بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و کارایی مصرف آب سه رقم عدس (Lens Culinaris L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

2 کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

3 دانشیار گروه زراعت، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

چکیده

در این پژوهش اثر اعمال چهار سطح آبیاری تکمیلی بر کارایی مصرف آب و عملکرد سه رقم عدس (کیمیا، ILL6037 و قزوین) در دو سال زراعی 92-1391 و 93-1392 بررسی شد. آزمایش‌ها در ایستگاه تحقیقاتی گروه مهندسی آب پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه، با بهره‌گیری از گلدان‌های موجود به‌صورت فاکتوریل دوعامله و بر پایۀ طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. سطوح مختلف آبیاری تکمیلی عبارت بود از: آبیاری در مراحل گل‌دهی، غلاف‌دهی، دانه‌دهی و یک حالت بدون انجام آبیاری تکمیلی. زمان اعمال تیمارهای آبیاری تکمیلی در مراحل گل‌دهی، غلاف‌دهی و دانه‌دهی، به‌ترتیب با مشاهدۀ 50 درصد به گل نشستن بوته‌ها، غلاف‌بستن و شروع دانه‌بستن سنبله‌ها بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه مربوط به رقم کیمیا در تیمار آبیاری تکمیلی در مرحلۀ دانه‌دهی بود که به‌ترتیب برای سال‌های اول و دوم، 3/122 و 1/104 گرم در مترمربع به دست آمد. در هر دو سال، رقم کیمیا نسبت‌به دو رقم دیگر تحت تیمار آبیاری تکمیلی در مرحلۀ دانه‌دهی، بیشترین کارایی مصرف آب را به خود اختصاص داد. همچنین بیشترین میزان پروتئین، از آنِ رقم کیمیا در تیمار دیم (بدون آبیاری تکمیلی) بود که به‌ترتیب برای سال‌های اول و دوم 01/30 و 60/30 درصد به دست آمد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effects of supplementary irrigation on yield and water use efficiency of three lentil (Lens Culinaris L.) cultivars

نویسندگان [English]

  • Houshang Ghamarnia 1
  • Azade Kholdi Rezaie 2
  • Mokhtar Ghobadi 3
1 Professor, Water Engineering Department, Agricultural and Natural Resources, Razi University of Kermanshah, Iran
2 M.Sc. Water Engineering Department, Agricultural and Natural Resources, Razi University of Kermanshah, Iran
3 Associate Professor, Agricultural and Natural Resources, Razi University of Kermanshah, Iran
چکیده [English]

In this study, the effect of four levels of supplemental irrigation on water use efficiency and yield of three lentil cultivars (Kimia, ILL6037 and Qazvin) in two years 2013 and 2014 was conducted. Experiments were performed in water engineering group research station of Agriculture and Natural Resources Campus of Kermanshah Razi University using by available Pots as two factorial agented and was based on Completely randomized plot that done in three replicates. Different levels of supplemental irrigation were such as: irrigation at flowering, sheathing, seedling and without supplemental irrigation. The supplementary irrigation at flowering, sheathing, seedling stages were applied by observation 50% of the flowering, sheathing and seedling starting, respectively. Results showed that the highest crop seed yield was belong to seedling treatment for variety of Kimia that for the first and second year were determined as 122.3 and 104.1 g/m2, respectively. In both years of investigation, the Kimia variety than other cultivars under supplementary irrigation at the stage of seedling had the most water use efficiency. Also, the highest amount of protein was for the Kimia cultivar in rain fed treatment (without supplementary irrigation), that for the first and second years was determined as 30.01 and 30.60 percent, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kimia
  • Pot
  • protein
  • rainfed
  • seedling
  1. آمار نامه کشاورزی (1390) وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامه ریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات، جلد اول محصولات زراعی، چاپ اول، 123 صفحه.
  2. امامی. و نیکنژاد م (1373) مقدمه‌ای بر فیزیولوژی عملکرد گیاهان زراعی. چاپ دوم، انتشارات دانشگاه شیراز، شیراز. 571 صفحه.
  3. باقری ع.، نظامی ا. و سلطانیم (1379) اصلاح حبوبات سرما دوست برای تحمل به تنش‌ها. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. 445 صفحه.
  4. تاتاریم.، احمدیم. م. و عباسی ع ر (1391) اثر آبیاری تکمیلی بر رشد و عملکرد گندم دیم. پژوهش‌های زراعی ایران. 10(2): ص 448-445.
  5. حمزه‌ای ج. و سیدیم (1392) واکنش عملکرد و اجزای عملکرد ارقام جو به آبیاری تکمیلی در شرایط دیم. دانش کشاورزی و تولید پایدار. 23(4): ص 168-159.
  6. خیرابی ج.، توکلی ع.، انتصاری م. و سلامت ع (1375) دستورالعمل‌های کم آبیاری. انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی. 166 صفحه.
  7. سرمدنیا غ.ح. و کوچکی ع (1385) فیزیولوژی گیاهان زراعی. چاپ ششم، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد. 467 صفحه.
  8. قمرنیا ه.، فرمانی فردم. و ساسانی ش (1391) بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و کارایی مصرف آب سه رقم جدید گندم. مدیریت آب و آبیاری، دوره 2، شماره 2، ص 83-69.
  9. مجنون حسینی ن (1387) زراعت و تولید حبوبات (حبوبات در ایران). انتشارات جهاد دانشگاهی تهران، تهران. 283 صفحه.
  10. نظامی ا.، حسینی ف.س.، پارسا م. و حاج محمدنیا ق ک (1392) واکنش خصوصیات فنومورفولوژیک ارقام عدس (Lens culinary Medic.) به آبیاری تکمیلی در شرایط مشهد. پژوهش‌های حبوبات ایران. 4(2): ص 50-35.

 

  1. Allen RG, Pereira LS, Rae’s D and Smith M (1998) Crop Evapotranspiration, Guidelines for Computing Crop Water Requirements, FAO Irrigation and Drainage Paper No. 56, FAO, Rome, Italy, 300 p.
  2. Harris HC (1991) Implications of climate variability. In: Harris HC, Cooper PJM and Pala M (Eds). soil and crop management for improved water use efficiency in rainfed areas. Proceedings of an international workshop, Ankara, Turkey, 352 p.
  3. Oweis T and Hachum A (2004) Water harvesting and supplemental irrigation for improved water productivity for dry farming systems in West Asia and North Africa. Proceeding 4th International Crop Science Congress, Brisbane, Australia.
  4. Pereira LS, Oweis T and Zairi A (2002) Irrigation management under water scarcity. Agricultural Water Management. 57: 175-206.
  5. Shih SF and Rahi GS (1985) Evapotranspiration, yield and water table studies of clery. Trans. ASAE. 28: 1212-1218.
  6. Tavakkoli AR and Owise TY (2002) The role of supplemental irrigation and nitrogen in producing bread wheat in the highlands of Iran. Agricultural Water Management. 65: 225-236.
  7. Tesfaye K and Walker S (2004) Matching of crop and environment for optimal water use: Case of Ethiopia. Physics and Chemistry of the Earth. 29: 1061-1067.