بررسی شدت سیل‌خیزی زیرحوضه های کارون و عوامل مؤثر بر آن در شبیه سازی مدیریت یکپارچه و نیمه‌توزیعی سیلاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران

2 دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدۀ مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران - ایران.

3 دانشیار پژوهشکدۀ حفاظت خاک و آبخیزداری کشور، تهران - ایران.

چکیده

در پژوهش حاضر، ضمن مقایسۀ رفتار حوضۀ کارون در دو شبیه­سازی یکپارچه و نیمه­توزیعی هیدروگراف سیل، شدت سیل‌خیزی زیرحوضه­ها و تأثیر عوامل فیزیکی مؤثر بر هیدروگراف سیل بررسی شده است. نتایج نشان می­دهد که اختلاف هیدروگراف­های محاسبه‌شده با روش یکپارچه و نیمه­توزیعی، بسیار ناچیز بود. همچنین نتایج این بررسی حاکی از آن است که شدت سیل­خیزی زیرحوضه­ها لزوماً تابع مساحت آنها نیست و عوامل دیگری همچون موقعیت زیرحوضه­ها نسبت به خروجی و سایر عوامل فیزیکی و اقلیمی نیز در پتاسیل تولید دبی زیرحوضه­ها مؤثرند. بر اساس نتایج اولویت­بندی شدت سیل­خیزی زیرحوضه­های منطقۀ تحقیق، از نظر سهم مشارکت در دبی خروجی، زیرحوضه­های بارز و دزک‌آباد، و از نظر سهم مشارکت زیرحوضه­ها در واحد سطح، زیرحوضه­های بارز و سولکان از میان هشت زیرحوضۀ منتخب در این تحقیق، هر یک به‌ترتیب در رتبه­های اول و هفتم قرار دارند. همچنین نتایج آنالیز حساسیت مدل بر اساس پنج پارامتر شیب آبراهۀ اصلی، شمارۀ منحنی، مساحت، ضریب گراولیوس و شیب متوسط حوضه نشان می­دهد که مهم‌ترین عامل مؤثر در سیل زیرحوضه­ها، عامل شمارۀ منحنی بوده است. ازاین‌رو مدیریت صحیح تغییر کاربری اراضی زیرحوضه­ها به‌عنوان مهم‌ترین شاخص مؤثر بر شمارۀ منحنی، نقش مؤثری در کنترل شدت سیل تولیدشده در خروجی حوضه خواهد داشت. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Considering the flood intensity of Karoun’s sub-basins and effective parameters on it in lumped and semi-distributed management simulation of flood hydrograph

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Karandish 1
  • Kumars Ebrahimi 2
  • Jahangir Porhemmat 3
1 Assistant Professor, Department of Water Engineering, Faculty of Water and Soil, Zabol University, Zabol, Iran
2 Associate Professor, Department of Irrigation and Reclamation, Faculty of Agricultural Engineering and Technology, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Soil Conservation and Watershed Management Institute, Tehran, Iran
چکیده [English]

The response of Karoun basin in Lumped and Semi-distributed simulation were compared. Also, the flood intensity of the sub-basins and the effects of physical parameters on flood hydrograph have been investigated. Results demonstrated that there was no significant difference between the characteristics of flood hydrograph in lumped and semi-distributed simulation. Also, results showed that the flood intensity of each sub-basins doesn’t just depend on the area of each sub-basin and further parameters such as the distance of each sub-basins based to the basin outlet and some other physical or climatic parameters would affect the flood intensity of each sub-basins. Based on the results of prioritizing the intensity of each sub-basins in the study area, Barez and Dazakabad sub-basins are in the first and seventh priorities based on the share of sub-basins on flood discharge. However Barez and Soulekan sub-basin ranked in first and seventh proiorities based on the share of sub-basins per unit area. Sensitivity analysis has been done based on five important parameters including; main river slope, Gravelius coefficient, curve number, area of sub-basins and the average slope of basin. Results indicated that the curve number has been the most effective factor on the flood rates of each sub-basin. Therefore, a suitable management for the land use changes as the most effective factor on curve number would greatly control the basin flood intensity. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • curve number
  • flood hydrograph
  • gravelius coefficient
  • HEC-HMS
  • prioritizing

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار