دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
6
2
2016
10
22
بررسی ارتباط بین پارامترهای کیفی آب و تغییرات کاربری اراضی (حوزه آبخیز زاینده رود)
175
192
FA
مژگان
میرزایی
دانشگاه ملایر
mojgan_11884@yahoo.com
عیسی
سلگی
دانشگاه ملایر
e.solgi@yahoo.com
عبدالرسول
سلمان ماهینی
دانشگاه گرگان
a_mahini@yahoo.com
10.22059/jwim.2017.63778
تأثیر تغییر کاربری اراضی در تغییرات کیفیت آب سطحی از جمله چالشهای مهم در مبحث تأمین آب برای مصارف مختلف است. این مقاله با هدف بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر کیفیت آب رودخانة زایندهرود انجام شده است. در این تحقیق، نخست تغییر سطح کاربریهای موجود در حوضه در دو دورة زمانی 1376 و 1394 با استفاده از سنجندههای ETM و TM ماهوارة لندست بررسی شد. سپس تغییرات کیفیت آب رودخانه در دورهای هجده ساله مطالعه شد. نتایج نشان داد افزایش فسفات، نیترات، EC، BOD، COD و TDS در آب رودخانه در طول دورة مطالعه، سبب کاهش شدید کیفیت آب شده است. آزمون همبستگی پیرسون نشان داد بین اراضی کشاورزی با نیترات، فسفات و هدایت الکتریکی و بین شهر و هدایت الکتریکی همبستگی معناداری وجود دارد. آزمون منکندال نیز نشان داد روند تغییر اکثر متغیرها بهصورت صعودی است. نتایج حاکی از کاهش کیفیت آب رودخانه بهدنبال تغییرات کاربری اراضی در حوضة آبخیز زایندهرود به سمت کاهش اراضی مرتعی و جنگلی، آبها و افزایش اراضی بایر، کشاورزی و شهرهاست. بنابراین، نیاز به اجرای برنامههای صحیح برای کنترل تغییرات کاربری زمین در حفظ تعادل اکولوژیکی منطقه وجود دارد.
آبهای سطحی,آزمون من کندال,تصاویر ماهوارهای,ضریب همبستگی پیرسون,کاربری اراضی
https://jwim.ut.ac.ir/article_63778.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_63778_ad443ded7d51933c428aa7c4f7a65e25.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
6
2
2016
10
22
تاثیر روش های نوین آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه برنج (رقم شیرودی)
193
204
FA
عباس
رضایی استخروییه
کرمان، دانشگاه شهید باهنر، دانشکده کشاورزی، گروه آبیاری، تخصص: کم آبیاری/ سیستم های آبیاری سطحی/ سیستم های آبیاری تحت فشار
rezaei@mail.uk.ac.ir
مرضیه
صداقت
آمل، شرکت آب و خاک دلتا
sedaghat_marzieh@yahoo.com
بهروز
عرب زاده
آمل، مؤسسه تحقیقات برنج کشور-معاونت مازندران(آمل)
beh_arabzadeh@yahoo.com
نسرین
سیاری
کرمان، دانشگاه شهید باهنر، دانشکده کشاورزی، بخش مهندسی آب
nasrin_sayari@yahoo.com
10.22059/jwim.2017.63779
جهت ارزیابی کشت نشائی در فارو و مدیریتهای مختلف کمآبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم شیرودی، تحقیقی در مؤسسة تحقیقات برنج کشور در آمل اجرا شد. تحقیق در سال زراعی 1392، بهصورت بلوکهای کامل تصادفی، شامل پنج تیمار آبیاری و سه تکرار انجام شد. تیمارها آبیاری شامل T<sub>1</sub>(آبیاری دائم در کل دورة رشد)، T2(آبیاری یک روز پس از ناپدید شدن آب از سطح خاک)، T3(آبیاری سه روز پس از ناپدید شدن آب)، T4(آبیاری چهار روز پس از ناپدید شدن آب) و T5(اشباع دائم خاک در کل دورة رشد) بود. نتایج نشان داد مدیریتهای مختلف آبیاری، از نظر طول خوشه، تعداد دانة پوک و عملکرد شلتوک تفاوت معنادار داشت، اما از نظر تعداد دانة پر تفاوت معناداری نداشت. مدیریت آبیاری T5 (با عملکردی برابر با5850 کیلوگرم در هکتار) تفاوت معناداری با مدیریت آبیاری T1 (با عملکرد 5975 کیلوگرم در هکتار) نداشت. بیشترین عملکرد محصول (5975 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تیمار T1 و کمترین آن 33/4268 کیلوگرم در هکتار (28 درصد کاهش) مربوط به مدیریت T4 بود. بنابراین، آبیاری اشباع دائم بهترین نتیجه را در آبیاری برنج دارا بود و مدیریتهای آبیاری T2، T3 و T4 بهترتیب در رتبههای بعدی قرارداشت.
بهینه سازی مصرف آب,شلتوک,کم آبیاری,کشت نشائی,مازندران,مدیریت آبیاری
https://jwim.ut.ac.ir/article_63779.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_63779_0b5ac6dbe2ccc28b66265a16fdff5c81.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
6
2
2016
10
22
تأثیر کمآبیاری بر بهرهوری مصرف آب، عملکرد و اجزای آن در گیاه پنبه (رقم ’ورامین‘)
205
216
FA
عباس
رضایی استخروییه
کرمان، دانشگاه شهید باهنر، دانشکده کشاورزی، گروه آبیاری، تخصص: کم آبیاری/ سیستم های آبیاری سطحی/ سیستم های آبیاری تحت فشار
rezaei@mail.uk.ac.ir
محسن
ایراندوست
کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان
irandostmo@gmail.com
مجید
کامبخش
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان
kami1352@ymail.com
10.22059/jwim.2017.63780
محدودیت منابع، استفاده بهینة آب در کشاورزی را الزامی کرده است. برای بهینهسازی مصرف آب گیاه پنبه، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده، در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در حاجیآباد (استان هرمزگان) اجرا شد. تیمارها سه سطح آبیاری (100، 80 و 60 درصد نیاز آبی) و دو سیستم آبیاری (قطرهای سطحی و زیرسطحی) بود. نتایج نشان داد در هر دو سیستم، گیاهان تحت تیمارهای 60 و 80 درصد، بهترتیب 3200 و 1500 مترمکعب آب در هکتار نسبت به آبیاری کامل، صرفهجویی داشت. نسبت به تیمار شاهد (آبیاری کامل) بهرهوری آب در گیاهان تحت تیمار 80 درصد، 7/0 درصد افزایش و در تیمار 60 درصد 8/3 درصد کاهش داشت. در عملکرد گیاهان تحت تیمارهای 60 و 80 درصد نیاز آبی نسبت به آبیاری کامل، بهترتیب 2/37 و 6/15 درصد، تعداد غوزه 37 و 5/9 درصد و وزن غوزه 5/24 و 3 درصد کاهش داشت. عملکرد محصول، بهرهوری آب، تعداد غوزه در بوته و وزن غوزه در سیستم آبیاری قطرهای زیرسطحی نسبت به قطرهای سطحی 1/12، 7/12، 2/27 و 5/17 درصد بیشتر بود. بنابراین، آبیاری قطرهای زیرسطحی با 80 درصد نیاز آبی در کشت پنبه راهکار مناسبی برای صرفهجویی در مصرف آب و افزایش بهرهوری در دورههای خشکسالی منطقه است.
آبیاری قطرهای سطحی و زیرسطحی,بهینهسازی مصرف آب,تنش خشکی,حاجیآباد,کارایی مصرف آب
https://jwim.ut.ac.ir/article_63780.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_63780_e18723fe6d0dacbfc64ff56b5e0d56f3.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
6
2
2016
10
22
ارزیابی سیاستهای اصلاح الگوی کشت و مدیریت کمآبیاری با استفاده از مدلسازی پویایی سیستم (مطالعة موردی: حوضة آبریز ارس)
217
236
FA
حسین
مولوی
دانشجوی دکتری مهندسی آبیاری و زهکشی، گروه آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
molavi@ut.ac.ir
عبدالمجید
لیاقت
0000-0002-3224-6529
استاد گروه آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
aliaghat@ut.ac.ir
بیژن
نظری
0000-0002-9356-5961
استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی
b.nazari@eng.ikiu.ac.ir
10.22059/jwim.2017.63781
برای مدیریت و کنترل بحران آب، راهکارهای مختلفی قابلپیشنهاد و اجراست. در این راستا، سیاستهای اصلاح الگوی کشت و مدیریت کمآبیاری دو راهبرد برای استفادة بهینه از آب در کشاورزی مطرح است. هدف از این پژوهش بررسی اثر دو سیاست مذکور بر پایداری کشاورزی و منابع آب حوضة آبریز ارس بود. بدینمنظور با استفاده از روش پویایی سیستم، مدل مدیریت یکپارچة منابع آب حوضة ارس با لحاظ جنبههای اقتصادی ومحیطزیستی تدوین و سه سناریوی الگوی کشت و شش سناریوی مدیریت کمآبیاری بررسی شد. نتایج نشان داد، در حالتی که استفاده از سایر راهکارهای مدیریتی میسر نباشد، میتوان از ترکیب سناریوی کمآبیاری 40 درصد با سناریوهای الگوی کشت وضع موجود یا بهینه، برای کنترل و مدیریت منابع آب حوضة ارس بهره برد. همچنین، با توجه به پتانسیل بالای منابع آب سطحی در حوضة ارس، کاهش سهم استفاده از منابع آب زیرزمینی در کشاورزی به میزان 3 درصد، به کنترل و پایداری منابع آب خواهد انجامید و پیشنهاد میشود این راهکار نیز سیاستی مؤثر و مد نظر مسئولان و مدیران مربوط قرارگیرد تا با مطالعات جامع، برنامهریزی و اقدامهای مورد نیاز، مشکلات بحران آبی پیش روی این حوضه کاهش یابد.
بحران آب,راهکارهای مدیریتی,رشد جمعیت,کشاورزی پایدار,منابع آب
https://jwim.ut.ac.ir/article_63781.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_63781_7458903051ee27a414fc9d8bb39127ac.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
6
2
2016
10
22
مدلسازی سهم مؤلفههای مؤثر بر انتقال بار آلودگی فسفات در کاربریهای کشاورزی، جنگل و مرتع با استفاده از مدل SWAT (مطالعة موردی: حوضة آبخیز تجن)
237
250
FA
فاطمه
رجائی
دانشگاه تربیت مدرس
fateme.rajaei@yahoo.com
عباس
اسماعیلی ساری
هیات علمی/دانشگاه تربیت مدرس
esmaili@modares.ac.ir
عبدالرسول
سلمان ماهینی
هیات علمی//دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
rassoulmahiny@gmail.com
مجید
دلاور
0000-0003-3897-8007
هیات علمی/دانشگاه تربیت مدرس
m.delavar@modares.ac.ir
علی رضا
مساح بوانی
0000-0002-5433-1791
هیات علمی/دانشگاه تهران
armassah@yahoo.com
10.22059/jwim.2017.63782
ﺧـﺼﻮﺻﯿﺎت ﮐﯿﻔـﯽ آب از ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺿﺮورت ﻟﺤﺎظ آن در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾـﺰیﻫـﺎی ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨـﺎﺑﻊ آب ﮐﺎﻣﻼً اﺣـﺴﺎس ﺷـﺪه اﺳـﺖ. آلودگیهای غیرنقطهای سهم مهمی در تغذیهگرایی آبهای شیرین دارد. از دلایل اساسی این موضوع وجود مواد مغذی بهویژه نیتروژن و فسفر در غلظتهای بالا در منابع آب است. درک ارتباط آلودگی فسفات با انواع کاربری اراضی و بررسی تأثیر مؤلفههای مؤثر بر انتقال اولویتی بهمنظور ارزیابی کیفیت آبهای سطحی است. بنابراین، در این مطالعه از ابزار ارزیابی آب و خاک (SWAT) برای شبیهسازی فسفات در حوضة آبخیز تجن استفاده شده است. نتایج مدل واسنجیشده نشان داد بار سالانة فسفات از سال 2001 تا 2013 از حدود 29000 تا 102900 کیلوگرم در خروجی حوضه متفاوت است. کاربری جنگل، کشاورزی و مرتع بهترتیب 54، 19 و24 درصد از مساحت منطقه و 24، 24 و 8/44 درصد از بار آلودگی فسفات را تولید میکند. در میان کشتهای کشاورزی، گندمزار آلودگی کمتری تولید میکند. نتایج بررسی مؤلفههای مؤثر بر انتقال فسفات نشان داد در همة کاربریها بهجز کاربری مرتع، سازوکار اصلی انتقال فسفات از طریق رسوبات است. بنابراین، نتایج حاصل از این مطالعه راهنمای خوبی برای حفاظت حوضة آبخیز تجن در برابر تخریب بیشتر و ترویج توسعة پایدار است.
تبخیر و تعرق گیاهی,شبیهسازی فسفات,عملکرد محصول,واسنجی و اعتبارسنجی,نرمافزار SWAT CUP
https://jwim.ut.ac.ir/article_63782.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_63782_ccac7dddced865bc1fd7fd89ade9938b.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
6
2
2016
10
22
تأثیر مدیریت آبیاری و کاربرد لایة آبگریز در کاهش آب مصرفی فضای سبز (گیاه گازانیا)
251
262
FA
سیده بهناز
میرابوالقاسمی
دانشگاه شهرکرد
mirbehnaz429@yahoo.com
مهدی
قبادی نیا
دانشگاه شهرکرد، تخصص: زهکشی و آبیاری سطحی
mahdi.ghobadi@gmail.com
احمدرضا
قاسمی
شهرکرد- دانشگاه شهرکرد
ghasemiar@yahoo.com
سعید
ریزی
شهرکرد- دانشگاه شهرکرد
sreezi57@yahoo.com
10.22059/jwim.2017.63783
پژوهش حاضر با هدف بررسی کاهش آب مصرفی فضای سبز با استفاده از لایة آبگریز برای گیاه زینتی گازانیا در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی با چهار تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای پژوهش شامل آبیاری سطحی (<strong>SI</strong>)، آبیاری زیرسطحی (<strong>SSI</strong>)، آبیاری زیرسطحی با لایة آبگریز با ضخامت 5 میلیمتر (<strong>SSILH5</strong>) و آبیاری زیرسطحی با لایة آبگریز با ضخامت 10 میلیمتر (<strong>SSILH10</strong>) بود. در طول دورة رشد، میزان آب مصرفی، طول برگ، تعداد گل، عرض بوته، گل، دمگل و سطح برگ اندازهگیری شد. نتایج تجزیة واریانس آب مصرفی نشان داد که بین تیمارها در سطح 1 درصد اختلاف معناداری وجود دارد. بیشترین و کمترین میزان مصرف آب بهترتیب مربوط به تیمار آبیاری سطحی (<strong>SI</strong>) با مقدار 8/656 میلیمتر و تیمار لایة آبگریز سطحی به ضخامت 10 میلیمتر (<strong>SSILH10</strong>) با مقدار 3/359 میلیمتر است. کاهش آب مصرفی تیمار <strong>SSI</strong>، <strong>SSILH5</strong> و <strong>SSILH10</strong> نسبت به تیمار <strong> SI</strong>بهترتیب برابر 4/17، 7/32 و 3/45 درصد حاصل شد. نتایج تجزیة واریانس پارامترهای گیاهی نیز نشان داد که بین تیمارها اختلاف معناداری وجود دارد و تیمار لایة آبگریز با ضخامت 5میلیمتر بیشترین عملکرد را داشته است.
آبیاری زیرسطحی,زایکوسیل,عملکرد,گیاه زینتی,میزان آب مصرفی
https://jwim.ut.ac.ir/article_63783.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_63783_264ce8dbbb65cd23f6ffbdd85db12290.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
6
2
2016
10
22
مدلسازی یکپارچة سیستمهای منابع آب، کشاورزی و اقتصادی- اجتماعی دشت هشتگرد با رویکرد دینامیک سیستمها
263
280
FA
آیدا
مهر آذر
دانشآموخته کارشناسیارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، ایران
علیرضا
مساح بوانی
دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، ایران
armassah@ut.ac.ir
محمود
مشعل
0000-0002-5814-2998
دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، ایران
mmashal@ut.ac.ir
حدثیه
رحیمی خوب
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، ایران
10.22059/jwim.2016.64219
بحران آب ناشی از رشد جمعیت و توسعة اقتصادی مهمترین تهدید برای جوامع انسانی است. دشت هشتگرد به دلیل توسعه فعالیتهای اقتصادی- اجتماعی، با مسئله گسترش جمعیت، افزایش تقاضای آب و محدودیت منابع آب روبروست. بهدلیل پیچیدگی مسائل مربوط به سیستمهای منابع آب و دیگر سیستمهای در تعامل با آن، برای مدیریت، برنامهریزی، ارزیابی سیاستهای مدیریت آب و شبیهسازی سیستم جامع منابع آب دشت هشتگرد، مدل دینامیک سیستمها بر اساس نمودارهای حلقههای علت و معلولی در محیط نرمافزار Vensim PLE توسعه داده شد. این مدل، روابط بازخوردی بین زیرسیستمهای هیدرولوژیکی، کشاورزی و اقتصادی- اجتماعی دشت هشتگرد را برقرار میکند. برای صحتسنجی مدل، دادههای مشاهداتی 1380-1385 شمسی و دو آزمون تکرار رفتار و شرایط حدی استفاده شد. نتایج صحتسنجی مدل برای متغیرهای جمعیت، نیاز آب شرب، نیاز آب صنعت و ارزش افزوده نشان داد مدل بهمنظور بازسازی رفتار پارامترهای مختلف درون سیستم بهخوبی واسنجی شده و نشاندهندة توانایی مدل در شبیهسازی سیستمهای منابع آب دشت هشتگرد تحت سیاستهای مختلف در دورههای آتی است. بنابراین، این مدل را میتوان ابزار پشتیبان تصمیم در ارزیابی آثار تصمیمها و اقدامهای مختلف بر سیستمهای منابع آب، کشاورزی و اقتصادی- اجتماعی دشت هشتگرد در مدیریت بحران آب موجود در منطقه بهکار برد.
پویایی سیستم,حلقههای علت و معلولی,روابط بازخوردی,صحتسنجی,نرمافزار Vensim PLE
https://jwim.ut.ac.ir/article_64219.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_64219_42987f10ac03a3683e559e11dd169439.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
6
2
2016
10
22
تأثیر آبیاری با زهاب نیشکر بر خواص فیزیکی و هیدرولیکی خاک
281
294
FA
آناهیتا
هادی قنوات
گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
anahita.hadighanavat@yahoo.com
عبدعلی
ناصری
0000-0002-5833-5802
گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
abdalinaseri@scu.ac.ir
سعید
برومندنسب
گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
boroomand@scu.ac.ir
10.22059/jwim.2017.63784
ببهمنظور آگاهی از تأثیر آبیاری با زهاب مزارع نیشکر کشت و صنعت سلمان فارسی بر خواص فیزیکی و هیدرولیکی خاک، پژوهشی در مزرعة تحقیقاتی آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز، در چارچوب طرحی کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آبیاری بهصورت (1) اختلاط 75 درصد آب رودخانة کارون + 25 درصد زهاب مزرعة نیشکر، (2) اختلاط 50 درصد آب رودخانة کارون + 50 درصد زهاب مزرعة نیشکر، (3) اختلاط 25 درصد آب رودخانة کارون + 75 درصد زهاب مزرعة نیشکر و (4) تیمار شاهد (100 درصد آب رودخانة کارون) استفاده شد. تیمارهای آبیاری حاصل از اختلاط زهاب مزارع نیشکر کشت و صنعت سلمان فارسی و آب رودخانة کارون در سه تکرار و تیمار شاهد (100 درصد آب رودخانة کارون) در یک تکرار انتخاب شد. خواص فیزیکی و هیدرولیکی خاک شامل وزن مخصوص ظاهری، تخلخل کل، رطوبت ظرفیت زراعی، رطوبت نقطة پژمردگی دائم، هدایت هیدرولیکی اشباع و سرعت نفوذپذیری نهایی بهمدت چهار ماه و در سه عمق (0-30، 30-60، 60-90 سانتیمتری) خاک ارزیابی شد. نتایج نشان داد با افزایش شوری آب آبیاری، وزن مخصوص ظاهری، رطوبت ظرفیت زراعی و رطوبت نقطة پژمردگی دائم، بهترتیب 82/7، 26/25 و 41/23 درصد افزایش معنادار (05/0 >P) و هدایت هیدرولیکی اشباع، سرعت نفوذپذیری نهایی و تخلخل کل خاک بهترتیب 23/22، 02/29 و 9/9 درصد کاهش معنادار (05/0 >P) یافت. زیاد بودن میزان سدیم موجود در زهاب مورد استفاده در این پژوهش، سبب تخریب ساختمان خاک و پراکندگی ذرات خاک شد.
اختلاط,رودخانة کارون,شوری آب آبیاری,کشت و صنعت سلمان فارسی,کیفیت آب آبیاری
https://jwim.ut.ac.ir/article_63784.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_63784_d35e8fd634e43cb960efd7eb9eb23e48.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
6
2
2016
10
22
اثر سیلابها و مدیریت منابع آلاینده بر تغییرات زمانی و مکانی شوری رودخانة کارون (ملاثانی تا فارسیات)
295
314
FA
بهمن
فکوری دکاهی
دانشگاه تربیت مدرس
bahman.fakoori@modares.ac.ir
جمال
محمد ولی سامانی
0000-0002-2547-0821
دانشگاه تربیت مدرس
samani_j@modares.ac.ir
مهدی
مظاهری
0000-0001-8670-1710
دانشگاه تربیت مدرس
m.mazaheri@modares.ac.ir
10.22059/jwim.2017.63785
رودخانهها علاوه بر اهمیت محیطزیستی، نقش مهمی در زندگی مردم مجاور خود دارد. رودخانة کارون، پرآبترین و طولانیترین رودخانة ایران، در سالهای اخیر با کاهش جریان و افزایش بارگذاری منابع آلاینده، با افزایش شوری همراه بوده است. در تحقیق حاضر، تغییرات زمانی و مکانی شوری آب 105 کیلومتر از رودخانة کارون در محدودة ملاثانی تا فارسیات با استفاده از مدل MIKE11 شبیهسازی شد. بعد از واسنجی و صحتسنجی مدل هیدرودینامیکی و جابهجایی- پراکندگی، نتایج شبیهسازی عددی نشان داد که بر اثر بارگذاری منابع آلاینده، پروفیل طولی شوری، بهویژه در محدودة کیلومتر 60 و 90، بهترتیب با قرارگیری شهر اهواز و مزارع کشاورزی، بهصورت پلهای افزایش یافته است. حداکثر و حداقل تغییرات شوری بهترتیب در مرداد و اسفند اتفاق میافتد. برای توصیف نرخ تغییرات شوری در فصول تر و خشک معادلة مرتبة چهاری بهترتیب با ضریب تبیین 99/0 و 98/0 پیشنهاد شد. نتایج نشان داد که افزایش دبی سیلاب منجر به کاهش قابلملاحظهای در شوری رودخانه میشود. در مرداد، حذف منابع کشاورزی و در اسفند، حذف منابع صنعتی و شهری بهترتیب در بالادست و پاییندست شهر اهواز بیشترین تأثیر را در کاهش شوری رودخانه دارد. نتایج بهدستآمده از این تحقیق برای بررسی اثر تغییرات جریان و بارگذاری منابع آلاینده بر شوری رودخانة کارون و ارائة راهکار مدیریتی مناسب است.
انتقال و انتشار,بارگذاری منابع آلاینده,شبیهسازی عددی,مدل MIKE11,مدیریت شوری,هیدرودینامیک
https://jwim.ut.ac.ir/article_63785.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_63785_ac69baef5f1d805386ec65d162595020.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
6
2
2016
10
22
بررسی تأثیر آبیاری با آب آلوده بر تجمع فلزات سنگین در گندم و جعفری
315
330
FA
حسین
میرزایی تختگاهی
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
h.mirzaei.t@gmail.com
هوشنگ
قمرنیا
استاد، دانشگاه رازی، تخصص: آبیاری
h.ghamar@gmail.com
مقداد
پیرصاحب
عضو هیئت علمی
mpirsaheb@yahoo.com
نظیر
فتاحی
عضو هیئت علمی
nazirfatahi@yahoo.com
10.22059/jwim.2017.64218
هدف این پژوهش بررسی اثر آبیاری با آب آلوده بر تجمع مس، آهن، روی، کادمیم و منگنز در دو آزمایش مجزا روی گندم و جعفری طی دو تیمار آب آلوده و آب چاه در منطقة درود فرامان کرمانشاه است. مطالعه روی گندم (ریشه، اندام هوایی و دانه) و جعفری (ریشه و اندام هوایی)، در سه تکرار بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی صورت پذیرفت. تجمع آهن، روی، منگنز و کادمیم در اندامهای گندم و برای آب آلوده بیش از آب چاه و معنادار بود، ولی از نظر تجمع مس اختلاف معناداری مشاهده نشد. در هر دو تیمار آبیاری افزایش غلظت همة فلزات در ریشه نسبت به سایر اندامهای گندم معنادار بود. بیشترین مقدار تجمع مس، آهن، روی، کادمیم و منگنز بهترتیب 1/33، 3/1554، 85/94، 557/0 و 494 (mg/kg) در ریشة گندم و برای تیمار آب آلوده بود. همچنین، غلظت تمام فلزات سنگین در اندامهای جعفری در آب آلوده بهطور معناداری بیشتر بود. در هر دو تیمار آبیاری غلظت مس، آهن، روی و کامیم در ریشه بهطور معناداری بیشتر از اندام هوایی است، ولی منگنز در اندام هوایی بیشتر بوده است. بیشترین مقدار تجمع مس، روی و کادمیم برابر 3/35، 7/95 و 767/0 (mg/kg) در ریشه و بیشترین مقدار آهن و منگنز 5/588 و 194 (mg/kg) در اندام هوایی جعفری در آب آلوده بود. در نهایت، در گندم و جعفری که با آب آلوده آبیاری میشود تجمع فلزات سنگین بیش از شاهد و تجمع آن در ریشه بیشتر بود.
آهن,روی,کادمیم,مس,منگنز
https://jwim.ut.ac.ir/article_64218.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_64218_cb709aaeb3f641202f4cf26186977a53.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
6
2
2016
10
22
روش ترکیبی درخت تصمیم و قوانین انجمنی در پیشبینی بلندمدت بارش
331
346
FA
وحید
نورانی
دانشگاه تبریز
vahid.nourani1975@gmail.com
محمدتقی
ستاری
دانشگاه تبریز
mtsattar@tabrizu.ac.ir
امیر
مولاجو
دانشگاه تبریز
amolajou@yahoo.com
10.22059/jwim.2017.63786
پپیشبینیهای بلندمدت متغیرهای هیدروکلیماتولوژیکی مهم نظیر بیشینة بارش ماهانه ابزاری مهم در مدیریت منابع آب است. تحقیقات گذشته نشان داده است که یافتن روابط بین پدیدههای بزرگمقیاس اقیانوسی- اتمسفری مانند دمای سطح دریاها و متغیرهای هیدروکلیماتولوژیکی، نظیر بارش، به پیشبینی بلندمدت این متغیرها کمک میکند. در این مطالعه ترکیب دو تکنیک دادهکاوی (درخت تصمیم و قوانین انجمنی) در استخراج وابستگیهای مهم بین بیشینة بارش ماهانة ایستگاههای سینوپتیکی ارومیه و تبریز و دمای سطح دریاهای سیاه، مدیترانه و سرخ معرفی شده است. دو گام اصلی در این مطالعه طبقهبندی دمای تفاضلی سطح آب دریاهای مذکور و انتخاب مؤثرترین گروهها، همچنین استخراج الگوهای پنهاننهفته در میان دادهها بود و از تکنیکها و الگوریتمهای درخت تصیم در طبقهبندی و انتخاب مؤثرترین گروهها و از قوانین انجمنی برای کشف الگوها و اطلاعات پنهاننهفته در میان دادههای مشاهداتی استفاده شد. نتایج نشان داد، بین هر یک از دمای سطوح آب دریاهای سیاه، مدیترانه و سرخ با بیشینة بارش ماهانة ایستگاههای سینوپتیکی ارومیه و تبریز همبستگی نسبی وجود دارد، بهطوری که شاخص اعتماد بین هر یک از دمای سطح پهنههای آبی فوق، با بیشینة بارش ماهانة ایستگاههای سینوپتیکی ارومیه و تبریز، بالاتر از 60 درصد برآورد شد.
