ORIGINAL_ARTICLE
اثر شدتهای مختلف کمآبی و شوری بررشد برگ، ساقه و ریشه گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)
بهمنظور بررسی تأثیر تنشهای کمآبی و شوری آب آبیاری براندامهای هوایی و زیرزمینی نعناع فلفلی، دو آزمایش به صورت جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 و در مزرعه تحقیقاتی گروه مهندسی آب پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی انجام گرفت. در آزمایش کمآبیاری، تیمارهای مورد بررسی شامل سه سطح شاهد (آبیاری کامل یا 100 درصد نیاز آبی)، 20 درصد کمآبیاری (80 درصد نیاز آبی) و 40 درصد کمآبیاری (60 درصد نیاز آبی) بودند. تیمارهای مورد بررسی در آزمایش شوری آب آبیاری شامل چهار سطح شاهد (9/0)، دو، سه و چهار دسیزیمنس بر متر بودند. نتایج نشان داد که اثر کمآبی بر صفات هوایی شامل وزن تر و خشک ساقه، وزن تر و خشک برگ، سطح برگ و ارتفاع ساقه و همچنین صفات زیرزمینی نظیر وزن خشک ریشه، طول ریشه، سطح، حجم و چگالی ریشه معنیدار بود. بیشترین و کمترین مقدار وزن خشک برگ برای تیمارهای 100 و 60 درصد نیاز آبی بهترتیب معادل 47/2 و 54/1 گرم در بوته بهدست آمد. با اعمال 20 و 40 درصد کمآبیاری سطح برگ نسبت به تیمار شاهد 22 و 31 درصد کاهش یافت. اعمال شوری آب آبیاری نیز برای تیمارهای دو، سه و چهار دسیزیمنس بر متر باعث کاهش 15، 20 و 47 درصدی سطح برگ شد. با توجه به نتایج بالاترین حد قابلتحمل گیاه به شوری آب آبیاری سه دسیزیمنس بر متر بهدست آمد.
https://jwim.ut.ac.ir/article_76211_de666e4e4b46d8ed36b3978d0933d6a8.pdf
2020-05-21
1
14
10.22059/jwim.2019.281106.681
اندام زیرزمینی
تنش
سطح برگ
صفات هوایی
لایسیمتر
نیاز آبی
مهسا
بصیری
basirimahsa@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
AUTHOR
هوشنگ
قمرنیا
hghamarnia@razi.ac.ir
2
استاد، گروه مهندسی آب، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
LEAD_AUTHOR
مختار
قبادی
m.ghobadi@yahoo.com
3
دانشیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
AUTHOR
1. اردکانی، م.، عباس زاده، ب، شریفی عاشورآبادی، ا.، لباسچی، م.ح. و پاکنژاد،ف. (1386). تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 23(2): 251-261.
1
2. اکبری نودهی، د.، خادمی شورمستی، ح.، چراتی آرائی، ع.، شیردل شهمیری، ف.، رضایی سوخت آبندانی، ر. و فهیمی بورخیلی، ن. (1393). تأثیر کمآبیاری و سطوح مختلف کود نیتروژن بر برخی از خصوصیات کمی و کیفی گیاه بادرنجبویه. بهزراعی کشاورزی. 16(1): 11-21.
2
3. بابایی، ک.، امینی دهقی، م،. مدرس ثانوی، ع.م. و جباری، ر. (1389). اثر تنش خشکی بر صفات مورفولوژیک، میزان پرولین و درصد تیمول در آویشن (.Thymus vulgaris L). تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 26(2): 239-251.
3
4. جلالی، و.ر.، همایی، م. و میرنیا، س.خ. (a1386). مدل سازی واکنش کلزا به شوری طی دوره رشد رویشی. تحقیقات مهندسی کشاورزی. 8(4):95-112.
4
5. جلالی، و.ر.، همایی، م. و میرنیا، س.خ. (b1386). تأثیر سطوح مختلف شوری محیط رشد بر جوانه زنی و رشد گیاهچه کلزا (Brassica napus L..). پژوهشهای خاک (علوم خاک و آب). 21(2): 209-217.
5
6. جلالی، و.ر. همایی، م. و میرنیا، س.خ. (1387). مدل سازی واکنش کلزا به شوری طی دورههای رشد زایشی. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 12(44): 111-121.
6
7. خیری، ع.، توری، ه. و مرتضوی، ن. (1396). تأثیر تنش خشکی و جاسمونیک اسید روی صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی نعناع فلفلی (Mentha piperita L.). تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 33(2): 268-280.
7
8. درویشی، ش. (1374). استخراج اسانس نعناع تبریز و مقایسه آن با ترکیبات شیمیایی اسپیرمینت و پپرمینت. دانشگاه علوم پزشکی تبریز. تبریز. پایان نامه دکترای.
8
9. رستمی، ق.، مقدم، م.، پیربلوطی، ع. و تهرانیفر، ع. (1397). اثر محلولپاشی آهن و روی به فرمهای سولفاته و نانو ذرات بر خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) تحت تنش شوری. تنشهای محیطی در علوم زراعی 11(3): 707-720.
9
10. شهریاری، س.، عزیزی م.، آرویی، ح. و انصاری، ح. (1392). اثر رژیمهای مختلف آبیاری و انواع خاکپوش بر خصوصیات رویشی و میزان اسانس نعنا فلفلی (Mentha piperita L.). تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 29(3): 568-582.
10
11. صداقت، م.ح. و توکلی صابری، م.ح. (1384). گیاهان دارویی. انتشارات روزبهان، تهران. 264 صفحه.
11
12. صفری محمدیه، ز.، مقدم، م.، عابدی، ب. و سمیعی، ل. (1394). اثر سمیت یونی کلرید سدیم بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه نعناع سبز (Mentha spicata L.). پژوهش های تولید گیاهی. 22(4): 17-34.
12
13. طبائی عقدائی، س ر.، رضایی، م ب. و نجفی آشتیانی، ا. (1382). بررسی تنوع در ژنوتیپهای سه گونه نعناع (Mentha piperita L.، M. aquatica L. و M. spicata L.) در واکنش به شوری. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 19(4): 349-366.
13
14. غلامیان، س.م.، قمرنیا، ه. و کهریزی، د. (1396). بررسی عملکرد کاملینا تحت رژیمهای مختلف شوری آب در شرایط گلخانه. مدیریت آب و آبیاری 7(2): 333-348.
14
15. علیزاده، ا. (1384). رابطه آب و خاک و گیاه. چاپ پنجم، انتشارات دانشگاه امام رضا (ع)، مشهد.222 صفحه.
15
16. علیزاده ا. (1390). اصول هیدرولوژی کاربردی. چاپ سی و دوم، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد. 912 صفحه.
16
17. فروزنده، م.، سیروس مهر، ع.ر.، قنبری، ا.، اصغری پور، م.ر.، خمری، ع. و زارع، ش. (1389) تأثیر تنش خشکی و کمپوست زباله شهری بر برخی صفات مورفولوژیک نعناع فلفلی (Mentha piperita L.). یازدهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، دانشگاه شهید بهشتی، ایران. 2988-2992.
17
18. قربانی، م.، موحدی، ز.، خیری، ع. و رستمی، م. (1397). تأثیر تنش شوری بر برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک و کمیت و کیفیت اسانس نعناع فلفلی (Mentha piperita L.). تنشهای محیطی در علوم زراعی 11(2): 413-420.
18
19. قمرینا، ه.، بشی پور، م. و قبادی، م.ا. (1391). ارزیابی سطوح مختلف کمآبیکمآبیاری بر عملکرد بذر و کارایی مصرف آب گیاه دارویی گشنیز در اقلیم نیمهخشک. مدیریت آب و آبیاری 2(1): 15-24.
19
20. قمرینا، ه. و موسی بیگی، ف. (1393). برآورد نیاز آبی، ضرایب گیاهی یک جزیی و دوجزیی نعناع فلفلی (Mentha pipertia L.). آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). 28(4):670-678.
20
21. قمرنیا، ه.، خسروی، ح.، جلیلی، ز. و بهرامی نژاد، ص. (1394). بررسی روش های مختلف آبیاری و مدیریت آب بر عملکرد و کارایی مصرف آب سیاهدانه. مدیریت آب و آبیاری 5(1): 55-67.
21
22. گرگینی شبانکاره، ح.، ساعدی، ف.، صبوری، ف. و اصغری پور، م.ر. (1394). بررسی تأثیر کمآبی بر شاخصهای رشدی، محتوای نسبی آب و درصد اسانس گیاه دارویی نعناع فلفلی. همایش ملی گیاهان دارویی و داروهای گیاهی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران.
22
23. Alkire, B.H., Simon, J.E., Palevitch, D. & Putievsky, E. (1993). Water management for Midwestern peppermint (Mentha piperita L.) growing in highly organic soel. Indiana, USA. Acta Horticulturae, 344, 544-556.
23
24. Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D. & Smith, M. (1998). Crop evapotranspiration guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper, 56, 17-91.
24
25. Arshi, A., ZainulAbdin, M. & Iqbal, M. (2005). Effect of CaCl2 on growth performance, photosynthetic efficiency and nitrogen assimilation of (Cichorium intybus L.) grown under NaCl stress. Acta Physiologiae Plantarum, 28(2), 137-147.
25
26. Aziz, E.E., Al-Amier, H. & Craker, L.E. (2013). Influence of Salt Stress on Growth and Essential Oil Production in Peppermint, Pennyroyal, and Apple Mint. Herbs, Spices & Medicinal Plants, 14(1-2), 77-87.
26
27. Eccles, R. (1994) Menthol cooling compounds. Pharmacy and Pharmacology, 46, 618-30.
27
28. Fiscus, E.L. & Markhart, A.H. (1979). Relationships between root system water transport properties and plant size in Phaseolus. Plant Physiology, 64, 770-773.
28
29. Fleming, T. (1998). PDR for herbal medicines.1st Ed. Medical Economics Company, Montvale, 800 p.
29
30. Foster, S. (1996). Peppermint: (Mentha piperita L.). American Botanical Council-Botantical Series. 306, 3- 8.
30
31. Inze, D. & Montagu, M.V. (2001). Oxidative Stress in Plants. 1st Ed. CRC Press, Florida, 336p.
31
32. Hsiao, T.C. (1973). Plant responses to water stress. Annual Review of Plant Physiology, 24, 519-570.
32
33. Jose, A.I. (2002). Package of Practices Recommendations: Crops. 12th Edition. Kerala Agricultural University, Trichur, Kerala, India, 360 p.
33
34. Khorasaninejad, S., Mousavi, A., Soltanloo, H., Hemmati, K. & Khalighi, A. (2010). The Effect of Salinity Stress on Growth Parameters, Essential oil Yield and Constituent of Peppermint (Mentha piperita L.). World Applied Sciences Journal, 11 (11), 1403-1407.
34
35. Polanski, L., Khanifa, L. & Tadeusz, W. (2018). Effect of salinity and drought stresses on growth parameters, essential oil constituents and yield in peppermint. African Agronomy, 6(2), 356-361.
35
36. Mehrvarz, S., Chaichi, M.R., Hashemi, M. & Parsinejad, M. (2013) Yield and Growth Response of Maize (Zea mays L.S.C. 704) to Surfactant under Deficit Irrigation. International Plant and Animal Sciences, 1(3), 42-48.
36
37. Roodbari, N., Roodbari, S.H., Ganjali, A., Sabeghi nejad, F. & Ansarifar, M. (2013). The Effect of Salinity Stress on Growth Parameters and Essential oil percentage of Peppermint (Mentha piperita L.). International Advanced Biological and Biomedical Research, 1(9), 1009-1015.
37
38. Sims, J.R., Solum, D.J., Wichman, D.M., Kushnak, G.D., Welty, L.E., Jackson, G.D., Stallknecht, G.F., Westcott, M.P. & Carlson, G.R. (1993). Canola variety yield trials. Montana agresearch (USA) of yield components for winter oilseed rape (Brassica napus L.). Agronomy and Crop Science, 158, 107-113.
38
39. Sinaki, J.M., Heravan, E.M., Shirani Rad, A.H., Noormohammadi, G.H. & Zarei, G.H. (2007). The effects of water deficit during growth stages of canola (Brassica napus L.). American-Eurasian Agricultural and Environmental Science, 2(4), 417-422.
39
40. Soleymani, A. & Shahrajabian, M.H. (2012). Survey changes of seed yield, harvest index and oil yield of two autumn's canola cultivars affected by irrigation disruption. International Agricultural: Research and Review, 2(6), 867-871.
40
ORIGINAL_ARTICLE
مدل مدیریت راهبردی تبادل آب مجازی محصولات کشاورزی و دامی ایران
کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی خود که در ناحیه خشک و نیمهخشک جهان قرار گرفته و همچنین مصارف روزافزون آب، در آیندهای نه چندان دور با بحران آب مواجه خواهد شد. بنابراین لازم است در مدیریت مصرف آب کشور جنبههای مختلفی را درنظر گرفت. در این تحقیق با استفاده از مدلهای راهبردی، تجارت آب مجازی محصولات کشاورزی کشور ایران با سایر نقاط جهان برای سال 1393 مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش در سه گام انجام شد. در ابتدا آب مجازی محصولات منتخب محاسبه شده و درگام بعدی با استفاده از مدل SWOT نقاط ضعف، قدرت، تهدید و فرصتهای تبادل آب مجازی محصولات کشاورزی ایران شناسایی شدند. سپس برای کمیسازی راهبرد و تعیین بهترین راهبرد عملیاتی از دو ماتریس QSPM و ماتریس فریمن (ذینفعان) استفاده شد. در بررسی مدل SWOT، مشخص شد که راهبرد مناسب جهت حرکت بسوی شرایط مطلوب، راهبرد تهاجمی میباشد. همچنین بررسی ماتریس QSPM نشان داد که راهبرد افزایش تمرکز روی تولید محصولات با آب مجازی کم بهویژه زعفران و کشمش با کسب امتیاز 371/5 و راهبرد استفاده از سرمایهگذاری خارجی برای فرآوری محصولات با آب مجازی کم با امتیاز 193/5 راهبردهای عملیاتی اصلی در این تحقیق هستند. نتایج بررسی ماتریس ذینفعان نیز نشان داد که استفاده از سرمایهگذاری خارجی برای فرآوری محصولات با آب مجازی کم و صادرات این محصولات (امتیاز 105) بهترین گزینه برای تبادل محصولات کشاورزی ایران است. بنابراین با بکارگیری این دو راهبرد هم به مسائل آب کشور توجه شده و از سویی دیگر، مسائل اقتصادی تبادل محصولات کشاورزی محقق میشود.
https://jwim.ut.ac.ir/article_74519_f3a5c95c8a4e5bbb77bfed9efb4d95ee.pdf
2020-01-08
15
29
10.22059/jwim.2020.292971.731
تجارت آب مجازی
راهبرد مدیریت آب
ماتریس ذینفعان
QSPM
علی
محمدی
ali.mohammadi@ut.ac.ir
1
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آب- منابع آب، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، ایران
AUTHOR
محمد ابراهیم
بنی حبیب
banihabib@ut.ac.ir
2
استاد، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
1. اسماعیلی موخر فردویی، م. ع.، ابراهیمی، ک.، عراقینژاد، ش. و فضل الهی، هاجر. (1397). تعیین ارزش اقتصادی آب کشاورزی با رویکرد قیمتگذاری براساس نوع محصول در استان مرکزی. مدیریت آب و آبیاری، 8 (1): 163-149.
1
2. باغستانی، ع. ا.، مهرابی بشرآبادی، ح.، زارع مهرجردی، م. ر و شرافتمند، ح. (1389). کاربرد مفهوم آب مجازی در مدیریت منابع آب ایران. تحقیقات منابع آب ایران. 6(1): 38-28.
2
3. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. (1390). خلاصه تغییرات اقتصادی کشور در سال 1389. دفتر بررسیهای اقتصادی. قابل دسترس در: https://www.cbi.ir/page/10556.aspx [1397/6/29]
3
4. بنیحبیب، م. ا.، شبستری، م.ه و حسینزاده، م. (1395). مدل هیبریدی برای مدیریت استراتژیک تقاضای آب کشاورزی مناطق خشک. تحقیقات منابع آب ایران، 12 (4): 69-60.
4
5. حسینینسب، ح و راشدی، ح. (۱۳۸۸). ارائة رویکردی تلفیقی بهمنظور افزایش اثربخشی برنامهریزی راهبردی در سازمانهای دولتی، مجموعة مقالات چهارمین کنفرانس بینالمللی مدیریت راهبردی، تهران.
5
6. خاتمی، ب. (1387). مقایسة تطبیقی مدلهای برنامهریزی راهبردی، مجموعة مقالات سومین کنفرانس بینالمللی مدیریت راهبردی، تهران.
6
7. عسگرینیا، پ.، میرلوحی، آ.، سعیدی، ق. ا.، قیصری، م.، محمدی میریک، ع. ا و رضوی، و. س. (1393). ارزیابی تحمل به خشکی بهمنظور افزایش بهرهوری مصرف آب در بزرک. مدیریت آب و آبیاری، 4 (1): 32-9.
7
8. عمرانیان خراسانی ح.، داوری ک.، باقری ع و قیسانی ا. (1393). پیادهسازی «مدیریت راهبردی منابع آب»، یک چارچوب پیشنهادی با استفاده از ابزار «نقشه راه». آب و توسعه پایدار، 1(2): 112-101.
8
9. کردنائیج، ا. ا.، عادل، آ و نیاکان لاهیجی، ن. (1389). تدوین استراتژی اثربخش سازمانی در بخش دولتی مطالعه موردی: گمرک جمهوری اسلامی ایران. پژوهشهای اقتصادی، 10 (2): 114-91.
9
10. گلکار، ک. (1384). مناسبسازی تکنیک تحلیلی سوات (SWOT) برای کاربرد در طراحی شهری، صفه، 15 (41): 65-44.
10
11. محمدی، ح و تعالی مقدم، آ. (1390). تجارت آب مجازی برای عمده محصولات کشاورزی در ایران، دومین کنفرانس پژوهشهای کاربردی منابع آب ایران، زنجان.
11
12. وزارت جهاد کشاورزی. (1393). آمارنامه صادرات و واردات بخش کشاورزی، معاونت برنامه ریزی و اقتصادی. مرکزی فناوری اطلاعات و ارتباطات. قابل دسترس در:
12
http://amar.maj.ir/dorsapax/userfiles/file/saderatvavaredat93.pdf.[1397/7/7]
13
13. وزارت جهاد کشاورزی. (1393). آمارنامه کشاورزی جلد دوم، معاونت برنامهریزی و اقتصادی. مرکزی فناوری اطلاعات و ارتباطات. قابل دسترس در: http://amar.maj.ir/dorsapax/userfiles/file/amarnamehj21393.pdf. [1397/7/7]
14
14. وزارت جهاد کشاورزی. (1393). آمارنامه کشاورزی جلد سوم: محصولات باغی، معاونت برنامه ریزی و اقتصادی. مرکزی فناوری اطلاعات و ارتباطات. قابل دسترس در:
15
http://amar.maj.ir/dorsapax/userfiles/file/baghi-1393.pdf. [1397/7/7]
16
15. Alizadeh, A. & Keshavarz, A. (2005). Status of agricultural water use in Iran. In Water conservation, reuse, and recycling, Proceedings of an Iranian-American workshop 4, 64-105. Washington DC, USA: National Academies Press.
17
16. Allan, J.A. (1993). Fortunately There Are Substitutes for Water Otherwise Our Hydro political Futures Would Be Impossible. Priorities for Water Resources Allocation and Management, Overseas Development Administration, London, The United Kingdom, p. 13-26.
18
17. Azarnivand, A. & Banihabib, M.E. (2013). The Identification of Effective Factors of Strategic Implementation in Water Resources Management (Case Study: Lake Urmia Basin), Desert, 18 (2), 177-183.
19
18. Chapagain, A.K., Hoekstra, A.Y. & Savenije, H.H.G. (2006). Water saving through international trade of agricultural products. Hydrology and Earth System Science, 10, 455-468.
20
19. Chen, G. Q. & Li, J. S. (2015). Virtual water assessment for Macao, China: highlighting the role of external trade. Journal of Cleaner Production, 93, 308-317.
21
20. Freeman, R.E. (1984). Strategic management: A Stakeholder Approach. Boston: Pitman. 292p.
22
21. Gleick, P. H. (2000). The changing water paradigm: a look at twenty-first century water resources development, Water International, 25(1), 127-138.
23
22. Hoekstra, A. Y. & Mekonnen, M. M. (2012). The water footprint of humanity. Proceedings of the national academy of sciences, 109(9), 3232-3237.
24
23. Jiang, W. & Marggraf, R. (2015). Bilateral virtual water trade in agricultural products: a case study of Germany and China. Water International, 40 (3), 483-498.
25
24. Lazaridou, D., Michailidis, A., Trigkas, M. & Stefanidis, P. (2019). Exploring irrigation water issue through quantitative SWOT Analysis: The case of Nestos river basin. In Economic and Financial Challenges for Eastern Europe (pp. 445-460). Springer, Cham.
26
25. Liu, T., Mc Conkey, B., Ma, Z., Lio, Z., Li, X. & Cheng, L. (2011). Strengths, Weakness, Opportunities and Threats Analysis of Bioenergy Production on Marginal Land. Energy Procedia. 5, 2378-2386.
27
26. Liu, X., Klemes, J.J., Varbanov, P.S., Cucek, L. & Qian,Y. (2016). Virtual carbon and water flows embodied in international trade: a review on consumption-based analysis. Journal of Cleaner Production, 146, 20-28.
28
27. Masud, M. B., Wada, Y., Goss, G. & Faramarzi, M. (2019). Global implications of regional grain production through virtual water trade. Science of the Total Environment, 659, 807-820.
29
28. Mohammadi-Kanigolzar, F., Ameri, J. D. & Motee, N. (2014). Virtual Water Trade as a Strategy to Water Resource Management in Iran. Journal of Water Resource and Protection, 6 (2), 141-148.
30
29. Novo, P., Garrido, A. & Varela-Ortega, C. (2009). Are virtual water “flows” in Spanish grain trade consistent with relative water scarcity?. Ecological Economics, 68 (5), 1454-1464.
31
30. Tamea, S., Laio, F. & Ridolfi, L. (2016). Global effects of local food-production crises: a virtual water perspective. Science Report, 6, 18803.
32
31. World Water Assessment Programme. (2012). The United Nations World Water Development Report 4: Managing Water under Uncertainty and Risk. UNESCO, Paris, France.
33
32. World Water Council. (2015). Water and Green Growth: beyond the Theory for Sustainable Future, 1, 148 p.
34
33. Yousefi, H., Mohammadi, A., Mirzaaghabeik, M. & Noorollahi, Y. (2017). Virtual water evaluation for grains productsin Iran Case study: pea and bean. Journal of water and land development, 35(1), 275-280.
35
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی عملکرد سیستمهای آبیاری بارانی کلاسیک با آبپاش متحرک در شهرستان خاش
هدف از تحقیق ارزیابی از 8 سامانه آبیاری بارانی کلاسیک با آبپاش متحرک در شهرستان خاش میباشد. جهت انجام کار ابتدا آب و خاک هر سامانه از نظر کیفیت، شدت نفوذپذیری خاک، شوری و قلیاییت مورد بررسی قرار گرفت. فشار و دبی آبپاشها در آذر ماه 1397 اندازهگیری شد. آنگاه شاخصهای ارزیابی یکنواختی کریستیان سن(CU)، یکنواختی توزیع(DU)، راندمان کاربرد واقعی(AELQ) و پتانسیل ربع پایین(PELQ)، راندمان تبخیر و بادبردگی(WDEL)، تلفات نفوذ عمقی(DP)، کفایت آبیاری(ADir) و راندمان کاربرد(Ea) محاسبه شد. میانگین یکنواختی کریستیانسن1/76 درصد، یکنواختی توزیع 2/65 درصد، راندمان واقعی کاربرد 3/43 درصد و راندمان پتانسیل ربع پایین 9/44 درصد، تلفات تبخیر و باد 1/22درصد، تلفات نفوذ عمقی 8/21 درصد، کفایت آبیاری 2/79 درصد و راندمان کابرد 06/56 درصد بهدست آمد. آبیاری در سامانههای 3، 6 و 8 بهصورت کامل انجام شده بود و در سایر سامانهها مقادیر راندمان واقعی و پتانسیل کاربرد ربع پایین با هم برابر بود. سامانههای 2، 3، 6 و 8 ضریب یکنواختی و یکنواختی توزیع کمتر از مقدار توصیه شده مریام و کلر داشتند. طراحی نامناسب سامانهها، استفاده همزمان بیش از یک آبپاش، ضعف مدیریت بهرهبرداران و استفاده از لوازم فرسوده، از دلایل پایین بودن یکنواختی توزیع و راندمان کاربرد در این سامانهها بود. همچنین مطالعات نشان داد در اکثر طرحها، راندمان عملکرد سامانهها پایین بود. لذا جهت رفع مشکلات لوازم و لولههای کهنه و خراب و آبپاشهای معیوب باید از سامانهها حذف گردد. ایستگاه پمپاژ جهت تأمین فشار مورد نیاز مجددا مورد بررسی قرار گیرد و به کشاورزان استفاده صحیح از سامانهها را آموزش دهند.
https://jwim.ut.ac.ir/article_76209_fc48a7abf167af7b57115472cd886b52.pdf
2020-05-21
31
44
10.22059/jwim.2020.292131.732
تبخیر و باد
خاش
راندمان کاربرد
راندمان پتانسیل
کفایت آبیاری
محمدحنیف
میربلوچ
h_piri2880@uoz.ac.ir
1
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران
AUTHOR
معصومه
دلبری
mas_delbari@yahoo.com
2
دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران
AUTHOR
حلیمه
پیری
h_piri2880@yahoo.com
3
استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران
LEAD_AUTHOR
1. اکبری، م.، صدرقائن، ح. و دهقانیسانیج ح. (1383). ضرورت توسعه و بهبود کمی و کیفی روشهای آبیاری بارانی در کشور. ١٥٩-–١٤٧: مجموعه مقالات کارگاه فنی آبیاری بارانی (توانمندیها و چالشها)، مرکز تحقیقات فنی و مهندسی کرج.
1
2. برادران هزاوه، ف. (1384). ارزیابی فنی سیستمهای آبیاری تحت فشار اجراشده در شهرستان اراک. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.٢٧٠ص.
2
3. بزانه، م.، اشرفصدرالدینی، س.، ناظمی، ا.ح. و دلیرحسننیا، ر. (1394). تأثیر آرایش و فواصل بهینهی آبپاشها بر ضریب یکنواختی سامانه آبیاری بارانی ثابت. پژوهش آب در کشاورزی، 29(4): 546-537.
3
4. بهرامی، م.، خواجهای، ف.، دیندارلو، ع. و اسلامیان، س. (1396). ارزیابی فنی سامانههای آبیاری بارانی اجراشده در برخی از دشتهای استان فارس. پژوهشهای حفاظت آب و خاک، 24(1):32-21.
4
5. ثنایی، ع.، ایزدپناه، ز. و برومندنسب، س. (1394). ارزیابی فنی سامانههای آبیاری بارانی عقربهای در شهرستانهای بردسیر و راین استان کرمان. علوم و مهندسی آبیاری، 38(2): 180-171.
5
6. رضوانی، س. و جعفری، ع. (1383). بررسی عملکرد سیستمهای آبیاری بارانی اجراشده در مزارع سیبزمینی استان همدان تحت مدیریت زارعین. مجموعه مقالات کارگاه فنی آبیاری بارانی توانمندیها و چالشها، مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی و کشاورزی، 21-30.
6
7. زارع ابیانه، ح. و زیوری عارف، س. (1396). ارزیابی عملکرد سامانه های آبیاری کلاسیک ثابت در همدان. پژوهش آب در کشاورزی، 31(4): 535-524.
7
8. زبردست، س. و رحیمیخوب، ع. (1390). بررسی اثر تغییر فشار در لولههای فرعی آبیاری بارانی متحرک دستی روی هزینهها. مدیریت آب و آبیاری، 1(1):86-69.
8
9. سی و سه مرده، م. و بایزیدی، م. (1390). ارزیابی فنی سامانههای آبیاری بارانی کلاسیک ثابت در مطالعه موردی استان آذربایجانغربی مهاباد. مهندسی منابع آب، 4: 76-63.
9
10. کاغذلو، ع.، ستودهنیا، ع. و دانشکار آراسته، پ. (1394). ارزیابی سامانههای آبیاری بارانی متحرک خطی (لینیر) اجراشده در دشت قزوین. مدیریت آب و آبیاری، 5(1):137-129.
10
11. مجدسلیمی، ک.، صلواتیان، س.ب. و امیری، ا. (1394). ارزیابی فنی سامانههای آبیاری بارانی کلاسیک اجرا شده در باغهای چای استان گیلان. آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، 29(2):349-336.
11
12. مولایی، ز.، معروفپور، ع. و ملکی، ع. (1395). بررسی و ارزیابی فنی برخی سامانههای آبیاری بارانی کلاسیک ثابت دشت کوهدشت. پژوهش آب ایران، 10(2):132-125.
12
13. میخکبیرانوند، ز.، برومندنسب، س.، ایزدپناه، ز. و ملکی، ع. (1393). بررسی بازده آبیاری سیستمهای آبیاری بارانی در منطقۀ خرمآباد. مدیریت آب و آبیاری، 4(2):202-191.
13
14. نادری، ن.، قدمی فیروزآبادی، ع. و فرومدی، م. (1397). ارزیابی فنی سیستمهای مختلف آبیاری بارانی در شرایط مزرعه. پژوهش آب در کشاورزی، 32(3):440-430.
14
15. نگارش، ح. و آرامش، م. 1390. پیشبینی خشکسالی شهر خاش با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 2(6):50-33.
15
16. Al-Ghobari H.M. (2014). Effect of Center Pivot System Lateral Configuration on Water Application Uniformity in an Arid Area. Journal of Agricultural Science and Technology, 16, 577-589.
16
17. Liu H. J. & Kang, Y. (2006). Effect of sprinkler irrigation on microclimate in the winter wheat field in the North China Plain. Agricultural Water Management, 84(1-2), 3-19.
17
18. Merriam, J.L. & Keller, J. (1978). Farm irrigation system evaluation: A guide for management. Dept. of Agricultural and Irrigation Engineering. Utah State Univ., Logan, Utah.
18
19. Ortega Alvarez, J., Tarjuelo, J., Baito, M. & Carrion Perez, M. (2004). Uniformity distribution and its economic effect on irrigation management in semi-arid zone., Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 130 (4).
19
20. Playán, E., Salvador, R., Faci, J. M., Zapata, N., Martínez-Cob, A. & Sánchez, I. (2005). Day and night wind drift and evaporation losses in sprinkler solid-sets and moving laterals. Agricultural Water Management, 76(3), 139-159.
20
21. Phocaides, A. (2000). Technical handbook on pressurized irrigation techniques, FAO, 101p.
21
22.Solomon, K.H. (1990). Sprinkler irrigation uniformity. Irrigation Notes, California Agricultural Technology Institute-CATI.
22
23. Yacoubi, S., Zayani, K., Zapata, N., Zairi , A., Slatni, A., Salvador, R. & Playan, E. (2010). Day and night time sprinkler Irrigation tomato: Irrigation performance and crop yield. Biosystems Engineering, 107(1), 25-35.
23
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی مدلهای تلفیقی با کاربرد الگوریتمهای فرا ابتکاری بهینهسازی PSO و GA در مدل ANFIS برای پیشبینی ضریب انتشار آلاینده در رودخانه ها
در سال های اخیر مسائل مربوط به انتشار آلودگی در رودخانه ها و مجاری روباز به یکی از مسائل مهم مورد بررسی پژوهشگران تبدیل شده است. با توجه به تأثیر آلودگی روی سلامتی انسان و آبزیان موجود در رودخانه ها، پیش بینی و پیشگیری از آن در رودخانه ها که یکی از منابع تأمین آب می باشد، بسیار ضروری است. برای توصیف نحوه انتشار طولی آلودگی در رودخانه ها از ضریب انتشار طولی در رودخانه ها استفاده می شود. برای اندازه گیری این ضریب روشهای مختلفی اعم از تجربی و ریاضی وجود دارد که محدودیت های زیادی دارند و قابل تعمیم نیستند. بنابراین در این پژوهش با بهره گیری از تلفیق الگوریتم های بهینه سازی GA و PSO با مدل هوشمند ANFIS روشی جدید برای پیش بینی این ضریب با کدنویسی در محیط نرمافزار MATLAB با 116 داده نرمال ارائه شد. پارامترهای عرض سطح آزاد، عمق جریان، سرعت برشی و سرعت جریان در رودخانه برای ورودی مدل و ضریب انتشار طولی برای پارامتر هدف انتخاب شد. در نهایت با توجه به پیش بینی های انجام شده روش ANFIS-PSO با دقت MSE=0.0037 و RMSE=0.061 و با R=0.9622 و روش ANFIS-GA با دقت MSE=0.012 و با RMSE=0.11 با R=0.739 دارای دقت بیشتری نسبت به مدل ANFIS با دقت MSE=0.040 و RMSE=0.200 با R=0.698 می باشند. از طرف دیگر با مقایسه دو روش ANFIS- PSO و ANFIS-GA مشاهده می شود که الگوریتم بهینه سازی PSO نسبت بهروش GA دارای عملکرد بهتری در بهبود ساختار ANFIS بوده است. در نهایت روش ANFIS-PSO را می توان روشی مناسب تر برای پیش بینی ضریب انتشار طولی پیشنهاد می شود.
https://jwim.ut.ac.ir/article_76212_6b4fd9c375ac607d4a5d91968314a1ef.pdf
2020-05-21
45
59
10.22059/jwim.2020.292263.726
آلودگی
روش های ترکیبی
مدلسازی
هوش مصنوعی
یاسر
مهری
yaser.mehri@ut.ac.ir
1
دانشجوی دکترای سازههای آبی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
AUTHOR
میلاد
مهری
milad.mehri@ut.ac.ir
2
دانشجوی کارشناسی ارشد سازههای آبی، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، تهران، ایران.
AUTHOR
جابر
سلطانی
jsoltani@ut.ac.ir
3
استادیار، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
1. جمشیدی، ش.، و نیکسخن، م. (1394). تخصیص بهینۀ بار آلودگی بر مبنای الگوی تجارت کیفیت آب در پاییندست رودخانۀ سفیدرود. مدیریت آب و آبیاری. 5 (2): 243-259.
1
2. قلعهنی، م.، و ابراهیمی، ک. (1391). ارزیابی الگوریتمهای جستجوی مستقیم و ژنتیک در بهینهسازی پارامترهای مدل غیرخطی ماسکینگام- یک سیلاب از کارون. مدیریت آب و آبیاری. 2 (2): 1-12.
2
3. نبیزاده، م.، مساعدی، ا.، و دهقانی، ا. (1391). تخمین هوشمند دبی روزانه با بهرهگیری از سامانه استنباط فازی- عصبی تطبیقی. مدیریت آب و آبیاری. 2 (1): 69-80.
3
4. Annaty, M., Eghbalzadeh, A. & Hosseini, S. (2015). Hybrid ANFIS model for predicting scour depth using particle swarm optimization. Indian J. Sci. Technol, 8(22), 642-649.
4
5. Azamathulla, H. M. & Ghani, A. A. (2011). Genetic programming for predicting longitudinal dispersion coefficients in streams. Water resources management, 25(6), 1537-1544.
5
6. Azamathulla, H. M. & Wu, F. C. (2011). Support vector machine approach for longitudinal dispersion coefficients in natural streams. Applied Soft Computing, 11(2), 2902-2905.
6
7. De Serio, F., Meftah, M. B., Mossa, M. & Termini, D. (2018). Experimental investigation on dispersion mechanisms in rigid and flexible vegetated beds. Advances in Water Resources, 120, 98-113.
7
8. Eberhart, R. & Kennedy, J. (1995). A new optimizer using particle swarm theory. In MHS'95. Proceedings of the Sixth International Symposium on Micro Machine and Human Science (pp. 39-43). Ieee.
8
9. Elder, J. (1959). The dispersion of marked fluid in turbulent shear flow. Journal of fluid mechanics, 5(4), 544-560.
9
10. Etemad-Shahidi, A. & Taghipour, M. (2012). Predicting longitudinal dispersion coefficient in natural streams using M5′ model tree. Journal of hydraulic engineering, 138(6), 542-554.
10
11. Fischer, H. B., List, J. E., Koh, C. R., Imberger, J. & Brooks, N. H. (2013). Mixing in inland and coastal waters. Elsevier.
11
12. Fisher, M. E. (1967). The theory of equilibrium critical phenomena. Reports on progress in physics, 30(2), 615.
12
13. Haghiabi, A. H. (2016). Prediction of longitudinal dispersion coefficient using multivariate adaptive regression splines. Journal of Earth System Science, 125(5), 985-995.
13
14. Holland, J. H. (1992). Adaptation in natural and artificial systems: an introductory analysis with applications to biology, control, and artificial intelligence. MIT press.
14
15. Huai, W., Shi, H., Song, S. & Ni, S. (2018). A simplified method for estimating the longitudinal dispersion coefficient in ecological channels with vegetation. Ecological Indicators, 92, 91-98.
15
16. Jacquin, A. P. & Shamseldin, A. Y. (2006). Development of rainfall–runoff models using Takagi–Sugeno fuzzy inference systems. Journal of Hydrology, 329(1-2), 154-173.
16
17. Jang, J. S. R., Sun, C. T. & Mizutani, E. (1997). Neuro-fuzzy and soft computing-a computational approach to learning and machine intelligence [Book Review]. IEEE Transactions on automatic control, 42(10), 1482-1484.
17
18. Kashefipour, S. M. & Falconer, R. A. (2002). Longitudinal dispersion coefficients in natural channels. Water Research, 36(6), 1596-1608.
18
19. Kisi, O., Haktanir, T., Ardiclioglu, M., Ozturk, O., Yalcin, E. & Uludag, S. (2009). Adaptive neuro-fuzzy computing technique for suspended sediment estimation. Advances in Engineering Software, 40(6), 438-444.
19
20. Kosko, B. (1994). Fuzzy systems as universal approximators. IEEE transactions on computers, 43(11), 1329-1333.
20
21. Mehri, Y., Soltani, J. & Khashehchi, M. (2019). Predicting the coefficient of discharge for piano key side weirs using GMDH and DGMDH techniques. Flow Measurement and Instrumentation, 65, 1-6.
21
22. Najafzadeh, M. & Sattar, A. M. (2015). Neuro-fuzzy GMDH approach to predict longitudinal dispersion in water networks. Water Resources Management, 29(7), 2205-2219.
22
23. Sattar, A. M. & Gharabaghi, B. (2015). Gene expression models for prediction of longitudinal dispersion coefficient in streams. Journal of Hydrology, 524, 587-596.
23
24. Shen, C., Niu, J., Anderson, E. J. & Phanikumar, M. S. (2010). Estimating longitudinal dispersion in rivers using Acoustic Doppler Current Profilers. Advances in Water Resources, 33(6), 615-623.
24
25. Sreedhara, B. M., Rao, M. & Mandal, S. (2019). Application of an evolutionary technique (PSO–SVM) and ANFIS in clear-water scour depth prediction around bridge piers. Neural Computing and Applications, 31(11), 7335-7349.
25
26. Zeng, Y. & Huai, W. (2014). Estimation of longitudinal dispersion coefficient in rivers. Journal of hydro-environment research, 8(1), 2-8.
26
27. Zhang, W. (2011). A 2‐D numerical simulation study on longitudinal solute transport and longitudinal dispersion coefficient. Water Resources Research, 47(7), 1-13.
27
ORIGINAL_ARTICLE
طراحی، ساخت و ارزیابی کارآیی لایسیمتر وزنی خودکار
تبخیر و تعرق به عنوان یکی از اجزا مهم چرخه آب نقش بسیار بزرگی در بررسی بیلان آب حوزههای آبخیز دارد. تعیین دقیق میزان تبخیر و تعرق جهت مدیریت کارآمد آبیاری، برآورد نیاز آبی گیاه و طراحی سیستمهای آبیاری ضروری است. هدف از انجام تحقیق حاضر طراحی و ساخت دستگاه لایسیمتر وزنی جهت پایش مستمر تبخیر و تعرق واقعی میباشد. لایسیمتر طراحیشده در این تحقیق شامل دو استوانه هممرکز است که استوانه درونی، مخزن اصلی لایسیمتر است و استوانه بیرونی نقش جدار محافظ را دارد تا از تماس مستقیم خاکهای اطراف با بدنه لایسیمتر جلوگیری کرده و عملیات توزین را با خطای کمتر انجام دهد. سطح فوقانی مخزن اصلی باز می باشد. در کف مخزن منافذی برای زهکشی آب تعبیه شده است. بدنه مخزن با ورق فولادی به ضخامت سه و شش میلیمتر به ترتیب برای دیوارهها و کف ساخته شد. قطر داخلی مخزن 45 سانتیمتر و ارتفاع آن 60 سانتیمتر میباشد. مخزن اصلی بعد از پر شدن با خاک روی چارچوب مجهز به حسگرهای وزن نسبتاً دقیق و ارزانقیمت مستقر میشود. برد الکترونیکی دستگاه که قابلیت پایش چهار لایسیمتر را بطور همزمان دارد برای کالیبراسیون حسگرهای وزن و تنظیمات نحوه پایش و ثبت سیگنالهای خروجی حسگرهای وزن بهصورت فایل متنی ستونی روی حافظه جانبی طراحی گردید. این دستگاه قابلیت نمایش لحظهای وزن مخازن و ثبت آنها با فواصل زمانی دلخواه کاربر را دارا میباشد. نتایج ارزیابی عملکرد دستگاه نشان داد که لایسیمتر طراحیشده، تغییرات وزن رطوبت خاک را با دقت قابلقبولی اندازهگیری و ثبت میکند.
https://jwim.ut.ac.ir/article_76208_f1a23431b544fc0f54c9e70c0d3c6acb.pdf
2020-05-21
61
73
10.22059/jwim.2020.294404.738
بیلان آب
پایش رطوبت خاک
تبخیر و تعرق
مدیریت آبیاری
واحدبردی
شیخ
v.sheikh@yahoo.com
1
دانشیار، گروه آبخیزداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
LEAD_AUTHOR
حسن
رضایی مقدم
hassan.rezaeemoghadam@gmail.com
2
دانشجوی دکتری، گروه آبخیزداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
AUTHOR
رویا
جعفری
jaafari.roya@gmail.com
3
دانشآموخته کارشناسی ارشد، گروه آبخیزداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
AUTHOR
زهره
غلامی
z.gholami70@gmail.com
4
دانشآموخته کارشناسی ارشد، گروه آبخیزداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
AUTHOR
جواد
شیخ
javad2nsh@gmail.com
5
دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی کامپیوتر، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران.
AUTHOR
1. افتادگان خوزانی، ا. (1391). ارزیابی دادههای تبخیر و تعرق برآوردشده با لایسیمتر و روش پنمنمانتیث فائو و پهنهبندی آن در استان یزد. خشکبوم یزد. 2: 280-290.
1
2. بیگلویی، م. و مقصودی، ا. (1382). تعیین مناسبترین روش برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل گیاه مرجع برای منطقه رشت. علوم خاک و آب. 3: 34-43.
2
3. راد، م.ه.، میرحسینی، س.ر.، مشکوه، م.ع. و سلطانی، م. (1387). طراحی، ساخت و نصب لایسیمترهای وزنی بهمنظور تعیین نیاز آبی درختان و درختچه ها در مناطق خشک، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان. 15(1): 58-51.
3
4. زارع ابیانه، ح.، سبزی پرور، ع. و معروفی، ص. (1390). ارزیابی روشهای مختلف برآورد تبخیر تعرق گیاه مرجع و پهنهبندی آن در ایران. پژوهشهای جغرافیای طبیعی. 74 : 95-110.
4
5. زردشتی، ف.، بختیاری، ب.، قادری، ک.، خانجانی، م.ج. و بنایان، م. (1397). طراحی و ساخت لایسیمتر کوچک وزنی هوشمند قابل حمل بهمنظور اندازهگیری دقیق نیاز آبی گیاه، تحقیقات آب و خاک ایران. 49(3): 704-695.
5
6. سهرابی، ت.، ابراهیمی، ع. ر.، رحیمـی، ح. و خلیلـی، ع.، (1384). طراحی، ساخت و نصب لایسیمتر وزنی بهمنظور تعیین نیاز آبی گیاهان زراعی، علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 12(2): 42-33.
6
7. علیحوری، م. (1398). مقایسه روشهای لایسیمتری و محاسبهای در تعیین نیاز آبی خرما، مدیریت آب و آبیاری. 9(2): 94-81.
7
8. قمرنیا، ه. و لرستانی، م. (1397). بررسی کارایی روشهای تجربی برآورد تبخیر- تعرق مرجع (بر پایه درجه حرارت) در اقلیمهای مختلف (مطالعه موردی ایران)، مدیریت آب و آبیاری. 8(2): 319-303.
8
9. قمرنیا، ه.، رضوانی، س.و.ا. و فتحی، پ. (1391). ارزیابی و واسنجی مدلهای تبخیر و تعرق گیاه مرجع با توجه به اثر دوره محاسباتی برای اقلیم نیمهخشک سرد، مدیریت آب و آبیاری. 2(2): 37-25.
9
10. مساعدی، ا. و قبائیسوق، م. (1391). ارزیابی معادلههای مختلف تجربی برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع در شرایط مختلف نبود پارامترهای هواشناسی اندازهگیریشده در چند ناحیه آبوهوایی ایران. دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. پژوهشهای حفاظت آب و خاک. 3 : 50-38.
10
11. Abdulkareem, J.H., Abdulkadir, A. & Abdu, N. (2015). A review of different types of lysimeter used in solute transport studies. International Journal of Plant & Soil Science, 8(3), 1-14.
11
12. Aboukhaled, A., Alfaro, A. & Smith, M. (1982). Lysimeters. FAQ Irrig. And Drain. Paper No. 39. Rome.
12
13. Jacovides, C.P. (1977). Reply to comment on Statistical procedures for the evaluation of evapotranspiration models. Agricultural Water Management, 3, 95-97.
13
14. Kohnke, H., Dreibelbis, F.R. & Davidson, J.M. (1940). A survey and discussion of lysimeters and a bibliography on their construction and performance (No. 372). US Department of Agriculture.
14
15. Lorite, I.J., Santos, C., Testi, L. & Fereres, E. (2012). Design and construction of a large weighing lysimeter in an almond orchard. Spanish Journal of Agricultural Research, 10(1), 238-250.
15
16. Marek, G., Gowda, P., Marek, T., Auvermann, B., Evett, S., Colaizzi, P. & Brauer, D. (2016). Estimating preseason irrigation losses by characterizing evaporation of effective precipitation under bare soil conditions using large weighing lysimeters. Agricultural Water Management, 169, 115-128.
16
17. Norman, J.M., Kustas, W.P. & Humes, K.S. (1995). Source approach for estimating soil and vegetation energy fluxes in observations of directional radiometric surface temperature. Agricultural and Forest Meteorology, 77(3-4), 263-293.
17
18. Salisbury, F.B. & Ross, C. (1969). Plant physiology. Wadsworth Publ. Co., Inc., Belmonr, CA. 7& p.
18
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اثر آب مغناطیسی و پرایمینگ بر عملکرد صفات مورفولوژیکی گیاه تربچه تحت تنش خشکی
دانشمندان زیادی به اثرات مفید میدان مغناطیسی در کشاورزی پی بردهاند و به علت داشتن یک تکنیک ارزان و سازگار با محیط زیست به آن علاقهمند شدهاند. این تحقیق با هدف بررسی اثر آب مغناطیسی و پرایم با آب مغناطیسی در شرایط تنش خشکی روی برخی ویژگیهای مورفولوژیکی گیاه تربچه انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار نوع آب، چهار تیمار پرایمینگ و سه تیمار کمآبیاری در چهار تکرار در گلخانه دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. بعد از برداشت ریشهشویی انجام شد و مهمترین شاخصهای مورفولوژیکی شامل وزن تر و خشک سه قسمت گیاه، طول و قطر غده، سطح برگ، سفتی غده، طول ریشه و حجم غده و ریشه اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی همه صفات اندازهگیری شده کاهش یافت اما کاربرد آب مغناطیسی باعث بهبود کلیه صفات شده است به طوری که اثر ساده آب مغناطیسی یک ساعت باعث افزایش سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی و غده، وزن تر اندام هوایی، ریشه و غده، طول ریشه، قطر و طول غده و حجم غده و ریشه به ترتیب به میزان 15، 24، 56، 20، 48، 80، 11، 11، 31، 85 و 50 درصد شده. اما در تیمار پرایمینگ صفات سطح برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک غده و سفتی اثر معنیداری نداشتند. به طور کلی نتایج نشان داد که آب مغناطیسی، گیاه تربچه را به عنوان یک عامل محافظ در برابر تنش خشکی محافظت میکند و باعث افزایش عملکرد گیاه میشود.
https://jwim.ut.ac.ir/article_76215_99964e39bd60418d39702de9ef94e7f9.pdf
2020-05-21
75
87
10.22059/jwim.2020.292673.729
ریشه
غده
کم آبیاری
میدان مغناطیسی
معصومه
متانت
metanat@mail.um.ac.ir
1
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
AUTHOR
حسین
بانژاد
banejad@um.ac.ir
2
دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
LEAD_AUTHOR
مرتضی
گلدانی
goldani@um.ac.ir
3
دانشیار گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
AUTHOR
مصطفی
قلی زاده
m_golizadeh@um.ac.ir
4
استاد، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
AUTHOR
1.خیرآبادی، ع.، نجفیمود، م.ح.، شهیدی، ع.، خاشعی سیوکی، ع. (1396). تأثیر روش و سطوح آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد رقم جدید ذرت (سینگل کراس برکت SC.B33). مدیریت آب و آبیاری، 7(2): 183-196.
1
2.عالینژادیان بیدآبادی، ا.، جورونی،ا.، برزگر، ع.، ملک، ع. (1395). تأثیر سطوح مختلف آبیاری بر کارایی مصرف آب بر اساس دانة ذرت و تغییرات رطوبتی خاک. مدیریت آب و آبیاری، 6(1): 47-59.
2
3.عبدالهی، م.، ملکی فراهانی، س.، فتوکیان، م.ح.، حسنزاده قورتتپه، ع. (1392). بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب بالنگوی شهری و شیرازی تحت شرایط تنش خشکی برای مدیریت آبیاری. مدیریت آب و آبیاری، 3(2): 103-.120
3
4.فرزانه، م.، جوانمردی، ش.، افتخاری جهرمی، ع. ر.، و قنبری، م. (1390). بررسی اثر هیدروپرایمینگ بذر تربچه (Raphanus sativus) بر جوانهزنی و صفات مرتبط با آن. اولین همایش ملی مباحث نوین در کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه. اراک. ایران.
4
5.متانت، م.، بانژاد، ح.، قلیزاده، م.، گلدانی، م. (1397). بررسی تأثیر شدت های مختلف آب مغناطیسی در عملکرد کمی و کیفی گیاه تربچه. نشریه آبیاری و زهکشی. 12(2): 472-480.
5
6.Afzal, I., Basra, S.M.A., Ahmad, N., Cheema, M.A., Warraich, E.M. & Khaliq, A. (2002). Effect of priming and growth regulator treatments on emergence and seedling growth of hybrid maize (Zea mays L.). International Journal of Agriculture & Biology, 4 (2): 303-306.
6
7. Alzubaidy, N.A. (2014). Research article effect of magnetic treatment of seeds and irrigation water at different intensities in the growth and production of maize. International Journal of Recent Scientific Research, 5 (10): 1923-1925.
7
8. Atak, Ç., Emiroǧlu, Ö., Alikamanoǧlu, S. & Rzakoulieva, A. (2003). Stimulation of regeneration by magnetic field in soybean (Glycine max L. Merrill) tissue cultures. Journal of Cell & Molecular Biology, 2(2).
8
9. Bilalis, D., Katsenios, N., Efthimiadou, A., Efthimiadis, P. & Karkanis, A. (2012). Pulsed electromagnetic fields effect in oregano rooting & vegetative propagation: a potential new organic method. Acta Agriculturae Scandinavica Section B_Soil and Plant Science, 62: 94-99.
9
10. Chibowski, E. & Szczeṥ. A. (2018). Magnetic water treatmentea review of the latest approaches. Chemosphere, 203: 54-67.
10
11. Coey, J.M.D. (2012). Magnetic water treatment-how might it work. Philosophical Magazine, 92 (31): 3857-3865.
11
12. Coey, J.M.D. & Cass, S. (2000). Magnetic water treatment. Journal of Magnetism and Magnetic Materials 209: 71-74.
12
13. Colic, M. & Morse, D. (1999). The elusive mechanism of the magnetic ‘memory’ of water. Physicochemical and Engineering Aspects, 154: 167-174.
13
14. Craker, L.E., Seibertf, M. & Clifford, J.T. (1983). Growth and development of radish (Raphanus sativus L.) under selected light environments. Annals of Botany, 51 (1): 59-64.
14
15. El Sayed, H. & El Sayed, A. (2014). Impact of magnetic water irrigation for improve the growth, chemical composition and yield production of broad bean (Vicia faba L.) plant. American Journal of Experimental Agriculture, 4(4): 476-496.
15
16. El-Gizawy, A.M., Ragab, M.E., Helal, N.A.S., El-Satar, A. & Osman, I.H. (2016). Effect of magnetic field treatments on germination of true potato seeds, seedlings growth and potato tubers characteristics. Middle East Journal of Agriculture, 5(1): 74-81.
16
17. El-Kholy, M.F., Hosny, S.S. & Farag, A.A. (2015). Effect of magnetic water and different levels of npk on growth, yield and fruit quality of Williams banana plant. Nature and Science of Sleep, 13(7): 94-101.
17
18. Esmaeilnezhad, E., Choi, H., Schaffie, M., Gholizadeh, M. & Ranjbar, M. (2017). Characteristics and applications of magnetized water as a green technology. Journal of Cleaner Production, 161: 908-921.
18
19. Gilani, A., Kermanshahi, H., Gholizadeh, M. & Golian, A. (2017). Agricultural water management through magnetization of irrigation and drinking water: a review. Journal of Aridland Agriculture, 3: 23-27.
19
20. Hachicha, M., Kahlaoui, B., Khamassi, N., Misle, E. & Jouzdan, O. (2016). Effect of electromagnetic treatment of saline water on soil and crops. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 17(2): 154-162.
20
21. Hashemizadeh, A., Gholizadeh, M., Tabatabaeinejad, A. & Hoopanah, M. (2014). The possibility of enhanced oil recovery by using magnetic water flooding. Petroleum Science and Technology, 32: 1038-1042.
21
22. Hassan, S. M. & Abdul Rahman, R. (2016). Effects of exposure to magnetic field on water properties and hatchability of artemia salina. Journal of Agricultural & Biological Sciences, 11 (11): 416-423.
22
23. Hassanselim, A.F. & Fathiel-Nady, M. (2011). Physio-anatomical responses of drought stressed tomato plants to magnetic field. Acta Astronautica, 69: 387-396.
