دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
9
1
2019
08
23
بررسی میزان جذب آب و عملکرد ذرت علوفه ای در شرایط مختلف تلفیق آب شور و غیر شور
1
14
FA
مریم
مرزی نوحدانی
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
m_marzi93@ut.ac.ir
فرهاد
میرزایی اصلی
0000000331681235
دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
fmirzaei@ut.ac.ir
عبدالمجید
لیاقت
0000-0002-3224-6529
استاد، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
aliaghat@ut.ac.ir
10.22059/jwim.2019.276358.660
با توجه به مسئله کمبود آب و افزایش تقاضا برای مصرف آب و وجود حجم بالایی از منابع آب شور و لب شور در کنار منابع آب با کیفیت، مدیریت تلفیق آب شور و غیر شور برای تولید محصولات کشاورزی بهعنوان راهکاری برای حفظ آب در شرایط کم-آبی مطرح میباشد. در این مطالعه، تاثیر اعمال تنش شوری موضعی ریشه بر میزان جذب آب و عملکرد ذرت علوفهای بهصورت لایسیمتری و در گلخانه بررسی شد. آزمایش با پنج تیمار آبیاری شامل: 1- بدون تنش شوری یا شاهد (کاربرد آب با کیفیت)، تنش شوری در تمام محیط ریشه، 2- اختلاط آب شور و غیر شور ،3- آبیاری دورهای با آب با کیفیت و شور، تنش شوری در نصف محیط ریشه (با وجود تیغه نازک جداکننده)، 4- شوری موضعی ثابت ریشه و 5- شوری موضعی متناوب ریشه، در سه تکرار در قالب طرح کامل تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که تفاوت در میزان جذب تجمعی آب در سطح آماری 1 درصد، میزان سطح و حجم ریشه در سطح آماری 5 درصد معنیدار بود. در تیمار اختلاط، بیشترین جذب تجمعی آب (333/8 میلیمتر) و بیوماس تر (45/7 تن در هکتار) و کمترین تنش شوری (0/89=Ks) مشاهده شد. در تیمار شوری موضعی متناوب ریشه، کمترین میزان جذب تجمعی (244/0 میلیمتر) و بیوماس تر و خشک (34/9 و 11/3 تن در هکتار) و بیشترین تنش شوری (0/65=Ks) مشاهده شد. با توجه به کمبود منابع آب و پایین آمدن کیفیت آب موجود در شرایط خاص بهجای تنش خشکی، میتوان از تنش شوری با استفاده از منابع آب شور (زهآب تولید شده در پروژهها و طرحهای آبیاری و زهکشی) موجود در کنار منایع آب با کیفیت، استفاده کرد.
آبیاری موضعی ثابت و متناوب,تلفیق آب شور و غیر شور,جذب تجمعی,ذرت,لایسیمتر
https://jwim.ut.ac.ir/article_74119.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_74119_4dfdd5473314b52121763341c4207eb7.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
9
1
2019
08
23
بررسی رشد و محصول گندم تحت سطوح مختلف بیوچار و کم آبیاری در شرایط گلخانه ای
15
28
FA
سمانه
پورمنصور
دانش آموخته کارشناسی ارشد، بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
s_poormansoor@yahoo.com
فاطمه
رزاقی
0000-0002-7043-0095
استادیار، بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز / عضو هیات علمی، مرکز مطالعات خشکسالی
razzaghi@shirazu.ac.ir
علیرضا
سپاسخواه
0000000238025292
استاد، بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز / عضو هیات علمی، مرکز مطالعات خشکسالی
sepas@shirazu.ac.ir
علی اکبر
موسوی
دانشیار، بخش علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
aamousavi@gmail.com
10.22059/jwim.2019.278053.665
