مطالعه آزمایشگاهی تأثیر زاویه آبشکن چوگانی بر آب‌شستگی و مقایسه آن با آبشکن ال شکل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، سازه‌های آبی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران.

2 استادیار سازه‌های آبی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران.

چکیده

آبشکن‌ها سازه‌های عرضی هستند که از دیواره طبیعی رودخانه با طول مناسب و با زاویه مناسبی نسبت به راستای اصلی جریان ساخته میشوند. احداث این سازه ها سبب انحراف جریان از کناره‌ها و نواحی بحرانی شده و جریان را به سمت محور مرکزی رودخانه هدایت می‌نمایند. آبشکن‌های چوگانی به دلیل شکل خاص دماغه، می‌توانند سازه مناسبی در عملیات حفاظت از سواحل و ساماندهی رودخانه ها باشند. تاکنون تحقیقات بسیاری در مورد زاویه آبشکن‌ها بر الگوی آبشستگی انجام شده است ولی در مورد زاویه آبشکن چوگانی بر الگوی آبشستگی تحقیقاتی صورت نگرفته است. در این تحقیق به بررسی آزمایشگاهی زاویه آبشکن چوگانی بر آبشستگی و توپو گرافی بستر و مقایسه آن با آبشکن L شکل پرداخته شده است. آزمایش‌ها بر روی سری آبشکن‌های چوگانی و L شکل با سه زاویه 30، 60 و 90 درجه (نسبت به ساحل پایین دست کانال) درون فلومی با طول 5/10 متر، عرض و ارتفاع 5/0 متر در شرایط آب زلال انجام شد. نتایج آزمایش‌ها نشان می‌دهد پارامتر‌های حفره آبشستگی، طول و ضخامت پشته رسوبی با افزایش زاویه در آبشکن-های چوگانی کمتر از L شکل می‌باشد. حداکثر عمق آبشستگی، میانگین مساحت و حجم آبشستگی با افزایش زاویه از 30 به 90 درجه به ترتیب در آبشکن‌های L شکل4/41، 41 و 5/75 درصد و در آبشکن‌های چوگانی8/33، 39 و 73 درصد افزایش می‌یابد. همچنین در پایین‌دست آبشکن چوگانی در دیواره کانال آبشستگی صورت نگرفته که در تخریب آبشکن و حفاظت فرسایش دیواره رودخانه نسبت به آبشکن L شکل بهتر عمل می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Experimental study the effect of hockey spur dikes angle on scouring and comparing to L-shape spur dike

نویسندگان [English]

  • sajad bajelvad 1
  • SAEED GOHARI 2
  • majid hydari 2
1 M.Sc. Graduated student of Water Structure Engineering, Department of Water Science Engineering, Faculty of Agriculture, Bu Ali Sina University, Hamadan, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Water Structure Engineering, Faculty of Agriculture, Bu Ali Sina University, Hamadan, Iran.
چکیده [English]

Spur dikes are river training structures that developed from the natural river banks with proper length and angle from the flow dominant direction, cause to divert the flow attack at the riverside and the critical regions and directs the flow to the river central axis. There are several researchers focused on the effect of the spur dikes angles on the flow pattern however there is not any study on hockey spur dikes angle on scouring patterns. In present study, the effects of the hockey spur dikes angle on scouring and the bed topography was carried out experimentally while the results were compared to those provided for L-shape. The experiments were conducted on a series of hockey spur dikes also the L-shape in three various angles equal to ,  and  (towards the downstream channel lateral walls) inside a laboratory flume in 10.5m length, 0.5 width and 0.5m height under the clear water conditions. The results revealed the scour hole parameters including the length and thickness of the sediment hill are lower in hockey spur dikes than the L- shape by increasing the spur dikes angle. Furthermore, the maximum scour depth, mean area and volume of scouring are increased by 41.4, 41 and 75.5 percent in hockey and by 33.8, 39 and 73 percent in L-shape through increasing the angle from   to , respectively. Also, no scouring was taken place in the vicinity of the channel lateral walls downstream the hockey spur dikes, hence, those beter act against the destruction also in protection of river beaches against the erosion, with respect to the L-shape.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bed Topography
  • Hockey Spur Dike
  • L-shape Spur Dike
  • Laboratory Model
  • Scour
  • Spur Dikes Angle

مراجع

  1. Abbasi, A. (2014). Experimental Investigation on the Effect of Length, Space and Shape of Gabion Groynes on Local Scouring Depth. Journal of water and soil conservation, 21(4), 231-246. (in Persian)
  2. Asgari, S., & Nazari, S. (2012). Effect of hockey spur dike on thalweg scouring in 90◦ Second conference on sustainable development in arid and semi-arid regions, Abarkooh, Iran.
  3. Fazli, M., Ghodsian, M., & Salehi Neyshabouri, S. A. A. (2008). Scour and flow field around a spur dike in a International Journal of Sediment Research, 23(1), 56-68.
  4. Kuhnle, R. A., Alonso, C. V., & Shields, F.D. Jr. (2002). Local Scour Associated with Angled Spur Dikes. Journal of Hydraulic Engineering, 128(12), 1087-1093.
  5. Masjedi, A., Dehkordi, V., Alinejadi, M., & Taeedi, A. (2010). Experimental Study on Scour Depth in around a T-shape spur dike in a 180 degree bend. World Applied Sciences Journal, 10(10), 1146-1152.
  6. Nath, D., & Misra, U. K. (2017). Experimental Study of Local Scour around Single Spur Dike in an Open Channel. International Research Journal of Engineering and Technology, 4(6), 2728-2734.
  7. Özyaman C., Yerdelen C., Eris, E., & Daneshfaraz, R. (2022). Experimental investigation of scouring around a single spur under clear water conditions. Water supply, 22(3), 3485.
  8. Ozyaman, C., & Yerdelen, C. (2017). Experimental study of local scour around spur dikes in straight open channels. International Journal of Advances in Mechanical and Civil Engineering, 4(3), 131-134.
  9. Pandey, M., Jamei, M., Ahmadianfar, I., Karbasi, M., Lodhi A.S., & Chu, X. (2022). Assessment of scouring around spur dike in cohesive sediment mixtures: A comparative study on three rigorous machine learning models. Journal of Hydrology, 606, 127330
  10. Perdok, UH. (2002). Application of timber groynes in coastal engineering. M.Sc Thesis, TU delft University of
  11. Shafaei Bajestan, M. (2009). Sediment Transport Hydraulics. Shahid Chamran University Press.
  12. Yabarehpoor, E., & Kashefipour, S. M. (2014). Comparison of Bed Topography for the Permeable and Impermeable Spur Dikes Group. Journal of irrigation science and engineering, 37(4), 77-86.
  13. Yazdi, J. Sarkardeh, H. Azamathulla, HM., & A Aminuddin. (2010). 3D simulation of flow around a single spur dike with free-surface flow. International Journal of River Basin Management, 8(1), 55-62.
  14. Zare, M., & Honar, T. (2015). Effect of Groyne on Reducing Coastal Erosion in River Bend. Water and soil science, 25(1), 181-193. (in Persian)
  15. Zhang, L., Wang, P., Yang, W., Zuo, W., Gu, X., & Yang, X. (2018). Geometric Characteristics of Spur Dike Scour under Clear-Water Scour Conditions. Water, 10(6), 680.
مدیریت آب و آبیاری
دوره 12، شماره 3
شهریور 1401
صفحه 455-466

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار