2024-03-28T15:24:05Z
https://jwim.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4620
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2251-6298
1392
3
1
شبیهسازی جریان روزانة ورودی به سد طالقان با استفاده از مدلهای همراشتین-واینر
بهنام
آبابایی
تیمور
سهرابی
فرهاد
میرزایی اصلی
سیستمهای همراشتین - واینر از جمله مدلهایی هستند که توانایی تشریح سیستمهای دینامیک غیرخطی را دارند. این مدلها، مدلهایی غیرخطیاند که بهواسطة سادگی و مفهوم فیزیکیشان، در دامنة وسیعی از علوم کاربرد دارند. در این تحقیق، برای اولین بار در حوزة هیدرولوژی و مدیریت منابع آب، سه ساختار مختلف از این مدلها بهمنظور شبیهسازی جریان روزانة ورودی به مخزن سد طالقان با استفاده از دادههای روزانة دما و بارندگی بهعنوان ورودیهای مدل توسط آمارههای R2، RMSE، SRMSE، MAE، d و PEP ارزیابی شدند. بهاینمنظور، از اطلاعات مخزن سد طالقان بین سالهای 1385 تا 1390 استفاده شد. نتایج این ارزیابی با پیشپردازش اطلاعات (HW1) و بدون پیشپردازش اطلاعات (HW2)، با عملکرد دو مدل شبکة عصبی مصنوعی پیشخور با دو لایة مخفی (FeedF2) و شبکة عصبی رگرسیون تعمیمیافته (GRNN2) مقایسه شد. نتایج نشان داد که براساس همۀ شاخصها، عملکرد مدلهای همراشتین - واینر از مدلهای شبکة عصبی مصنوعی بهتر است. بهویژه، مقادیر میانگین و انحراف استاندارد ماهانة سری مشاهداتی به بهترین شکل از طریق این مدلها شبیهسازی میشوند. مقدار شاخص SRMSE مدل HW1 در مراحل واسنجی و آزمون بهترتیب 33 و 37 درصد و برای مدل HW2 بهترتیب 28 و 43 درصد برآورد شد، درحالیکه همین شاخص برای دو مدل دیگر بهترتیب 71 و 50 و 58 و 50 درصد برآورد شد.
ارزیابی
جریان رودخانه
شبکههای عصبی مصنوعی
مدلهای همراشتاین - واینر
مقایسه
2013
08
23
1
12
https://jwim.ut.ac.ir/article_35734_052fb312cf64c9283ee55eedcaf30c9f.pdf
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2251-6298
1392
3
1
بررسی مکانی و زمانی نفوذ شوری در رودخانۀ جزرومدی با استفاده از مدل COHERENS: مورد مطالعاتی رودخانۀ بهمنشیر
سید پویان
پیرنیا
جمال
محمد ولی سامانی
جواد
منعم
بررسی تغییرات زمانی و مکانی شوری رودخانههای جزرومدی در شرایطی که سد کنترلکننده در انتهای رودخانه نباشد، بهمنظور تأمین آب موردنیاز کشاورزی حائز اهمیت است. در تحقیق حاضر از مدل COHERENS بهعنوان ابزاری برای بررسی وضعیت هیدرولیکی جریان و نحوۀ انتشار و انتقال شوری در رودخانۀ بهمنشیر استفاده شد. COHERENS نوعی مدل عددی سهبعدی چندمنظوره است. در این نرمافزار، مدل هیدرودینامیکی با مدلهای بیولوژیکی، تعلیق مجدد و آلاینده ترکیب شده است. واسنجی و صحتسنجی مدل عددی با مشاهدات تراز سطح آب در دو دورۀ کمآبی و پرآبی در سالهای 1381 و 1382 و اندازه گیرهای شوری در یک جزرومد بلند (spring) در سال 1382 انجام گرفت. سه سناریو در شرایط مختلف جریان رودخانه و باد برای مدل تنظیم شد. نتایج مدل افزایش نفوذ شوری به بالادست رودخانه در سناریو دبی کم و وزش باد در خلاف جهت مسیر رودخانه را نشان داد. از طرفی، نتایج طبقهبندی شوری در شرایط مختلف نیروهای محیطی تقریباً در نقاط مختلف رودخانه یکسان بود و در همۀ موارد، اختلاط کامل شوری وجود داشت. در ادامه با استفاده از سری زمانی جابهجایی جبهههای شوری، الگوی مکانی و زمانی نفوذ شوری بررسی شده و بهترین محدودههای مکانی و زمانی برای برداشت آب از رودخانه ارزیابی شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که اعمال شرایط بهینۀ مرکب از دبی آب شیرین رودخانه و برداشت متناوب آب، راه حلی مناسب برای دریافت آب باکیفیت برای کشاورزی خواهد بود.
باد
دبی
جزرومد
نفوذ شوری
2013
08
23
13
27
https://jwim.ut.ac.ir/article_35735_ca0f7d39fd003c5b84c6ed5544d8e544.pdf
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2251-6298
1392
3
1
بررسی تبادلات آبی و نفوذ جبهۀ آب شور دریاچۀ ارومیه به آبخوانهای همجوار
فاطمه
جعفری
مرتضی
افتخاری
دریاچۀ ارومیه تحت تأثیر عوامل مختلف، طی 10 سال اخیر شاهد کاهش تراز سطح آب بوده است. در تحقیقات متعددی دلایل این مسئله بررسی شده است، ولی با وجود اهمیت ذخایر باارزش آب زیرزمینی، کمتر به آن پرداخته شده است. بههمین دلیل در این تحقیق منابع آب زیرزمینی همجوار دریاچۀ ارومیه بهعنوان یکی از منابع مهم تأمین آب منطقه بررسی شده است. با توجه به افزایش بهرهبرداری آب زیرزمینی، با افزایش سطح زیر کشت و متعاقب آن حفر چاههای متعدد در این منطقه، این آبخوانها در معرض هجوم آب شور قرار گرفتهاند. در این تحقیق بهمنظور بررسی تغییرات آب زیرزمینی ورودی به دریاچه، موقعیت خطوط تراز و بهمنظور تحلیل تبادلات آبی با دریاچه، تغییرات شوری آبخوانها در دو دورۀ زمانی بررسی شد. نتایج بهدستآمده نشان داد تکیه بر مقدار متوسط پارامترهای آب زیرزمینی مانند شوری، نتایج دور از واقعیتی را نشان میدهد. از طرف دیگر، در آبخوانهای مهاباد، تبریز، آذرشهر، شبستر- صوفیان و عجبشیر جهت جریان آب زیرزمینی تغییر کرده است و وسعت زیادی از این آبخوانها نیز با هجوم آب شور مواجه شدهاند. ازاینرو آبخوانهای بررسیشده از لحاظ شدت افزایش شوری در سه گروه بحرانی، در آستانۀ وضعیت بحرانی و نرمال دستهبندی شد. همچنین نتایج نشان داد آبخوانهای شرق دریاچه نسبت به آبخوانهای غربی وضعیت بحرانیتری دارند و در برابر تخریب کیفی آسیبپذیرترند.
آبخوانهای ساحلی
آب زیرزمینی
جهت جریان
حد اینترفاز
شوری
2013
08
23
29
47
https://jwim.ut.ac.ir/article_35736_62f984cedeb0cb98327655ccf1963685.pdf
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2251-6298
1392
3
1
مدیریت سطح آب زیرزمینی از طریق تلفیق آب سطحی و زیرسطحی با استفاده از مدل Modflow (مطالعۀ موردی دشت ارومیه)
رزا
جنوبی
حسین
رضایی
جواد
بهمنش
در سالهای اخیر، منابع آب زیرزمینی دشت ارومیه تحت تنش شدید قرار گرفته است، بهطوریکه در بعضی مناطق بهعلت خشک شدن چاههای بهرهبرداری، برای دسترسی به آب اقدام به افزایش عمق چاه کردهاند. در بعضی مناطق، سطح آب زیرزمینی بالاست که در آینده ،زهدار شدن آن اراضی را در پی خواهد داشت. برای ساماندهی و سنجش واکنش منابع آب زیرزمینی دشت ارومیه در مقابل اعمال سناریوهای مختلف مدیریتی و اجرایی از مدلسازی استفاده شد. مدل برای سال آبی 1388-1387 با 28 حلقه چاه مشاهداتی نماینده مورد سنجش و اعتبارسنجی قرار گرفت. مقایسۀ خطوط تراز بارهای هیدرولیکی محاسباتی حاصل از مدل با خطوط تراز بارهای مشاهداتی، بیانگر عملکرد خوب مدل با آبخوان طبیعی است. این موضوع موجب شد اعمال سناریوهای مختلف روی مدل مورد سنجش قرار گیرد. در این راستا، سناریو کاهش 25 درصدی پمپاژ و قطع پمپاژ در مناطق غربی دشت، بهترتیب موجب بالا آمدن سطح آب زیرزمینی بهطور متوسط به اندازۀ 5/0 و 4 متر، و افزایش 25 و 50 درصدی پمپاژ در مناطق شرقی دشت، بهترتیب موجب افت سطح آب زیرزمینی بهطور متوسط بهمقدار1 و 5/3 متر شد.
تلفیق آب سطحی و زیرزمینی
دشت ارومیه
سناریوهای مدیریتی
منابع آب زیرزمینی
2013
08
23
49
68
https://jwim.ut.ac.ir/article_35737_e51a56696a7f1c3b4560541cd91c7151.pdf
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2251-6298
1392
3
1
استفاده از مدل شباهت به گزینۀ ایدهآل اصلاحی جهت ارزیابی گزینههای مدیریت سیلاب
نسترن
چیت ساز
محمد ابراهیم
بنی حبیب
استفاده از مدلهای تصمیمگیری چندمعیاره بهعنوان یک سیستم تصمیمگیری در مدیریت سیلاب، تأثیر بسزایی دارد. در این مقاله بهمنظور مدیریت سیلاب در رودخانۀ گرگانرود، از مدل تصمیمگیری چندمعیارۀ شباهت به گزینۀ ایدهآل، در رتبهبندی هفت گزینۀ مدیریت سیلاب شامل حفظ شرایط طبیعی، بهرهبرداری از سد گلستان، احداث گوره، احداث کانال انحراف، سامانۀ پیشبینی و هشدار سیل، استفاده از بیمۀ سیل و سامانۀ پیشبینی و هشدار سیل همراه با بیمۀ سیل استفاده شده است. بهمنظور ارزیابی گزینهها علاوه بر ارزش کمی معیارهای اجتماعی، فنی، اقتصادی و زیستمحیطی، از وزن معیارها نیز استفاده شده است. این دادهها بر اساس قضاوت کارشناسی بهدست آمده است. بهدلیل محدودیتهای مدل شباهت به گزینۀ ایدهآل، از مدل اصلاحی آن استفاده شده و نتایج آنها با یکدیگر مقایسه شده است. نتایج نشان داد که مدل اصلاحی هم در رتبهبندی و هم در تحلیل حساسیت وزن معیار، بهتر از مدل قبلی آن عمل کرده است. این مدل اهمیت بیشتری به معیارهای اجتماعی و زیستمحیطی میدهد و برای رتبهبندی گزینههای مدیریت سیلاب در این مقاله توصیه شده است.
تحلیل حساسیت
تصمیمگیری چندمعیاره
گرگانرود
مدل اصلاحی شباهت به گزینۀ ایدهآل
مدیریت سیلاب
2013
08
23
69
81
https://jwim.ut.ac.ir/article_35738_f6115088a5e71d73ad7ab5f47a677858.pdf
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2251-6298
1392
3
1
توسعۀ مدل ناپارامتری شبیهساز دادههای ماهانۀ هیدرولوژیکی
سلمان
شریف آذری
شهاب
عراقی نژاد
چندمتغیره
خودگردانساز نزدیکترین همسایه
رودخانۀ مهاباد
سریهای زمانی
مدل ناپارامتری
2013
08
23
83
95
https://jwim.ut.ac.ir/article_35739_ec60b5a975cfc1189eed5e3b204a6181.pdf
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2251-6298
1392
3
1
بررسی اثر نوع پوشش سطح بر میانگین، بیشینه و کمینۀ دمای هوا در شهر اصفهان
الهام
شفیعیون
مهدی
قیصری
محمد مهدی
مجیدی
جهانگیر
عابدی کوپایی
سید فرهاد
موسوی
سعید
اسلامیان
پوشش گیاهی بههمراه کاربریهای مختلف اراضی در نقاط مختلف شهر، سبب گوناگونی مکانی در جریان گرمایی شهر میشود و چارچوب اصلی خرداقلیم شهری را تشکیل میدهد. هدف این تحقیق، بررسی اثر نوع پوشش سطح بر تغییر دمای هوا در شهر اصفهان بود. پنج منطقه با درصد پوشش سطح متفاوت در سطح شهر اصفهان انتخاب و در هر منطقه، یک ایستگاه هواشناسی خودکار برای اندازهگیری دمای هوا نصب شد. دمای هوا در بازۀ زمانی پنج دقیقه در طول یک سال اندازهگیری و سپس متوسط یکساعتۀ دمای هوا محاسبه شد و بر اساس دادههای ساعتی، تجزیهوتحلیل انجام گرفت. بنابر نتایج، اختلاف معناداری بین دمای هوا در نقاط مختلف شهر تحت تأثیر نوع و وسعت پوشش سطح زمین وجود دارد. بیشترین اختلاف بیشینۀ دمای هوا در ماه آبان برابر با 51/3 درجۀ سانتیگراد بین ایستگاههای 2 و مبنا، و بیشترین اختلاف کمینۀ دمای هوا در ماه تیر برابر با 15/8 درجۀ سانتیگراد بین ایستگاههای 1 و مبنا رخ داد. در تمام فصلهای سال بهویژه بهار و تابستان، دمای هوای شهر تفاوت معناداری (01/0≥P) با دمای هوای اندازهگیریشده در ایستگاه مبنا دارد. همچنین دمای هوای شهر بهشدت تحت تأثیر نوع پوشش سطح و وسعت پوشش گیاهی است. از اینرو اندازهگیری دمای هوای شهر برای مدیریت آبیاری، بیماری و آفتها ضرورت دارد.
آبیاری فضای سبز
جزیرۀ گرمایی شهر
خرداقلیم شهری
کاربری اراضی
2013
08
23
97
109
https://jwim.ut.ac.ir/article_35740_2be01b73d0f0420a8892092ae9ea14ef.pdf
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2251-6298
1392
3
1
امکان سنجی استفاده از پوسته برنج به جای لوله زهکش و پوشش شن و ماسه
سید علی رضا
مسعودی
عبدالمجید
لیاقت
باتوجه به نقش و اهمیت زهکشهای زیرزمینی در کنترل سطح آب زیرزمینی، تحقیقات وسیعی برای یافتن راه حلهای جدید و اقتصادیتر در حال اجراست. در مناطق شمالی کشور که به کشت شالیزاری اختصاص دارند، بهدلیل غرقاب بودن اراضی و نداشتن سیستمهای زهکشی، معمولاً کشت دوم امکانپذیر نیست. شاید یکی از دلایل توسعهنیافتگی سیستمهای زهکشی در منطقه، نبود پوششهای شن و ماسه و گاه دور بودن محل قرضهها از محل اجرای طرح باشد. از طرفی پوستۀ برنج بهعنوان ضایعات تولید برنج در منطقه به اندازۀ کافی وجود دارد و تولید آن در کشور حدود 600 هزار تن در سال است. با توجه به هدایت هیدرولیکی مناسب پوستۀ برنج، میتوان از این مواد در زمینۀ زهکشی استفاده کرد. موضوع این تحقیق، بررسی امکان استفاده از پوستۀ برنج بهجای لولۀ زهکش و فیلتر شن و ماسه است. آزمایشها در یک مدل فیزیکی اجرا شد و مقادیر حداکثر دبی خروجی در دو حالت تیمار شاهد و تراشه پوستۀ برنج بهترتیب ۱۳/۰ و ۱۲/۰ لیتر بر ثانیه و ضریب عکسالعمل بهترتیب 937/8 و 899/9 بر روز بهدست آمد. نتایج حاکی از عملکرد خوب پوستۀ برنج در کاهش سطح ایستابی و تأمین نیازهای زهکشی است.