با توجه به میزان گندم تولیدی در استان فارس و همچنین وقوع خشکسالی، استفاده از بقایای محصول گندم بر روی زمینهای زراعی به فرم بیوچار میتواند سبب بهبود باروری خاک و افزایش محصول گردد. لذا، در تحقیق حاضر به بررسی اثر سطوح مختلف بیوچار تولید شده از کاه و کلش گندم و کمآبیاری بر رشد و محصول گندم در شرایط گلخانهای پرداخته شد. تیمارها شامل چهار سطح بیوچار (صفر، 25/1، 50/2 و 75/3 درصد وزنی) و سه سطح آبیاری (100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) بودند. در سطح آبیاری 100درصد، افزایش بیوچار تا سطح 25/1 درصد وزنی سبب افزایش 5/11 درصدی ارتفاع نسبت به تیمار بدون بیوچار شد، در حالی که سطح بالاتر سبب کاهش ارتفاع گردید. در سطح آبیاری 100درصد، سطوح بیوچار 25/1، 50/2 و 75/3 درصد وزنی بیوچار سبب افزایش (کاهش) هدایت روزنهای (دمای پوشش سبز) به میزان به ترتیب 8/26، 2/31 و 9/37 درصد (2/15، 4/21 و 4/23 درصد) نسبت به تیمار بدون بیوچار شدند. همچنین بیشترین تعداد خوشه در گیاه (7/3)، تعداد دانه در خوشه (1/36)، وزن هزار دانه گندم (1/54 گرم) و وزن خشک اندام هوایی (65 گرم) در تیمار 25/1 درصد وزنی مشاهده شد، درصورتیکه افزودن مقادیر بالاتر بیوچار به واسطه شور شدن خاک سبب کاهش این پارامترها نسبت به تیمار شاهد گردید. به طور کلی، آبیاری معادل 75 درصد نیاز آبی گیاه و افزودن 25/1 درصد وزنی بیوچار، بدلیل تأثیر مثبت بر افزایش محصول و بهبود شرایط رشد گیاه پیشنهاد میگردد.
اجزای محصول گندم,دمای پوشش سبز,وزن دانه,هدایت روزنهای
https://jwim.ut.ac.ir/article_74121.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_74121_1a74b99fc4a4c41436c79cf63cff9ffd.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
9
1
2019
08
23
ارزیابی شاخص تنش آبی گیاه برای سیبزمینی تحت رژیمهای متفاوت آبیاری در سامانههای آبیاری قطرهای سطحی و زیر سطحی
29
42
FA
کبری
خیری شلمزاری
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
k.kheiri2019@gmail.com
امیر
سلطانی محمدی
دانشیار، گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
a_soltani60@yahoo.com
سعید
برومندنسب
استاد، گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
boroomandsaeed@scu.ac.ir
بیژن
حقیقتی
استادیار پژوهش، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهار محال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج
کشاورزی، شهرکرد
bhaghighati@yahoo.com
10.22059/jwim.2019.279451.671
به منظور ارزیابی شاخص تنش آبی گیاه سیبزمینی، طرحی در سال 1397 به صورت اسپلیت- پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرکرد اجرا شد. این آزمایش شامل دو روش آبیاری قطرهای سطحی و زیر سطحی در کرتهای اصلی و چهار سطح آبیاری (آبیاری کامل، کمآبیاری 80 و 65 درصد و خشکی 75 درصدی موضعی ریشه (〖PRD〗_75)) در کرتهای فرعی، در سه تکرار برای سیبزمینی (رقم بورن) با طول دورهی رشد 120 روز، انجام گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، روند تغییرات مقدار شاخص تنش آبی گیاه در تیمارهای کمآبیاری برای آبیاری قطرهای سطحی و زیر سطحی به ترتیب بین 16/0 تا 56/0 و 15/0 تا 49/0 بهدست آمد. رابطه شاخص تنش آبی گیاه با عملکرد محصول(Y) برای آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی به ترتیب برابر Y=-122.28 CWSI+82.38 و Y=-101.61 CWSI+70.97 بهدست آمد. میزان عملکرد محصول تیمارهای FI، 〖RDI〗_80، 〖PRD〗_75 و 〖RDI〗_65 در آبیاری قطرهای سطحی بهترتیب 1/52، 48، 6/31 و 4/23 تن در هکتار و برای آبیاری قطرهای زیرسطحی بهترتیب 6/48، 3/44، 6/29 و 8/21 تن در هکتار بهدست آمد. حداکثر حجم آب مصرفی گیاه برای تیمار FI برابر 2/4590 مترمکعب در هکتار بهدست آمد. نتایج نشان داد جهت دستیابی به بالاترین عملکرد در روش آبیاری قطرهای سطحی، گیاه سیبزمینی باید در محدودهی 16/0 تا 2/0 شاخص تنش آبی گیاه، آبیاری گردد.
برنامهریزی آبیاری,دماسنج مادون قرمز,دمای پوشش سبز,کمآبیاری تنظیمشده,معادلات خطوط مبنا
https://jwim.ut.ac.ir/article_74123.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_74123_1954154c35efedd51a4a201ca99c017c.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
9
1
2019
08
23
تاثیر شدتهای مختلف نور بر کارایی مصرف آب محصول کاهو تحت شرایط کنترل شده
43
53
FA
مریم
اسمعیلی
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
maryam.esmaili1394@gmail.com
محمود
مشعل
0000-0002-5814-2998
دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران.
mmashal@ut.ac.ir
ساسان
علی نیایی فرد
استادیار، گروه باغبانی، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
aliniaefard@ut.ac.ir
بهزاد
آزادگان
0000-0002-2794-2773
دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
bazad@ut.ac.ir
10.22059/jwim.2019.281124.683
نور یکی از فاکتورهای اصلی تنظیم کننده رشد و نمو گیاهی است. در بین جنبههای مختلف نور، شدت نور تأثیر عمدهای در تنظیم واکنشهای گیاهی از جمله روابط آبی گیاه دارد. بهمنظور ارزیابی تاثیر شدت نور بر میزان عملکرد، تبخیر – تعرق، کارایی مصرف آب محصول کاهو آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار و دوازده تکرار در پارک علم و فناوری پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد. از آنجایی که طیف نوری آبی و قرمز طیفهای اصلی دخیل در رشد و روابط گازی هستند، در آزمایش حاضر با استفاده از ترکیب نور قرمز:آبی با نسبت 70 درصد قرمز و 30 درصد آبی با چهار شدت مختلف شاملmol.m-2.S-1µ (T1) 75، mol.m-2.S-1µ (T2) 150، mol.m-2.S-1µ (T3) 300 وmol.m-2.S-1 µ (T4) 600 انجام شد. صفتهای مورد مطالعه شامل خصوصیات رشدی مرتبط با کارایی مصرف آب بودند. براساس نتایج بدست آمده بیشترین وزن تر مربوط به شدت نور mol.m-2.S-1µ (T3) 300 و کمترین آن مربوط به شدت نور mol.m-2.S-1µ (T3) 75 به ترتیب برابر با 52/73 و 31/17 گرم بدست آمد. افزایش شدت نور موجب افزایش وزن خشک اندام هوایی و سطح برگ شد. همچنین بیشترین کارایی مصرف آب در تیمار mol.m-2.S-1µ (T4) 600 و کمترین آن در تیمار mol.m-2.S-1µ (T1) 75 مشاهده شد.
تبخیر - تعرق,روزنه,طیف نور,عملکرد,گلخانه
https://jwim.ut.ac.ir/article_74124.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_74124_7a352333806198e3c2569e45b50f0ba5.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
9
1
2019
08
23
تأثیر برهمکنش ورمیکمپوست و چای کمپوست بر خیار گلخانهای تحت تنش آبی
55
68
FA
حلیمه
پیری
0000-0001-9517-3569
استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل
h_piri2880@yahoo.com
پریا
راشکی
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل
paria.rashki@gmail.com
10.22059/jwim.2019.283562.686
در این تحقیق به بررسی سطوح مختلف آب آبیاری، ورمیکمپوست و چایکمپوست بر گیاه خیار گلخانهای پرداخته شد. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح کاملا تصادفی و به صورت پشتهای انجام گرفت. تیمارها شامل سه سطح چای کمپوست(25، 50 و 75 درصد حجمی)، سه سطح ورمیکمپوست(1، 5/1 و 2 کیلوگرم در هر متر مربع) و سه سطح تنش آبی(100، 75 و 50 درصد نیازآبی گیاه) بود. ورمیکمپوست قبل از کاشت به خاک داده شد و چای کمپوست در سه مرحله(30 روز، 60 روز و 90 روز بعد از کاشت) بر روی گیاه پاشیده شد. نتایج نشان داد تیمارها بر پارامترهای اندازه-گیری شده شامل قطر، طول و وزن میوه، ارتفاع بوته، عملکرد و بهرهوری آب آبیاری در سطح احتمال پنج و یک درصد تأثیر معنیداری داشت. کاهش مصرف آب باعث کاهش عملکرد و اجزای عملکرد گردید اما از این نظر بین تیمار 100 و 75 درصد نیاز آبی گیاه تفاوت معنیدار مشاهده نشد. اثرات متقابل ورمیکمپوست، چایکمپوست و تنشآبی نشان داد در شرایطی که کمآبی 75 درصد بهکار میرود استفاده 75 درصدی ورمیکمپوست و چای کمپوست باعث کاهش اثرات تنش آبی میشود. اثرات متقابل ورمیکمپوست و چایکمپوست نشان داد در استفاده 100 درصدی از ورمیکمپوست جهت کاهش عملکرد و اجزای آن بایستی مصرف چایکمپوست تا 50 درصد کاهش یابد. اما زمانیکه ورمیکمپوست کامل استفاده نمیشود میتوان، مصرف چای کمپوست را تا 75 درصد افزایش داد. بنابراین میتوان گفت اثرات ورمیکمپوست و عصاره آن بر روی رشد گیاهان بستگی به غلظت آنها دارد.
