شناسایی اولویت‌های بخش آب جهت سازگاری با تغییر اقلیم در حوضه زاینده‌رود با رویکرد پدافند غیرعامل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، پژوهشکده مطالعات و تحقیقات منابع آب، مؤسسه تحقیقات آب، تهران، ایران.

چکیده

هدف از انجام این تحقیق، بررسی گزینه‌های اصلی سازگاری با تغییر اقلیم در حوضه زاینده‌رود بر اساس رویکرد پدافند غیرعامل بوده است. بدین منظور در مرحله اول، میزان تغییرات دما و بارش حوضه در افق 20 سال آتی (2021 تا 2040) با استفاده از ترکیب وزن‌دهی‌شده مدل‌های GCM گزارش پنجم IPCC، تخمین زده شدند. در مرحله بعد با استفاده از نظرات کارشناسان و محققین مختلف در خصوص مدیریت منابع آب و پدافند غیرعامل، معیارها و گزینه‌های اصلی برای سازگاری با تغییر اقلیم در حوضه زاینده‌رود مشخص گردیدند. بر اساس امتیازات ارائه‌شده توسط کارشناسان، مقایسات زوجی بر اساس تحلیل سلسله مراتبی (AHP) صورت گرفت. نتایج نشان داد که به طور متوسط، دمای حوضه در طی 20 سال آینده حدود 9/0 درجه سانتی‌گراد افزایش و بارندگی حوضه نیز حدود 3/13 درصد کاهش پیدا خواهد نمود. از میان معیارهای منتخب جهت سازگاری با تغییر اقلیم بر اساس رویکرد پدافند غیرعامل، معیار «عدم آسیب به معیشت کشاورزان»، بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داد. همچنین از میان گزینه‌های سازگاری با تغییر اقلیم، گزینه‌های «مدیریت تقاضای آب»، «افزایش تأمین آب» و «کاهش عرضه آب» به ترتیب بالاترین امتیازات را جهت سازگار نمودن حوضه با تغییر اقلیم، کسب نمودند. در حالت کلی نتایج تحقیق نشان داد که سیاست‌های عرضه‌محور و همچنین سیاست‌های جیره‌بندی آب نمی‌توانند الگویی مناسب جهت کاهش مخاطرات و تعارضات در زمینه مدیریت آب باشند و در صورتی که سیاست‌های مدیریت تقاضای آب به صورت اصولی و صحیح به اجرا درآیند، تهدیدات آتی مدیریت منابع آب (با رویکرد پدافند غیرعامل) را می‌توان کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identifying water sector priorities for adaptation to climate change in the Zayandeh-roud basin with the passive defense approach

نویسنده [English]

  • Mohammad Javad Zareian
Assistant Professor, Department of Water Resources Study and Research, Water Research Institute, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the main options for adaptation to climate change in the Zayandeh-Roud Basin based on the passive defense approach. Therefore, in the first stage, the temperature and precipitation changes in the basin during future 20-years (2021-2040) were estimated using the weighted combination of the GCM models of the fifth IPCC assessment report. In the next stage, using the comments of various experts and researchers on water resources management and passive defense, the main criteria and options were identified for adaptation to climate change in the Zayandeh-Roud Basin. Based on the scores provided by the experts, pairwise comparisons were performed based on Analytical Hierarchy Process (AHP). The results showed that on average, the temperature of basin will increase by about 0.9 °C during the next 20-years and the precipitation of the basin will decrease by about 13.3%. Among the criteria selected for adaptation to climate change based on the passive defense approach, the criterion of "no damage to farmers' livelihood" had the highest score. Also, among the options for adapting to climate change, "water demand management", "increase water supply" and "reduce water supply" received the highest scores for adapt the basin to climate change, respectively. In general, the results showed that supply-side water policies as well as water rationing policies can not be good policies for reduce risks and conflicts in water management, and if water demand management policies are implemented properly, future threats to water resources management (with a passive defense approach), can be reduced.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Analytical hierarchy process
  • Climate change
  • Passive defense
  • Zayandeh-roud basin
  1. Aguiar, F. C., Bentz, J., Silva, J. M., Fonseca, A. L., Swart, R., Santos, F. D., & Penha-Lopes, G. (2018). Adaptation to climate change at local level in Europe: An overview. Environmental Science and Policy, 86(1), 38-63.
  2. Copeland, C. (2011). Terrorism and security issues facing the water infrastructure sector. Congressional Research Service, 1-18.
  3. Dabbagh, R., & Nasiri Fard, B. (2019). Vulnerable and safe points in crisis situations with a passive defense approach in Tabriz, Iran. Quarterly Scientific Journal of Rescue and Relief, 11(3), 214-223.
  4. Eslamian, S. S., Gohari, S. A., Zareian, M. J., & Firoozfar A. (2012). Estimating Penman-Monteith reference evapotranspiration using artificial neural networks and genetic algorithm: A case study. Arabian Journal for Science and Engineering, 37(4), 935-944.
  5. Gleick, P. H. (2006). Water and terrorism. Water Policy, 8(6), 481-503.
  6. Gohari, A., Eslamian, S., Mirchi, A., Abedi-Koupaei, J., Massah Bavani, A., & Madani, K. (2013). Water transfer as a solution to water shortage: A fix that can Backfire. Journal of Hydrology, 491, 23-39.
  7. Goyal, R. K. (2004). Sensitivity of evapotranspiration to global warming: a case study of arid zone of Rajasthan (India). Agricultural Water Management, 69(1), 1-11.
  8. Hulme, M. (2016). 1.5°C and climate research after the Paris Agreement .Nature Climate Change, 6(3), 222-224.
  9. IPCC. (2014). Climate Change 2013-The Physical Science Basis: Working Group I Contribution to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, website: https://www.ipcc.ch
  10. Kettler, A. J., & Goulter, I. C. (1985). An analysis of pipe breakage in urban water distribution networks. Canadian Journal of Civil Engineering, 12(2), 286-293.
  11. Madani, K., & Mariño, M. A. (2009). System Dynamics Analysis for Managing Iran’s Zayandeh-Rud River Basin. Water Resources Management, 23(11), 2163-2187.
  12. Osborne, T., Rose, G., & Wheeler, T. (2013). Variation in the global-scale impacts of climate change on crop productivity due to climate model uncertainty and adaptation. Agricultural and Forest Meteorology, 170(1) 183-194.
  13. Pirihor, H., Jalali, G., & Nekooie, M. A., (2018). Development of Passive Defense in Supplying Drinking Water in Yazd City by Improving the Weaknesses Governing Current Situation. Journal of Water and Wastewater Science and Engineering, 3(3), 39-51. (In Persian).
  14. Saatsaz, M. (2020). A historical investigation on water resources management in Iran. Environment, Development and Sustainability, 22(3), 1749-1785.
  15. Shim, J. P. (1989). Bibliographical research on the analytic hierarchy process (AHP). Socio-Economic Planning Sciences, 23(3), 161-167.
  16. Zareian, M. J. (2021). Optimal water allocation at different levels of climate change to minimize water shortage in arid regions (Case Study: Zayandeh-Rud River Basin, Iran). Journal of Hydro-environment Research, 35, 13-30.
  17. Zareian, M. J., & Eslamian, S., (2016). Variation of water resources indices in a changing climate. International Journal of Hydrology Science and Technology, 6(2), 173-187.