ارومیه,بیشینة بارش ماهانه,تبریز,دادهکاوی,دمای سطح دریا,طبقهبندی
https://jwim.ut.ac.ir/article_63786.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_63786_020ecf7808ec44d3c2dacb4a8e503d2e.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
6
2
2016
10
22
مطالعة تجمع فلزات سنگین در محصولات مختلف تحت تأثیر آبیاری با فاضلاب تصفیهشدة شهری کرمانشاه
347
365
FA
میلاد
فرمانیفرد
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
هوشنگ
قمرنیا
استاد، گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
h.ghamar@gmail.com
مقداد
پیرصاحب
استاد، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکدة بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
نظیر
فتاحی
استادیار، گروه شیمی، دانشکدة علوم، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
nazirfatahi@yahoo.com
10.22059/jwim.2016.64498
در این تحقیق به بررسی تجمع فلزات سنگین شامل مس، آهن، روی، کادمیم و منگنز در اندامهای مختلف (ریشه، اندام هوایی، میوه یا دانه) ذرت، جو، بامیه و جعفری در شرایط واقعی تحت آبیاری با دو تیمار فاضلاب تصفیهشدة شهری خروجی تصفیهخانة کرمانشاه (TWW) و آب چاه موجود در اراضی همان منطقه (WEW) در سه تکرار و قالب طرح کاملاً تصادفی کرتهای خردشده برای هر محصول (در سال زراعی 1393) پرداخته شده است. نتایج تحلیلهای آماری نشان داد که اثر آبیاری با پساب بر تجمع فلزات سنگین در تمامی محصولات در سطح 5 درصد معنادار بود. همچنین، تجمع آهن، روی و کادمیم در اندامهای محصولات مورد بررسی تحت تیمار پساب بیش از تیمارهای آب چاه و از نظر آماری نیز معنادار بود و در بیشتر موارد بالاتر از حدود استانداردها نیز قرارداشت، ولی از نظر تجمع مس و منگنز، علیرغم مشاهدة اختلاف معنادار آماری و مقداری بین تیمارهای مختلف، میزان تجمع این دو فلز در اندامهای مختلف محصولات در اکثر موارد پایینتر از حدود مجاز قرارداشت. دامنة تغییرات فلزات سنگین در محصولات مختلف تحت تیمارهای آبیاری با پساب، 7/37-1/14، 1165-1/71، 6/98-3/24، 30/2-10/0 و 269-8/15 میلیگرم در کیلوگرم بهترتیب برای مس، آهن، روی، کادمیم و منگنز اندازهگیری شد. علاوهبر این، تجمع فلزات مختلف در ریشه بیش از اندامهای دیگر بهدست آمد.
بامیه,پساب شهری تصفیهشده,جعفری,جو,ذرت,فلزات سنگین
https://jwim.ut.ac.ir/article_64498.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_64498_a2f2b8a7f8da492623797ba7244d0ab9.pdf