اب آبیاری,بهره وری,عملکرد,کوددهی,مدیریت
https://jwim.ut.ac.ir/article_74129.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_74129_591d0465b7eaa7ec2ac4feed1427e506.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
9
1
2019
08
23
بررسی کارایی مدل SALTMED در تخمین عملکرد گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) تحت تنشهای شوری و کمآبیاری
69
79
FA
مهسا
بصیری
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشگاه رازی
basirimahsa@yahoo.com
هوشنگ
قمرنیا
0000-0003-2106-1075
استاد، گروه مهندسی آب، دانشگاه رازی
hghamarnia@razi.ac.ir
مختار
قبادی
دانشیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه رازی
m.ghobadi@yahoo.com
رجب
رجب
استاد، مرکز اکولوژی و هیدرولوژی، والینگفورد، انگلستان
rag@ceh.ac.uk
10.22059/jwim.2019.285473.693
در سالهای اخیر، مدلهای شبیهساز رشد گیاه به منظور پیشبینی عملکرد گیاهان مختلف مورد توجه محققین کشاورزی قرار گرفته است. این در حالی است که تاکنون کمتر به شبیهسازی رشد گیاهان دارویی پرداخته شده است. در این تحقیق برای اولین بار به بررسی عملکرد مدل شبیهساز رشد SALTMED در تخمین عملکرد گیاه نعناع فلفلی تحت تنشهای شوری و کمآبیاری پرداخته شده است. تیمارهای در نظر گرفته شده در این مطالعه شامل تنش خشکی (100% نیاز آبی(شاهد)، 20 و 40 % کمآبیاری) و تنش شوری (شاهد، دو، سه و چهار دسی زیمنس بر متر) بودند. واسنجی مدل براساس دادههای تیمار شاهد انجام گرفت. بعد از اطمینان از نتایج مدل در مرحله واسنجی، صحتسنجی برای بقیه تیمارها انجام گرفت. نتایج نشان داد که دقت مدل در پیشبینی عملکرد نعناع فلفلی نسبتاً خوب بوده است. مقادیر ضریب تبیین مدل در مراحل واسنجی و صحتسنجی به ترتیب برابر 953/0 و 801/0 بدست آمد. بررسی تفکیکی نتایج نشان داد که مدل حداکثر محصول را در تیمارهای کمآبیاری با دقت بیشتری نسبت به تیمارهای شوری برآورد کرده است. حداکثر عملکرد محاسباتی مدل در تیمارهای 20 و 40 % کمآبیاری برابر 75/2 و 83/2 تن در هکتار بدست آمد. در حالیکه برای تیمارهای دو، سه و چهار دسی زیمنس عملکرد برابر 1/2، 06/2 و 05/2 تن در هکتار بدست آمد.
تیمار,خشکی,مدل,شبیه سازی
https://jwim.ut.ac.ir/article_74130.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_74130_d3b222dbbbc350208efbcbf55127dd7e.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
9
1
2019
08
23
مقایسه روشهای لایسیمتری و محاسبهای در تعیین نیاز آبی خرما
81
94
FA
مجید
علی حوری
استادیار، پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری، مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز
alihouri_m@hotmail.com
10.22059/jwim.2019.286490.698
خرما یکی از مهمترین محصولات باغبانی در ایران است. در این پژوهش پس از اندازهگیری میزان تبخیر-تعرق خرما توسط لایسیمتر در سال های اول تا سوم رشد گیاه که به ترتیب معادل 3/274، 7/402 و 2/597 میلیمتر بود، مقادیر نیاز آبی برآورد شده با روش های پنمن-مانتیث فائو، بلانی-کریدل فائو، تشت تبخیر فائو، جنسن-هیز اصلاح شده و هارگریوز-سامانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی آماری رگرسیون خطی معادلات تبخیر-تعرق نسبت به روش لایسیمتری نشان داد که تمام معادلات در سطح یک درصد معنیدار بودند. ضریب تعیین تعدیل شده (R2adj) بین 94/0 و 97/0 به ترتیب برای معادلات تشت تبخیر فائو و بلانی-کریدل فائو در نوسان بود، در حالی که کارایی مدل سازی (EF) از 93/0 در معادله پنمن-مانتیث فائو تا 95/0 در معادله بلانی-کریدل فائو متغیر بود. کمترین و بیشترین مقدار بیشینه خطای نسبی (ME) به ترتیب به معادله هارگریوز-سامانی و تشت تبخیر فائو و حداقل و حداکثر تفاوت نسبی بین مقادیر برآورد شده و اندازهگیری شده (nRMSE) به ترتیب به معادله بلانی-کریدل فائو و پنمن-مانتیث فائو تعلق یافت. کمترین و بیشترین ضریب جرم باقیمانده (CRM) نیز در معادلات بلانی-کریدل فائو و جنسن-هیز اصلاح شده وجود داشت. مقایسه معادلات تبخیر-تعرق نشان داد که معادله بلانی-کریدل فائو، دارای بیشترین دقت برازش در شهرستان اهواز بود. البته روشهای پنمن-مانتیث فائو و تشت تبخیر فائو نیز دقت خوبی داشتند.
آبیاری,تبخیر-تعرق,پنمن-مانتیث فائو,رگرسیون,ضریب تعیین
https://jwim.ut.ac.ir/article_74117.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_74117_890120846cde62269eda07001fca4546.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
9
1
2019
08
23
ارزیابی مدل آکواکراپ در شبیهسازی عملکرد گندم و تعیین تاریخ کشت در استان فارس
95
107
FA
محمدهادی
جرعه نوش
0000-0002-7659-3012
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
jorenoosh@yahoo.com
سعید
برومندنسب
0000-0003-1887-6476
استاد، گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
s.boroomandnasab@gmail.com
عبدعلی
ناصری
0000-0002-5833-5802
استاد، گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
naseri@scu.ac.ir
مجتبی
پاک پرور
0000-0002-9345-6247
استادیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، شیراز
pakparvar@gmail.com
صالح
تقوائیان
0000-0002-9438-6682
استادیار، بخش بیوسیستم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه ایالتی اوکلاهما، استیلواتر، امریکا
saleh.taghvaeian@okstate.edu
10.22059/jwim.2019.287266.701
با کاربرد مدل آکواکراپ، پوشش تاجی، زیستتوده، عملکرد دانه و تاریخ کشت گندم تحت کمآبیاری در زرقان و داراب در استان فارس شبیهسازی شد. سال زراعی 95-94 برای واسنجی و دو سال زراعی 96-95 و 97-96 برای صحتسنجی مدل به کار برده شد. رطوبت، پوشش تاجی، زیستتوده و عملکرد دانه، برای تعیین پارامترهای واسنجی در سال اول استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل واسنجیشده، دقت بالایی در شبیهسازی پوشش تاجی، زیستتوده و عملکرد دانه نشان داد. مقادیر ضریب باقیمانده، نرمال جذر میانگین مربعات خطا، شاخص توافق و ضریب تعیین در داراب برای پوشش تاجی به ترتیب 03/0، 22/0، 96 و 92 درصد، برای زیستتوده به ترتیب 10/0-، 24/0، 92 و 92 درصد و برای عملکرد دانه به ترتیب 03/0-، 06/0، 80 و 82 درصد بهدستآمد. این مقادیر در زرقان برای پوشش تاجی به ترتیب 06/0، 25/0، 91 و 89 درصد، برای زیستتوده به ترتیب 08/0-، 24/0، 91 و 87 درصد و برای عملکرد دانه به ترتیب 02/0-، 11/0 ، 71 و 86 درصد بهدست آمد. با اجرای مدل در سناریوهای مختلف اقلیمی، تاریخ کشت و کمآبیاری مشخص شد حداکثر تاخیر در تاریخ کشت در داراب 15 آذر و در زرقان 15 آبان است. کاهش 25 درصدی آب آبیاری، عملکرد دانه در سالهای مرطوب، نرمال و خشک را به ترتیب تا 3، 17 و 28 درصد و کاهش 50 درصدی آب آبیاری، مقدار آن را به ترتیب تا 15، 27 و 45 درصد کاهش داد.
پوشش تاجی,داراب,زرقان,زیستتوده
https://jwim.ut.ac.ir/article_74139.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_74139_40c67bc5ad884ccde4f3c168140c27f3.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
9
1
2019
08
23
امکان سنجی بکارگیری روش های غیرسازه ای و خودکارسازی در ارتقا بهره برداری از سامانه های توزیع آب (مطالعه موردی: شبکه آبیاری رودشت)
109
127
FA
مهدی
یلتقیان خیابانی
0000-0002-0356-4739
دانش آموخته کارشناسی ارشد سازه های آبی، گروه آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
mehdi.khiabani.y@ut.ac.ir
سید مهدی
هاشمی
0000-0001-9962-1437
استادیار، گروه مهندسی آبیاری، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
mehdi.hashemy@ut.ac.ir
محمد ابراهیم
بنی حبیب
0000-0003-4249-8305
استاد، گروه مهندسی آبیاری، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران
banihabib@ut.ac.ir
یوسف
حسنی
پژوهش گر، دفتر اقتصاد و بهره وری آب و آبفا، وزارت نیرو، تهران
uhassani58@yahoo.com
10.22059/jwim.2019.290367.714
تلفات قابل توجه توزیع و تحویل آب آبیاری، ارتقا مدیریت بهرهبرداری شبکههای آبیاری و زهکشی را بیشازپیش گوشزد میکند. ارائه راهکارهای مربوطه، نیازمند بررسی طرحها، از جنبههای فنی و اقتصادی است. ازینرو تحقیق حاضر به بررسی کارایی راهکارهای غیرسازهای و خودکارسازی، از دو دیدگاه فنی، با ارزیابی عملکرد تحویل و توزیع آب، و دیدگاه اقتصاد مهندسی، طبق شاخصهای نسبت درآمد به هزینه و سود نهایی طی دورههای بلند و کوتاهمدت میپردازد. شبیهسازی بهرهبرداری تحت سناریوهای نوسانی و نرمال بهرهبرداری انجام شد. کانال اصلی شبکهی آبیای رودشت که از نوسانات جریان سراب کانال، بهدلیل وقوع دورههای کمآبی، رنج میبرد به عنوان مورد مطالعاتی تحقیق انتخاب شد. طبق نتایج راهکارهای غیرسازهای سبب بهبود کفایت تحویل آب به آبگیرها، تا حداکثر 22 درصد نسبت به بهرهبرداری موجود، شدند. روش خودکارسازی با غلبه بر نوسانات شدید جریان ورودی، تمام نیاز آبگیرها را برطرف کرده و با بهبود حداکثری شاخص کفایت تا 85 درصدی همراه بود. ارزیابی اقتصادی در دوره طرح کوتاهمدت پنج و بلندمدت ده ساله حاکی از درآمدزایی بیشتر راهکار خودکارسازی نسبت به سایر روشها بود. ولی حداکثر سود در سناریوی نرمال و در دورههای کوتاه پنج و بلندمدت ده ساله بهترتیب 568 و 1446 میلیارد تومان برای راهکار غیرسازهای افزایش دبی و کاهش زمان آبیاری بدست آمد. بنابراین، در شرایط موجود بهرهبرداری طی بلندمدت گزینههای غیرسازهای کارکرد بهتری داشتهاند.
تحلیل اقتصادی,روشهای بهره برداری,خودکار سازی,شبکه آبیاری رودشت
https://jwim.ut.ac.ir/article_74140.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_74140_fea7d0cc464a4b2e9b46b72fa743d3eb.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
9
1
2019
08
23
شبیهسازی سه بعدی تهاجم جبهههای آب شور در آبخوانهای کویری با استفاده از مدل SEAWAT
129
142
FA
سامان
جوادی
0000-0003-1008-0254
استادیار، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
javadis@ut.ac.ir
حمید
کاردان مقدم
0000-0003-4018-4388
کارشناس پژوهشی، مؤسسه تحقیقات آب، وزارت نیرو
hkardan@ut.ac.ir
10.22059/jwim.2019.290477.715
یکی از مهمترین مشکلات کیفی در بهرهبرداری منابع آب زیرزمینی، هجوم جبهههای آب شور از بخش خروجی آبخوانها است که بتدریج با حرکت افقی و عمودی سبب شور شدن بخش خروجی آبخوان میشود. در این مطالعه، جهت بررسی تهاجم جبهههای آب شور از بخش خروجی آبخوان کویری از شبیهسازی کمی و کیفی آبخوان با استفاده از مدلهای MODFLOW، MT3D و SEAWAT استفاده شد. تحلیل نتایج کمی آبخوان نشان داد که روند افت آب زیرزمینی ادامه داشته و در بخشهای خروجی آبخوان جهت جریان آب زیرزمینی با توجه به کاهش گرادیان هیدرولیکی و افت شدید، معکوس شده است. این تغییر جهت جریان سبب ورود آب با املاح بالا به آبخوان شده که براین اساس شبیهسازی سه بعدی کیفی آبخوان جهت تهاجم جبهههای آب شور از سطح آبخوان با استفاده از مدل MT3D انجام شد. نتایج این مدل نشان داد که در بخش خروجی آبخوان غلظت کلراید، افزایش چشمگیری داشته و تا 7000 میلیگرم در لیتر نیز میرسد. همچنین نتایج تهاجم جبهههای آب شور در عمق (بعد سوم) آبخوان با استفاده از مدل SEAWAT نشان داد که میزان تهاجم حداقل 100 متر در کف آبخوان بیشتر از سطح آبخوان است. پس از شبیهسازی کمی و کیفی آبخوان، پیشبینی میزان تهاجم جبهههای آب شور در شرایط نرمال انجام شد که نتایج نشان داد که که طول پیشروی جبهههای آب شور 400 متر افزایش داشته و با ادامه روند فعلی بهرهبرداری این روند افزایش و سبب معکوس شدن جریان در سایر جبهههای خروجی نیز خواهد شد.
تهاجم آب شور,جهت جریان آب زیرزمینی,غلظت کلراید,مدلسازی آب زیرزمینی
https://jwim.ut.ac.ir/article_74141.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_74141_0dcdac13ce0319da9b3c3c8793bcfd6c.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
9
1
2019
08
23
بررسی اثر استفاده از زئولیت و پلیمر بر کارایی مصرف آب و عملکرد اسفرزه (plantago ovate forsk.)
143
154
FA
حامد
خاکباز
دانش آموخته آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
h.khakbaz@birjand.ac.ir
عباس
خاشعی سیوکی
0000-0002-2863-8483
دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
abbaskhashei@yahoo.com
علی
شهیدی
دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
ashahidi@birjand.ac.ir
محمدحسین
نجفی مود
استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
mhnajafi2020@yahoo.com
10.22059/jwim.2019.290556.716
یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید گیاهان دارویی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان، کمبود آب و تنش خشکی است. از این رو، در این پژوهش گیاه دارویی اسفرزه (plantago ovate Frosk.) به عنوان یکی از گیاهان دارویی با ارزش در منطقه بیرجند انتخاب گردید. هدف از این تحقیق افزایش بهرهوری مصرف آب در تولید اسفرزه می باشد که به صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. تیمارهای پژوهش شامل انواع بسترهای کشت شامل پلیمر سوپر جاذب A200 در یک سطح (125 کیلوگرم در هکتار) و زئولیت در یک سطح (08/2 گرم در یک کیلوگرم خاک) و کرت شاهد بدون افزودن مواد اصلاحی خاک و 3 سطح آبیاری شامل 50، 75 و 100% نیاز آبی بودند. صفات اندازه گیری شده شامل صفات ریختی ( درصد جوانه زنی، سطح برگ، وزن ماده خشک، تعداد سنبله در بوته) صفات زیستی (وزن دانه در کرت، وزن هزاردانه و موسیلاژ) و کارایی مصرف آب دانه بودند. نتایج نشان داد که تیمارها اثر معنیداری بر صفات ریختی و زیستی و کارایی مصرف آب دانه داشتند، به طوریکه بهترین نتایج برای صفات ریختی در حالت بستر حاوی پلیمر سوپر جاذب تعداد برگ 75/12بهدست آمد. بهترین نتایج برای صفات زیستی، در تیمار زئولیت با آبیاری کامل با وزن هزار دانه 89/12 گرم و کارآیی مصرف آب دانه با 76/11 کیلوگرم بر متر مکعب در بستر همراه زئولیت مشاهده و ثبت گردید.
