مقایسه کارایی مصرف آب در سیستم های آبیاری بارانی و هیدروفلوم (مطالعه موردی: دشت اردبیل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 سازمان جهاد کشاورزی اردبیل - اردبیل - ایران

2 گروه مهندسی آب - دانشگاه محقق اردبیلی - اردبیل - ایران

چکیده

این تحقیق به منظور ارزیابی مدیریت مصرف آب آبیاری و بهره‌وری آب در شبکه‌ آبیاری بارانی بالادست کانال یامچی و شبکه کم فشار (هیدروفلوم) قوریچای در سطحی به مساحت 3885 هکتار در دشت اردبیل انجام گردید. شاخص‌های عرضه نسبی آب آبیاری، عرضه نسبی آب، عرضه نسبی بارش، بهره‌وری فیزیکی آب، بهره‌وری فیزیکی آب آبیاری و پارامترهای بهره‌وری اقتصادی شامل سود ناخالص، سود خالص و پارامترهای بهره‌وری اقتصادی آب آبیاری شامل سود ناخالص و سود خالص محاسبه گردید. نتایج نشان داد، متوسط کم‌ آبیاری اعمال شده در چهار سال زراعی 91-90، 92-91، 93-92 و 94-93 برای شبکه‌های یامچی و قوریچای به ترتیب 28 و 43 درصد بوده است. برای سه سال زراعی 92-91، 93-92 و 94-93 برای شبکه‌های یامچی و قوریچای متوسط مقدار بهره‌وری فیزیکی آب به ترتیب 52/1 و 15/2 و متوسط مقدار بهره‌وری فیزیکی آب آبیاری به ترتیب 16/2 و 08/4 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. متوسط سود ناخالص و سود خالص آب شبکه یامچی به ترتیب 67/8847 و67/987 و شبکه قوریچای به ترتیب 9100 و 4028 ریال بر متر مکعب و متوسط سود ناخالص آب آبیاری برای یامچی به ترتیب 12669 و 33/1515 و شبکه قوریچای 33/23988 و 33/6523 ریال بر مترمکعب محاسبه شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of Water Use Efficiency in Sprinkler and Hydroflume Irrigation Systems (Case Study: Ardabil Plain)

نویسندگان [English]

  • Habibeh Asadzadeh Sharafeh 1
  • Majid Raoof 2
1 Ardabil Agricultural Jahad Organization - Ardabil - Iran
2 Water Engineering Dept. - University of Mohaghegh Ardabili - Ardabil - Iran.
چکیده [English]

The aims of this study are evaluation of water use management and water use efficiency of Yamchi pressurized irrigation and Ghoorichay low pressurized (hydroflume) canals, with total area 3885 ha and located in Ardabil plain. Annual relative irrigation supply, Annaual relative water supply, relative rainfall supply, water productivity and irrigation water productivity, as physical water use efficiency and parameters pure and impure benefit of water use efficiency and pure and impure benefit of irrigation water use efficiency as economic parameters were calculated. Results showed that, for four years of 2011-12, 2012-13, 2013-14 and 2014-15 mean of irrigation deficit of Yamchi and Ghoorichay canals were calculated 28 and 43 percentage, respectively. For three years of 2012-13, 2013-14 and 2014-15 mean of water productivity in Yamchi and Ghoorichay canals was calculated 1.52 and 2.15 kg/m3 and mean of irrigation water productivity was calculated 2.16 and 4.08kg/m3, respectively. Mean of water pure and impure benefit for Yamchi canal were estimated 987.67 and 884.67 toman/m3 and for Ghoorichay canal were estimated 4028 and 9100 toman/m3 , respectively. Mean of irrigation water pure and impure benefit for Yamchi canal were estimated 12669, 1515.33 toman/m3 and for Ghoorichay were estimated 23988.33 and 6523.33 toman/m3, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • economic
  • Efficiency
  • Impure
  • Pure
  • Physical‌‌

مراجع

  1. احسانی م. و خالدی ه (1382) بهره ­وری آب کشاورزی. نشریه 82. کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. 115 صفحه.
  2. اسدزاده ح.، رئوف م. و محمودی­ فردگرمی ز (1394) برآورد مناسب­ترین شیوه محاسبه بارش مؤثر در دشت اردبیل. دومین همایش ملی صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست، 12 و 13 اسفند. دانشگاه محقق اردبیلی، ایران.
  3. اکبری م.، میرلطیفی س. م.، مرید س. و دروگر ز پ (1382) کاربرد سنجش از دور در برآورد سودمندی آب در شبکه­ های آبیاری، مطالعه موردی: شبکه سمت راست آبشار اصفهان. تحقیقات فنی مهندسی. 4(17): 82-65.
  4. بابائی م.، مردانی م. و سالارپور م (1393) محاسبۀ کارایی آب در محصولات عمده کشاورزی شهرستان زابل، رهیافت تحلیل پوشش داده­ها. پژوهش آب در کشاورزی. 28 (3):  549-541.
  5. بی­نام (1387) گزارش فنی طرح شبکه آبیاری قوریچای، دی‌ماه 1387. 352 صفحه.
  6. بی­نام (1393) اطلاعات جهاد کشاورزی شهرستان اردبیل. 451 صفحه.
  7. بی­نام (1383) گزارش فنی طرح شبکه آبیاری بارانی بالادست کانال یامچی. 285 صفحه.
  8. حیدری ن. و حقایقی مقدم س. ا (1380) کارایی مصرف آب آبیاری محصولات عمده مناطق مختلف کشور. گزارش ارایه‌شده به معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی، مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج. 356 صفحه.
  9. حیدری ن.، انتصاری م. ر.، خیرابی ج.، فرشی ع. ا.، علایی م. و وزیری ژ (1386) کارایی مصرف آب در کشت گلخانه­ ای، کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. چاپ اول. 208 صفحه.
  10. صدرقاین ق.، زراعی ا. و حقایقی مقدم س ا (1388) اثر آبیاری بارانی و جویچه­ای بر عملکرد کمی و کیفی و کارایی مصرف آب چغندر. آب وخاک (علوم و صنایع کشاورزی). 23 (1): 183-173.
  11. عباسی ف.، ناصری ا.، سهراب ف.، باغانی ج.، عباسی ن. و اکبری م (1394) ارتقای بهره­وری مصرف آب، مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج. انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. 68 صفحه.
  12. عزیزی­زهان ع.، شهابی­فر م.، ابراهیمی­پاک ن. ع.، رضوی ر.، غالبی س.، سرابی تبریزی م.، طلوعی ر. و پیری ر (1393) ارزیابی کارایی مصرف آب گندم در ایران و جهان. اولین همایش ملی مدیریت خاک و آب در تولید گندم. 18 آذر. تهران.
  13. یعقوبی ف.، جامی الاحمدی م.، بخشی م. ر. و سیاری زهان م. ح (1394) مقایسه شاخص ­های کارایی فنی و اقتصادی مصرف آب در تولید گندم و زعفران در شهر قائنات. زراعت و فناوری زعفران. 3 (4): 236-225.
  14. Dhehibi B., Lachaal L. and Elloumi M (2007) Measuring irrigation water use efficiency using stochastic production frontier: an application on citrus producing farms in Tunisia.  Agricultural and Resource Economics. 3(1): 1-15.
  15. Enchalew B., Gebre S. L., Rabo M., Hindaye B., Kedir M., Musa Y. and Shafi A (2016) Effect of Deficit Irrigation on Water Productivity of Onion under Drip Irrigation. Irrigation & Drainage Systems Engineering. 5 (3): 1-4.
  16. Ijaz H., Zakir H., Sial M. H., Waqar A. and Hussain M. F (2007) Optimal Cropping pattern and Water Productivity: A Case of Punjab Canal. Agronomy. 6 (4): 526-533.
  17. Kijne J.W., Toung T.P., Bennett J., Bouman B. and Oweis T (2003) Ensuring food security via improvement in crop water productivity. CGIAR challenge program on water and food (CP), Background paper1. 42 p.
  18. Naroua I., Rodríguez Sinobas L. and Sánchez Calvo R (2014) Water use efficiency and water productivity in the Spanish irrigation district “Río Adaja”. Agricultural Policy and Research. 2 (12): 484-491.
  19. Rosegrant M. W., Cai X. and Cline S A (2006) Water productivity and cereal production: A global perspective. International Food Policy Research Institute, 2033, Washington DC. 322 p.
  20. Salemi H., Mohd A., Soom M., Lee T. S., Kamil Y. and Desa A (2011) Effects of Deficit Irrigation on Water Productivity and Maize Yields in Arid Regions of Iran. Pertanika Tropical Agriculture Science. 34 (2): 207–216.
  21. Wang X.Y (2010) Irrigation Water Use Efficiency of Farmers and Its Determinants. Evidence from a Survey in Northwestern China. Agricultural Sciencesin China 9(9): 1326-1337.


مدیریت آب و آبیاری
دوره 8، شماره 1
فروردین 1397
صفحه 55-68

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار