تعیین تبخیر-تعرق و ضریب‌گیاهی مراحل رشد گیاه دارویی ریحان در کشت گلخانه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 دانشیار گروه مهندسی آب، پژوهشکده مطالعات دریاچه ارومیه، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

3 استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

در مدیریت سیستم‌ آبیاری گلخانه، آگاهی از نیاز آبی گیاه و ضریب گیاهی در مراحل مختلف رشد ضروری است. هدف از این مطالعه، بررسی میزان تبخیر-تعرق و تعیین ضریب گیاهی گیاه دارویی ریحان در بازه کوتاه مدت ساعتی بود. به این منظور، مطالعه‌ای به مدت 45 روز در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه انجام و تبخیر-تعرق ریحان و گیاه مرجع چمن، بصورت ساعتی و روزانه و براساس روش لایسیمتری اندازه‌گیری گردید. براساس نتایج، متوسط تبخیر-تعرق ریحان طی 45 روز دوره رشد، 12/4 میلی‌متر بر روز و مجموع تبخیر-تعرق حدود 45/188 میلی‌متر و برای گیاه مرجع چمن طی این مدت، 5/338 میلی‌متر به دست آمد. طول مراحل مختلف رشد گیاه ریحان شامل مراحل ابتدایی، توسعه، میانی و انتهایی، به ترتیب برابر 10، 20، 10 و 5 روز بدست آمد. بیشترین مقدار ضریب گیاهی ریحان در روز 39 ام بعد از کاشت گیاه، که آخرین روز مرحله میانی بود، اتفاق افتاد. براساس تبخیر-تعرق گیاه مرجع، متوسط ضریب گیاهی مراحل ابتدایی، توسعه، میانی و انتهایی ریحان به ترتیب 14/0، 52/0، 93/0 و 83/0 محاسبه گردید. همچنین بیشترین مقادیر متوسط ساعتی تبخیر-تعرق، در بازه ساعت 15 الی 16 انجام شد که در مراحل ابتدایی، توسعه، میانی و انتهایی ریحان به ترتیب 13/0، 41/0، 70/0 و 71/0 محاسبه گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study of evapotranspiration as well as crop coefficient in Ocimum Basilicum L. growth process in greenhouse

نویسندگان [English]

  • Milad Ebrahimi 1
  • Vahid Rezaerdinejad 2
  • sina besharat 3
  • maryam abdi 1
1 Master of Science in Urmia University of Water Engineering, Urmia University, Urmia, Iran
2 Associate Professor, Department of Water Engineering, Urmia Lake Research Institute, Urmia University, Urmia, Iran
3 Assistant Professor of Irrigation and Drainage, Urmia University, Faculty of Agriculture, Irrigation Group, Specialty: Irrigation and Drainage
چکیده [English]

In managing greenhouse irrigation system, the knowledge of water requirement and crop coefficient tends to be extremely essential at different growth steps. The present study set out to explore the amount of water used in evapotranspiration and to determine crop coefficient in Ocimum Basilicum L. in an hourly manner. To this end, the project was implemented in a greenhouse in Urmia University. More specifically, the evapotranspiration level of Ocimum Basilicum L. and Lawn (as the reference plant) were measured hourly and daily using lysimetric method. The results revealed that an average 45-day evapotranspiration was 4.12 mm /day in Ocimum Basilicum L. whose total water consumption was found to be 188.45 mm. Besides, in case of the reference plant, water consumption was determined to be 338.5 mm during this period. The length of growth stages in Ocimum Basilicum L. including the initial, developmental, middle, and final steps were found to be 10, 20, 10, and 5, respectively. The highest crop coefficient in Ocimum Basilicum L. occurred on the 39th day after planting in the middle phase. As the evapotranspiration of the reference plant showed, the average crop coefficients of the initial, developmental, middle, and final phases in Ocimum Basilicum L. were calculated to be 0.14, 0.52, 0.93, and 0.83, respectively. Furthermore, the highest hourly evapotranspiration process was conducted in the interval of 15-16 hours, which was calculated to be 0.13, 0.41, 0.70, and 0.71 at the initial, developmental, middle, and final stages in Ocimum Basilicum L., respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Greenhouse
  • Hourly irrigation scheduling
  • lysimeter
  • Ocimum Basilicum L. Growth
  • Reference Plant
1. چترنور م. رسول­زاده ع. رحمانیان م. اسماعیل پور ب. و عبدپور ع. (1390) اندازه­گیری نیاز آبی و ضریب گیاهی در اردبیل. همایش ملی ایده­های نو، اردبیل، ایران.
2. حیدری ن. انتصاری م.ر. خیرابی ج. فرشی ع.ا. وزیری ژ. و علایی م. (1386) کارایی مصرف آب در کشت گلخانه­ای. انتشارات کمیته ملی آبیاری زهکشی ایران، 113 ص.
3. دهقانی سانیج ح. زارعی ق. و حیدری ن. (1386) بررسی مدیریت آبیاری و کارایی مصرف آب در گلخانه­ها و مسائل و چالش­ها. اولین کارگاه فنی ارتقاء کارایی مصرف آب با کشت محصولات گلخانه­ای، کرج، ایران.
4. رضاوردی‌نژاد و. شبانیان اصل م. بشارت س. و حسنی ع. (1396) تعیین نیاز آبی، ضریب گیاهی و کارایی مصرف آب محصولات خیار و گوجه‌فرنگی در شرایط گلخانه (مطالعه موردی: منطقه ارومیه). علوم و فنون کشت­های گلخانه­ای، 8 (3): 39-27.
5. شریفی عاشورآبادی ا. روحی‌پور ح. عصاره م. لباسچی م. عباس‌زاده ب. نادری ب. و رضایی سرخوش م. (1391) تعیین نیاز آبی گیاه داروئی بومادران با استفاده از لایسیمتر. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 28 (3): 492-484. 
6. عبادی کوپایی ج. اسلامیان س.س. و زارعیان م.ج. (1390) اندازه­گیری و مدل­سازی نیاز آبی و ضریب گیاهی خیار، گوجه­فرنگی و فلفل با استفاده از میکرولایسیمتر در گلخانه. علوم و فنون کشت‌های گلخانه‌ای، 2 (7): 51-63.
7. علیزاده ا. اصول طراحی سیستم­های آبیاری. چاپ دوم، انتشارات آستان قدس رضوی، 73 صفحه.
8. فتحعلیان ف. و نوری امام­زاده­یی م.ر. (1391) تعیین تبخیر- تعرق و ضریب­گیاهی خیار با استفاده از میکرولایسیمتر در شرایط گلخانه‌ای در مراحل مختلف رشد. آب و خاک، 12 (3): 125-133.
9. قایمی بایگی م. سرجاز م. و موسوی بایگی م. (1391) ارزیابی و برآورد تبخیر- تعرق گندم در مراحل مختلف رشد با روش توازن انرژی (نسبت باون) و مقایسه آن با نتایج لایسیمتر. آب و خاک، 26 (5): 26-41.
10. قمرنیا ه. جعفری زاده م. میری ا. و قبادی م. (1390).  برآورد ضریب کیاهی گشنیز در منطقه‌ای با اقلیم نیمه‌خشک. مدیریت آب و آبیاری، 2 (1): 73-83
11. Attarod P., Aoki M. and Bayramzadeh V. (2009) Measurements of the actual evapotranspiration and crop coefficients of summer and winter season’s crops in Japan. Plant Soil Environ, 55 (3): 121-127.
12. Azizi Zohan A., Kamgar Haghighi A.A. and Sepaskhah A.R. (2008) Crop and pan coefficients for saffron in semi-arid region of Iran. Arid Environments, 72(2): 270-278.
13. Allen R.G., Pereira L.S., Raes D. and Smith M. (1998) Crop. evapotranspiration, guidelines for computing crop water requirements. Irrigation and Drainage Paper 56. FAO, Rome. 300 p.
14. Doorenbos J. and Pruitt W.O. (1977) Guidelines for Predicting Crop Water Requirement. FAO irrigation and Drainage,paper 24. FAO, Rome. 156 p.
15. Harmanto V.M., Salokhe M.S. and Babel H.J. (2005) Water requirement of drip irrigated tomatoes grown in greenhouse in tropical environment. Agriculture Water Management, 71(3): 225-245.
16. Zhang Z.K., liu S.Q. and liu S.H. (2010) Estimation of Cucumber Evapotranspiration in Solar Greenhouse in Northeast China. African Journal of Agricultural Research, 3(4): 512-518.