021). Flow and sediment transport in a sharp river bend using a 3DRANS model. Earth and Environmental Science, 930, 012033.
  18. Valimohammadi, A., & Yasi, M. (2016). Hydraulic Evaluation of Horizontal and Sloping Broad-Crested Weirs in a Channel Bend. Journal of Applied Research in Irrigation and Drainage Structures Engineering, 16(65), 55-70. (In Persian).
  19. Van Rijn, L. C. (1993). Principles of Sediment Transport in River, Estuaries and Coastal Seas. Aqua Publications, Amsterdam.
  20. (1991). Guidelines for stabilizing waterways. Working Group on Waterway Management (WGWM), Standing Committee on Rivers and Catchments, Rural Water Commission of Victoria, Victoria, Australia, 301p.
  21. Yasi, M. (1989). Training and bank protection of alluvial rivers by Bio-technical means. M.Sc. Thesis. Shiraz University. Shiraz. Iran. (In Persian).
  22. Yasi, M., & Salamat Ravandi, N. (2022). Numerical Simulation of Flow over Sharp- and Broad- Crested Weirs with Horizontal and Sloping Crests in a Channel Bend. Journal of Iranian Water Engineering Research, 2(1), 51-65. (In Persian).
مدیریت آب و آبیاری
دوره 13، شماره 3
مهر 1402
صفحه 611-628

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار