دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
2
2
2013
02
19
ارزیابی الگوریتم های جستجوی مستقیم و ژنتیک در بهینه سازی پارامترهای مدل غیرخطی ماسکینگام - یک سیلاب از کارون
1
12
FA
مهدی
محمدی قلعه نی
دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج - ایران
ebrahimik2@ut.ac.ir
کیومرث
ابراهیمی
0000-0002-9914-4383
دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج - ایران
ebrahimik@ut.ac.ir
10.22059/jwim.2013.30336
در این پژوهش، کارایی الگوریتم جستجوی مستقیم در بهینه سازی پارامترهای مدل غیرخطی ماسکینگام جهت روندیابی سیل ویلسون و یک سیل از رودخانه کارون ارائه شده است. روندیابی سیل ویلسون به منظور مقایسه کارایی الگوریتم جستجوی مستقیم با سایر الگوریتم های فراکاوشی متداول و روندیابی یک سیل از رودخانه کارون نیز به دلیل بررسی بیشتر قابلیت این الگوریتم در روندیابی سیل در نظر گرفته شده است. براساس نتایج به دست آمده از روندیابی سیل ویلسون با استفاده از الگوریتم جستجوی مستقیم مجموع مربعات و قدرمطلق خطا بین دبی روندیابی شده و مشاهداتی به ترتیب 65/62 و 48/29 مترمکعب بر ثانیه به دست آمد. کمترین تفاوت بین دبی پیک مشاهداتی و دبی روندیابی شده سیل ویلسون، با کاربرد الگوریتم جستجوی مستقیم 29/0 مترمکعب بر ثانیه به دست آمد. نتایج روندیابی سیل رودخانه کارون با الگوریتم جستجوی مستقیم نیز نشان داد که مجموع مربعات خطا، مجموع قدرمطلق خطا و تفاوت بین دبی پیک مشاهداتی و روندیابی شده به ترتیب 420، 10/7842 و 7/9 مترمکعب بر ثانیه می باشد. مقایسه نتایج تحقیق حاضر با نتایج دیگر تحقیقات نشان داد با وجودی که الگوریتم جستجوی مستقیم نتوانسته است در بعضی پارامترهای مقایسه ای جواب های بهتری نسبت به سایر الگوریتم ها به دست آورد، اما باتوجه دقت مناسب برای بهینه سازی پارامترهای مدل غیرخطی ماسکینگام، توصیه می شود.
الگوریتم جستجوی مستقیم,بهینه سازی,روندیابی سیل,کارون,مدل غیرخطی ماسکینگام,ویلسون
https://jwim.ut.ac.ir/article_30336.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_30336_5567929c36d454eb12e0818517240cd0.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
2
2
2013
02
19
بررسی اثرات کاربرد پساب تصفیه شده و کودهای شیمیایی بر عملکرد کلم بروکلی
13
24
FA
مصطفی
رجبی سرخنی
دانش¬آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز - ایران
ghaemi2@shirazu.ac.ir
علی
قائمی
دانشیار بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز – ایران
ghaemi@shirazu.ac.ir
10.22059/jwim.2013.30337
امروزه به دلیل کمبود منابع آب استفاده مجدد از پساب فاضلاب ها در کشاورزی مورد توجه ویژه ای قرار گرفته است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثر کاربرد پساب تصفیه شده شهری و کودهای شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه کلم بروکلی و میزان تجمع عناصر مختلف در اندامهای گیاه بود. در پژوهش حاضر، از شش تیمار کیفیت آب آبیاری (شامل آب چاه، آب چاه به همراه کود شیمیایی، پساب تصفیه شده شهری، پساب تصفیه شده شهری بههمراه کود شیمیایی، آب چاه به همراه پساب تصفیه شده و آب چاه بههمراه پساب و کود شیمیایی) هر یک در سه تکرار تحت سیستم آبیاری میکرو در کلم بروکلی استفاده شد. برای بررسی عملکرد و میزان تجمع عناصر در گیاه، از هر تیمار نمونه گیاهی برداشت و تجزیه شیمیایی شدند. تیمارهای پساب تصفیه شده سبب افزایش معنیدار وزن تر اندام هوایی، عملکرد بیولوژیک، عناصر پتاسیم، کلسیم، فسفر و کلر در سطح پنج درصد در مقایسه با آب چاه شد. غلظت فلزات سنگین (سرب، نیکل و کادمیوم) تحت تأثیر کیفیت آب آبیاری اختلاف معنی دار ندارد اما تجمع عناصر آهن، مس، بور، منگنز و روی افزایش معنیداری در تیمارهای پساب تصفیه شده در سطح پنج درصد داشتند. در تیمارهای پساب تصفیه شده افزایش معنیداری نیز در درصد انباشت ویتامین های B6 و ث و پروتئین به میزان قابل توجهی دیده شد.
پساب,عملکرد,فلزات سنگین,کلم بروکلی,کود
https://jwim.ut.ac.ir/article_30337.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_30337_747b93bf239e6e9891f235b91f6a9e03.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
2
2
2013
02
19
ارزیابی و واسنجی مدل های تبخیر و تعرق گیاه مرجع باتوجه به اثر دوره محاسباتی برای اقلیم نیمه خشک سرد
25
37
FA
هوشنگ
قمرنیا
دانشیار، گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه - ایران
h.ghamar@gmail.com
سید وحیدالدین
رضوانی
دانش¬آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج - ایران
hghamarnia4@razi.ac.ir
پرویز
فتحی
استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج - ایران
fathip2000@yahoo.com
10.22059/jwim.2013.30338
به منظور تعیین مقدار آب آبیاری در بخش تحقیقات کشاورزی، لازم است مقدار نیاز آبی گیاه یا تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ET0) محاسبه شود و در این رابطه معادلات زیادی برای برآورد آن ارائه شده است. از طرف دیگر، در بسیاری از طرح های آبیاری و زهکشی از میانگین داده های هواشناسی 10 روزه و ماهیانه استفاده می شود که این امر بر میزان دقت تبخیر و تعرق محاسباتی در مقیاس 10 روزه و ماهانه تأثیر می گذارد. در این پژوهش، اثر دوره های محاسباتی روزانه، 10 روزه و ماهانه بر دقت برآورد تبخیر و تعرق مرجع با استفاده از مدلهای پنمن مانتیث فائو، تابش فائو، پنمن اصلاح شده، هارگریوز، مک کینگ و پریستلی تیلور در شهرستان سنندج با اقلیم سرد نیمه خشک مورد بررسی قرار گرفت. سپس با انتخاب مدل با دقت بالاتر، اقدام به واسنجی آن گردید. برای ارزیابی دقت مدل های فوق، از دادههای لایسیمتری اندازهگیری شده در ایستگاه تحقیقاتی سنندج استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد مدل پنمن اصلاح شده در تمامی دورههای محاسباتی، مقدار تبخیر و تعرق گیاه مرجع را با دقت بالاتری پیش بینی میکند و واسنجی این معادله نیز تأثیری بر افزایش دقت آن نداشت. همچنین، نتایج نشان داد که طول دوره محاسباتی، تأثیر معنیداری بر دقت پیشبینی مدل های تبخیر و تعرق ایجاد نمیکند.
پنمن اصلاح شده,تبخیر و تعرق,دوره محاسباتی,هارگریوز,واسنجی
https://jwim.ut.ac.ir/article_30338.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_30338_5821d76466d7439ca44f580b66157ec9.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
2
2
2013
02
19
پایش خشکسالی در کشت های غیرآبی با استفاده از تکنیک سنجش از دور
39
52
FA
روزبه
موذن زاده
دانشجوی دکتری گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی
moazenzadeh.r@gmail.com
صالح
ارشد
استادیار، گروه مهندسی آب ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت - ایران
moazenzadeh.r3@gmail.com
بیژن
قهرمان
استاد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی - ایران
bijangh@um.ac.ir
کامران
داوری
دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی - ایران
k.davary@gmail.com
10.22059/jwim.2013.30339
پوشش گیاهی در هر منطقه نقشی کلیدی در مدل سازی تغییرات و یا حفظ اکوسیستم دارد. شاخصه های خشکسالی هواشناسی که مستقیماً از روی داده های هواشناسی نظیر بارندگی محاسبه می شوند، در صورت فقدان داده های مذکور، در پایش خشکسالی مفید واقع نخواهند شد، لذا تکنیک سنجش از دور می تواند ابزاری مفید در پایش خشکسالی به شمار رود. در این تحقیق با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنجنده مودیس روند تغییرات شاخص نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) در ماه های نوامبر تا می سال های 2001 تا 2010 در کشت مرتع و اراضی دیم حوضه آبریز نیشابور بررسی شد. به منظور پایش دقیق تر خشکسالی، شاخص بارش استاندارد (SPI) و شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI) محاسبه و کلاس خشکسالی براساس هر دو شاخص مذکور تعیین شد. نتایج نشان داد که بیشترین ضرایب همبستگی میان شاخص NDVI و مقادیر بارندگی برای بارش های با تأخیر زمانی شش ماهه به دست آمده، گرچه بیشترین افزایش ضریب همبستگی برای گذر از باران یک ماهه به دو ماهه دیده شد (افزایش از 068/0 به 547/0). کمترین و بیشترین ضرایب همبستگی مذکور در طی این 10 سال به ترتیب صفر و 73/0 در اراضی مرتع و صفر و 71/0 در اراضی دیم به دست آمد. مقایسه نتایج دو شاخص SPI و VCI در کلاس بندی خشکسالی نشان داد که شاخص SPI نمی تواند به صورت تمام و کمال بیان گر وضعیت خشکسالی کشاورزی باشد. کمترین و بیشترین ضرایب همبستگی میان شاخص VCI و SPI در بازه های زمانی یک، سه، شش، نه و 12 ماهه به ترتیب (0-23/0)، (04/0-8/0)، (001/0-66/0)، (0-57/0) و (15/0-83/0) به دست آمده اند. بررسی ضرایب همبستگی میان شاخص VCI و SPI نشان داد که کمترین ضرایب همبستگی (001/0) برای SPI در بازه زمانی یک ماهه به وقوع پیوسته است.
بارش استاندارد,تصاویر ماهواره ای,خشکسالی کشاورزی,شاخصه های خشکسالی,نیشابور
https://jwim.ut.ac.ir/article_30339.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_30339_156e3ab4c5dd3ae6929cf165bb586e62.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
2
2
2013
02
19
ارزیابی مدیریت مصرف آب آبیاری و کود بور در جهت افزایش کارایی مصرف آب چغندرقند
53
67
FA
نیاز
ابراهیمی پاک
استادیار، بخش آبیاری و فیزیک خاک، مؤسسه تحقیقات خاک و آب، کرج - ایران
nebrahimipak@yahoo.com
مهرزاد
مستشاری
استادیار، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین، قزوین - ایران
nebrahimipak2@yahoo.com
10.22059/jwim.2013.30340
این تحقیق با هدف ارزیابی مدیریت آب آبیاری و مقادیر مختلف کود بور بر عملکرد و کارایی مصرف آب چغندرقند، به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور آبیاری و کود بور در سه تکرار به مدت سه سال (81-1379) در قزوین اجرا شد. عامل اصلی در چهار تیمار آبیاری T1، T2، T3 و T4 به ترتیب آبیاری براساس 60، 90، 120 و 150 تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس Aو عامل کودی در سه سطح شامل مصرف کود براساس آزمون خاک (30 کیلوگرم در هکتار اسید بوریک)، 30 درصد کمتر از توصیه کودی (21 کیلوگرم در هکتار اسید بوریک)، 30 درصد بیشتر از توصیه کودی (39 کیلوگرم در هکتار اسید بوریک)، به ترتیب تیمارهای B1، B2 و B3 بود. نتایج نشان داد که تأثیر توأم مصرف آب و کود بور در سطح پنج درصد معنی داری شد و عملکرد ریشه در تیمار 60 میلی متر تبخیر و کود توصیه شده با مقدار 66460 کیلوگرم در هکتار بیشترین و در تیمار 150 میلیمتر تبخیر و کود توصیه شده با مقدار 37610 کیلوگرم کمترین مقدار شد. کارایی مصرف آب در تیمار توصیه کودی با 90 میلی متر تبخیر و 97/6 کیلوگرم بر مترمکعب بیشترین و در تیمار 30 درصد بیشتر از توصیه کودی با 60 میلی متر تبخیر از تشت و 52/6 کیلوگرم بر مترمکعب کمترین مقدار را داشتند. تیمار آبیاری 90 میلی متر تبخیر از تشت کلاس A و مصرف 30 کیلوگرم در هکتار اسید بوریک بهترین مقدار برای تولید محصول چغندرقند برای منطقه بود.
اسید بوریک,تشت تبخیر,عناصر کم مصرف,کم آبیاری,کود آبیاری
https://jwim.ut.ac.ir/article_30340.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_30340_795ee0934b13678e6ecf30370a57a622.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
2
2
2013
02
19
بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و کارایی مصرف آب سه رقم جدید گندم
69
83
FA
هوشنگ
قمرنیا
دانشیار، گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه - ایران
h.ghamar@gmail.com
میلاد
فرمانی فرد
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه - ایران
hghamarnia3@razi.ac.ir
شهریار
ساسانی
استادیار، بخش زراعت، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، کرمانشاه - ایران
hghamarnia2@razi.ac.ir
10.22059/jwim.2013.30341
در پژوهش حاضر، به بررسی اثر اعمال مقدار و زمان آبیاری تکمیلی برای کمک به نیاز آبی و عملکرد سه رقم گندم (‘W33g’، ‘کراس البرز’ و ‘بهار’)، در دو سال زراعی 89-1388 و 90-1389 پرداخته شده است. آزمایشات در ایستگاه لیسیمتری تحقیقاتی شماره یک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی با بهره گیری از لیسیمترهای موجود، در قالب طرح فاکتوریل دو عامله و بر پایه طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. همه تیمارها تا مرحله گلدهی به میزان یکسان آبیاری شدند اما در مراحل بعدی، زمان و مقدار تیمارهای آبیاری تکمیلی در قالب چهار تیمار متفاوت آزمایش گردید. زمان اعمال تیمارهای آبیاری تکمیلی گلدهی و دانه دهی به ترتیب مشاهده 50 درصد به گل رفتن بوته ها و مشاهده شروع دانه بستن 50 درصد سنبله ها بود. نتایج نشان داد که بیشترین میزان مشارکت آبیاری تکمیلی در سال اول و دوم به ترتیب 5/27 و 1/26 درصد کل آب مصرفی گیاه است. به طور متوسط در سال اول و دوم بیشترین عملکرد دانه محصول گندم از آن رقم ‘کراس البرز’ و مربوط به تیمار دو آبیاری هم زمان گلدهی و دانه دهی به ترتیب 4681 و 4804 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. در هر دو سال، رقم ‘کراس البرز’ نسبت به دو رقم دیگر تحت تیمار آبیاری تکمیلی یکسان، بیشترین کارایی مصرف آب را به خود اختصاص داد.
آبیاری تکمیلی,دانهدهی,عملکرد,کارایی مصرف آب,گلدهی,گندم
https://jwim.ut.ac.ir/article_30341.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_30341_a0e740de2f862454f456c7d999bc8f0a.pdf
دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان
مدیریت آب و آبیاری
2251-6298
2382-9931
2
2
2013
02
19
تأثیر کم آبیاری ناقص ریشه و کم آبیاری معمولی ذرت بر جذب و پتانسیل آبشویی نیترات
85
98
FA
فاطمه
کاراندیش
دانش¬آموخته دکتری، گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران - ایران
mirlat_m4@modares.ac.ir
مجید
میرلطیفی
دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران - ایران
mirlat_m@modares.ac.ir
علی
شاه نظری
0000-0003-1135-8174
استادیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری - ایران
aliponh@yahoo.com
مهدی
قیصری
استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان - ایران
gheisari@yahoo.com
فریبرز
عباسی
دانشیار، مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، کرج - ایران
abbasi_fariborz@yahoo.com
10.22059/jwim.2013.30342
در این پژوهش، تأثیر پنج تیمار آبیاری کامل (FI)، کم آبیاری ناقص ریشه در دو سطح 75 درصد (PRD75) و 55 درصد (PRD55) و کم آبیاری معمولی در دو سطح 75 درصد (DI75) و 55 درصد (DI55) تحت آبیاری قطره ای روی میزان جذب و آبشویی نیترات در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در دو فصل کشت 1389 و 1390 مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تعیین مقادیر نفوذ عمقی و رطوبت خاک از سنسورهای TDR استفاده شد. نتایج نشان داد که کاهش عمق آب آبیاری باعث کاهش معنی دار نیتروژن برگ و نیتروژن کل ذخیره شده در اندام هوایی در تیمارهای DI75، DI55 و PRD55 در سطح پنج درصد شد، اما این اختلاف بین تیمارهای PRD75 و FI معنی دار نبود. علی رغم پتانسیل بیشتر انتقال نیتروژن از لایه های سطحی در تیمارهای PRD در مقایسه با DI، جذب بیشتر نیتروژن از خاک باعث شده تا مقادیر نیتروژن باقیمانده در عمق 80-0 سانتی متری در تیمارهای PRD بین 20 تا 60 درصد کمتر از مقدار آن در تیمارهای DI باشد. همچنین میزان عملکرد محصول، در تیمارهای DI55، DI75 و PRD55 به ترتیب 54، 52 و 17 درصد در سال 1389 و 26، 14 و 20 درصد در سال 1390 کمتر از تیمار FI بود. این اختلاف بین تیمارهای FI و PRD75 معنی دار نبود. لذا می توان ادعا داشت که روش PRD75 با حفظ توأم مسایل زیست محیطی و اقتصادی، راهکاری مناسب در راستای نیل به یک کشاورزی پایدار محسوب می گردد.
انتقال نیتروژن,ذرت,سنسورهای رطوبتی TDR,عملکرد محصول,نیتروژن برگ
https://jwim.ut.ac.ir/article_30342.html
https://jwim.ut.ac.ir/article_30342_08d804bd82f6e25face969a3cedb0c27.pdf