نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
دانشجوی مقطع دکتری، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
2
استاد، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
3
دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران، عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی
10.22059/jwim.2025.399914.1249
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل مؤلفه‌های اثرگذار بر بهره‌وری مصرف آب در بخش کشاورزی با استفاده از تحلیل دلفی فازی طراحی شده است. در مرحله‌ی مرور نظام‌مند ادبیات، تعداد ۱۹۴ عامل استخراج شد، که در سه گروه تغییر اقلیم (۴۳ عامل، 1/22 درصد)، سیاست‌ها (۷۷ عامل، 6/39 درصد) و فناوری‌ها (۷۴ عامل، 2/38 درصد) دسته‌بندی شدند. این عوامل در قالب پرسشنامه نیمه‌ساختاریافته بین ۱۸ خبره متخصص توزیع گردید و با اعمال آستانه‌ی توافق 8/0 در مدل دلفی فازی، داده‌ها فازی‌سازی، تجمیع و دیفازی شدند. نتایج نشان داد که ۳۲ عامل (معادل 5/16 درصد) به‌عنوان عوامل کلیدی واجد اجماع انتخاب شدند. از میان آن‌ها، ۱۸ عامل از گروه سیاست‌ها (4/23 درصد از این گروه)، ۱۰ عامل از گروه فناوری (5/13 درصد از این گروه) و ۴ عامل از گروه تغییرات اقلیمی (3/9 درصد از این گروه) بودند. بالاترین مقدار دیفازی مربوط به «تولید بذرهای هیبرید» بود (92/0)، که جایگاه فناوری‌های زیستی را به‌عنوان ابزار کارآمد ارتقاء بهره‌وری آب نشان می‌دهد. بر اساس نتایج پژوهش، دو محور قابل‌کنترل: زیرساخت‌های داده‌محور و نوآوری‌های فناورانه به‌عنوان مؤثرترین عوامل در ارتقاء بهره‌وری آب کشاورزی شناخته می‌شوند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Exploring the Determinants of Agricultural Water Productivity in Iran using the fuzzy Delphi method
نویسندگان [English]
-
Tahmine Dehghani
1
-
Abdolmajid Liaghat
2
-
Bijan Nazari
3
1
PhD candidate, Department of Irrigation and Reclamation Engineering, Faculty of Agriculture, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
2
Professor, Department of Irrigation and Reclamation Engineering, Faculty of Agriculture, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.
3
Associate Professor, Department of Irrigation and Reclamation Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran; Faculty Member of Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.
چکیده [English]
This study aims to identify and analyze the key factors influencing water productivity in agriculture through the application of the Fuzzy Delphi Method.Through a systematic literature review, 194 factors were extracted and categorized into three domains: climate change (43 factors, 22.1 Percent), policy (77 factors, 39.6 Percent), and technology (74 factors, 38.2 Percent). These factors were incorporated into a semi-structured questionnaire distributed to 18 experts. Applying a consensus threshold of 0.8 in the fuzzy Delphi model, the data were fuzzified, aggregated, and defuzzified. Findings revealed that 32 factors (16.5 Percent) were selected as consensus-based key determinants. Among them, 18 factors were from the policy domain (23.4 Percent), 10 from the technology domain (13.5 Percent), and 4 from the climate change domain (9.3 Percent). The highest defuzzified value corresponded to "hybrid seed production" (0.92), highlighting the significance of biotechnological innovations in enhancing water productivity. Other consensus-driven factors included "promotion of genetic improvement" (0.90), "establishment of national Based on the research findings, two controllable pillars—data-driven infrastructure and technological innovations—are recommended as the most effective factors for enhancing agricultural water productivity.
کلیدواژه‌ها [English]
-
Agricultural Water Management
-
Climate Resilience
-
Policies
-
Technologies
)