پوستۀ برنج
پوشش شن و ماسه
زهکشی
ضریب عکسالعمل
مدل فیزیکی
هدایت هیدرولیکی
2013
08
23
111
119
https://jwim.ut.ac.ir/article_35741_c602c4ad0d40ebbcb7e21c01d2835cfb.pdf
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2251-6298
1392
3
1
ارزیابی مدلهای نظری آبشویی املاح خاک (مطالعۀ موردی: اراضی لابار - دشت ساوه)
محمود
مشعل
محمد
دانشور
سعید
امامی فی
مریم
وراوی پور
شور شدن خاک فرایندی است که طی آن تأثیر تجمع املاح محلول در قشر سطحی خاک بر ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک از جمله فشار اسمزی، نفوذپذیری و هدایت هیدرولیکی، سبب اختلال جدی در رشد و نمو بیشتر گیاهان یا توقف کامل رشد آنها میشود. در این پژوهش، چهار مدل نظری آبشویی خاک شامل سری مخازن (SRM)، مدل نظری ستون پیوستۀ خاک (TPTM)، انتقال – انتشار (CDM) و روش حل عددی (NM) بهمنظور انتخاب و معرفی مناسبترین مدل پیشبینی شوری نهایی خاک بررسی و نتایج با دادههای واقعی بهدستآمده از آزمایشهای صحرایی مقایسه شد. به این منظور ابتدا 15 کرت به مساحت یک متر مربع ساخته و آماده شد و سپس در سه ردیف و هر ردیف شامل پنج عمق، آبشویی بهمقدار20، 40، 60، 80 و 100 سانتیمتر اعمال شد. نتایج نشان داد که به ازای عمقهای مختلف آب، آبشویی مدلهای مورد بررسی عملکردهای متفاوتی دارد، اما بهطور کلی مدل سری مخازن، شوری نهایی را با دقت بیشتری برآورد میکند.
خاک های شور – سدیمی
شوری زدایی
مدل انتقال – انتشار
مدل سری مخازن
مدل نظری ستون پیوستة خاک
2013
08
23
121
134
https://jwim.ut.ac.ir/article_35742_f1f5f41951b641c65c611837faae69e4.pdf
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2251-6298
1392
3
1
تأثیر مدیریت سطح ایستابی بر کمیت و کیفیت زهآب خروجی از زهکشهای زیرزمینی
محمود
مشعل
جواد
کامرانی
فرهاد
میرزایی اصلی
نگرانی در مورد آلودگی نیتراتی آبهای سطحی و سیستمهای پاییندست سبب توسعۀ سیستمهای مدیریت آب کشاورزی با هدف کاهش تلفات نیترات در زهآب زهکشی زیرزمینی با استفاده از آبیاری زیرسطحی از طریق خطوط زهکشی موجود، در طول فصل رشد و کنترل زهآبها خارج از فصل رشد شد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر زهکشی کنترلشده بر مقدار زهآب خروجی و تلفات نیترات از طریق شبیهسازی یک مدل فیزیکی به شرایط نسبتاً واقعی مزرعه است. طرح شامل شش تیمار، یک تیمار زهکشی آزاد(FD) با خروجی زهکش در عمق 80 سانتیمتری از سطح خاک و دو تیمار زهکشی کنترلشده (CD1، CD2) بود. سطح ایستابی در زهکشهای کنترلشده بهترتیب در عمق 45 و 25 سانتیمتری از سطح خاک بود. هر یک اةیده را وارد کنید.
کلیدواژگانتحلیل آماری؛ زهکشی آزاد؛ زهکشی کنترلشده؛ لایسیمتر؛ نیترات
2013
08
23
135
145
https://jwim.ut.ac.ir/article_35743_dffe097e16d21a01b0d881373ebc791d.pdf
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2251-6298
1392
3
1
چکیده انگلیسی
2013
08
23
1
10
https://jwim.ut.ac.ir/article_36220_581e24468094ee8eef8ac419dd794a2b.pdf