اصلاح خاک,تنش خشکی,گیاهان دارویی,مواد اصلاحی,بیرجند
https://jwim.ut.ac.ir/article_74142.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_74142_f114db982fb73aad0d00cf2d6a8a7c6f.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
9
1
2019
08
23
بررسی تحلیلی اهمیت مکانی و زمانی ضریب پراکندگی طولی در رودخانهها در جریان غیرماندگار و غیریکنواخت
155
169
FA
نیلوفر سادات
جعفری
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه سازه های آبی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
niloofar.jafari@modares.ac.ir
مهدی
مظاهری
0000-0001-8670-1710
استادیار گروه سازه های آبی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
m.mazaheri@modares.ac.ir
جمال
محمدولی سامانی
0000-0002-2547-0821
استاد گروه سازه های آبی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
samani_j@modares.ac.ir
10.22059/jwim.2019.291147.722
ضریب پراکندگی طولی یک عنصر کلیدی در مدلسازی انتقال آلاینده در رودخانهها میباشد. مهمترین عامل موثر بر ضریب پراکندگی طولی، هیدرودینامیک جریان است. با توجه به متغیر بودن پارامترهای هیدرولیکی و هندسی رودخانهها، ضریب پراکندگی طولی تابعی از زمان و مکان بوده لذا محاسبه دقیق آن در چنین شرایطی سخت و تقریبا غیرممکن میباشد. محققین زیادی طی سالهای متوالی، روابط متعددی را جهت تخمین ضریب پراکندگی طولی ارائه دادهاند که همه این روابط بر مبنای متوسط پارامترهای هیدرولیکی و هندسی بنا شده و هیچکدام از آنها از دقت قابل قبولی برخوردار نمیباشند. بنابراین باتوجه به عدم قطعیتی که در برآورد ضریب پراکندگی طولی وجود دارد، این سوال مطرح است که آیا میتوان در برخی موارد از برآورد دقیق ضریب پراکندگی طولی صرفنظر کرد؟ هدف از تحقیق پیشرو بررسی اهمیت ضریب پراکندگی طولی در مکانها و زمانهای مختلف در رودخانهها تحت شرایط جریان غیریکنواخت و غیرماندگار میباشد. جهت صحتسنجی روش ارائهشده، این روش برای یک رودخانه فرضی با دو الگوی زمانی آلاینده ورودی مختلف و همچنین برای یک رودخانه واقعی (رودخانه کارون) با تابع شدت آلاینده ورودی فرضی و واقعی انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که برآورد دقیق ضریب پراکندگی طولی تنها در برخی از بازههای زمانی و مکانی رودخانه الزامی بوده و در بیشتر مواقع لزومی به محاسبه دقیق آن در تمام طول رودخانه نمیباشد و در این شرایط اگر ضریب پراکندگی طولی با خطای بالایی هم تخمین زده شود اثر چندانی نداشته و خطای کمی در محاسبات توزیع غلظت ایجاد میکند.
آنالیز حساسیت,شار پراکندگی,شار جابهجایی,معادله جابهجایی-پراکندگی
https://jwim.ut.ac.ir/article_74143.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_74143_541169302b2d1516135bf9d57c2ce7a2.pdf