23
24. Hilal, M.H., El-Fakhrani, Y.M., Mabrouk, S.S., Mohamed, A.I. & Ebead, B.M. (2013). Effect of magnetic treated irrigation water on salt removal from a sandy soil and on the availability of certain nutrients. International Journal of Engineering and Applied Sciences, 2(2): 36-44.
24
25. Hozayn, M., Abd El Monem, A.A., Abdelraouf, R.E. & Abdalla, M.M. (2013). Do magnetic water affect water use efficiency, quality and yield of sugar beet (Beta vulgarris L.) Plant under arid regions conditions. Journal of Agronomy, 12 (1): 1-10.
25
26. Hozayn, M., Abd El-Monem, A.A. & Abdul Qados, A.M.S. (2011). Irrigation with magnetized water, a novel tool for improving crop production in Egypt. World Environmental and Water Resources Congress. May 22-26.
26
27. Hozayn, M. & Abdul Qados, A.M.S. (2010). Irrigation with magnetized water enhances growth, chemical constituent and yield of chickpea (Cicer arietinum L.). Agriculture and Biology Journal of North America, 1(4): 671-676.
27
28. Huang, X., Lakso, A. N. & Eissenstat, D. M. (2005). Interactive effects of soil temperature and moisture on Concord grape root respiration. Journalof Experimental Boany, 56 (420): 2651-2660.
28
29. Hyun Lee, S., Jeon, S., Sook Kim, Y. & Keun Lee, S. (2013). Changes in the electrical conductivity, infrared absorption, and surface tension of partially-degassed and magnetically-treated water. Journal of Molecular Liquids, 187: 230-237.
29
30. Jones, S. & Hampton, J. (2010). International rules for seed testing. Published by International Seed Testing Association. Bassersdorf, Switzerland.
30
31. Kotb, A. (2013). Magnetized water and memory meter. Energy and Power Engineering, 5: 422-426.
31
32. Nakhaei Pour, A., Gholizadeh, M., Housaindokht. M.R., Moosavi, F. & Monhemi, H. (2017). A new method for preparing mono-dispersed nanoparticles using magnetized water. Applied Physics A Materials Science & Processing, 123 (4): 1-12.
32
33. Nasher, S.H. (2008). The effect of magnetic water on growth of chick-pea seeds. Engineering and technology journal, 26 (9): 1125-1130.
33
34. Nikolaos, K., Dimitrios, B., Aspasia, E., Georgios, A., Aimilia-Eleni, A., Anestis, K. & Ilias, T. (2016). Role of pulsed electromagnetic field on enzyme activity, germination, plant growth and yield of durum wheat. Biocatalysis and Agricultural Biotechnology, 6: 152-158.
34
35. Osman, E.A.M., Abd El-Latif, K.M., Hussien, S.M. & Sherif, A.E.A. (2014). Assessing the effect of irrigation with different levels of saline magnetic water on growth parameters and mineral contents of pear seedlings. Global Journal of Scientific Researches, 2(5): 128-136.
35
36. Peteiro Cartelle, F.J. & Cerrato, J.C. (1989). Influence of a static magnetic field on mitosis in meristematic cells of allium cepa. Journal of Bioelectricity, 8(2): 167-178.
36
37. Rahbarian, R., Khavari Nejad, R.A., Ganjeali, A., Bagheri, A.R. & Najafi, F. (2011). Drought stress effects on photosynthesis, chlorophyll fluorescence and water relations in tolerant and susceptible chickpea (Cicer arietinum L.) genotypes. Acta Biologica Cracoviensia Series Botanica, 53 (1): 47-56.
37
38. Rio, L.C. & Rio, M.M. (2013). Effect of electro-magnetic field on the growth characteristicsof okra (Abelmoschus esculentus), tomato (Solanum lycopersicum) and eggplant (Solanum melongena). International Journal of Scientific and Research Publications, 3 (10): 41-45.
38
39. Rochalska, M., Grobowska, K. & Ziarnik, A. (2008). Impact of low frequency magnetic fields on yield and quality of sugar beet. International Agrophysics, 23 (2): 163-174.
39
40. Szczes, A., Chibowski, E., Hozysz, L. & Rafalski, P. (2011). Effects of static magnetic field on electrolyte solutions under kinetic condition. Journal of Physical Chemistry A, 115: 5449-5452.
40
41. Wagenvoort, W.A. & Bierhuizen, J.F. (1977). Some aspects of seed germination in vegetables. Ii. The Effect of Temperature Fluctuation, Depth of Sowing, Seed Size and Cultivar, on Heat Sum and Minimum Temperature for Germination. Scientia Horticulturae, 6(4): 259-270.
41
42. Wan, s. & Kang, y. (2006). Effect of drip irrigation frequency on radish (Raphanus sativus L.) Growth and water use. Irrighation Science, 24: 161-174.
42
43. Wang, L., Zhu, J., Wu, Q. & Huang, Y. (2015). Effects of silver nanoparticles on seed germination and seedling growth of radish (Raphanus sativus L.). Proceedings of the 2nd International Conference on Civil, Materials and Environmental Sciences, London, UK march 13-14.
43
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر کاربرد چرخشی آب شور بر تبخیر- تعرق و رشد پاجوشهای خرمای رقم برحی
استفاده غیرعلمی از منابع آب با کیفیت پایین، خطرات جدی برای رشد گیاه و محیط زیست دارد. به منظور بررسی امکان استفاده چرخشی از آب غیرشور و شور، این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار روی پاجوشهای خرمای رقم برحی در سالهای 97-1396 در شهرستان اهواز اجرا شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل آبیاری با آب رودخانه کارون، آبیاری با آب شور 5 دسیزیمنس بر متر پس از دو مرتبه آبیاری با آب رودخانه کارون، آبیاری با آب شور 8 دسیزیمنس بر متر پس از دو مرتبه آبیاری با آب رودخانه کارون، آبیاری با آب رودخانه کارون پس از دو مرتبه آبیاری با آب شور 5 دسیزیمنس بر متر، آبیاری با آب رودخانه کارون پس از دو مرتبه آبیاری با آب شور 8 دسیزیمنس بر متر و آبیاری با آب شور 5 دسیزیمنس بر متر در طول سال بودند. میزان تبخیر-تعرق سالانه گیاه با 2/1660 میلیمتر در لایسیمتر هنگام آبیاری گیاه با آب رودخانه کارون، اختلاف معنیداری با سایر تیمارها به جز آبیاری با آب شور 5 دسیزیمنس بر متر پس از دو مرتبه آبیاری با آب رودخانه کارون داشت. تیمارهای آبیاری بر تمام صفات رویشی پاجوش خرما شامل تعداد برگ، طول برگ، عرض برگ، تعداد برگچه، طول برگچه، عرض برگچه و محیط تنه اثر معنیدار داشتند. نتایج نشان داد که آبیاری چرخشی با آب شور 5 دسیزیمنس بر متر پس از دو مرتبه آبیاری با آب رودخانه کارون میتواند به عنوان یک راهکار مدیریتی برای آبیاری پاجوشهای خرمای رقم برحی بهکار رود.
https://jwim.ut.ac.ir/article_76213_cd182bb3c65c0d4c52ca1028495cd8b0.pdf
2020-05-21
89
99
10.22059/jwim.2020.297326.757
آبیاری یکدرمیان
اهواز
تنش شوری
رشد رویشی
شوری آب
مجید
علی حوری
alihouri_m@hotmail.com
1
استادیار، پژوهشکده خرما و میوههای گرمسیری، مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران
LEAD_AUTHOR
1. احمدی، ک.، قلیزاده، ح.، عبادزاده، ح.، حاتمی، ف.، حسینپور، ر.، عبدشاه، ه.، رضایی، م. و فضلی استبرق، م. (1396). آمارنامه کشاورزی سال 1395، جلد سوم: محصولات باغبانی. انتشارات وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامهریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات. تهران. 231 صفحه.
1
2. آذری، ا.، ادیمی، م.، اکرم، م.، بختیاری، ز. و پارسینژاد، م. (1388). خوزستان و چالشهای زهکشی زیرزمینی در سالهای پیش رو. ششمین کارگاه فنی زهکشی و محیط زیست، اهواز، ایران.
2
3. شهابیفر، م. و رحیمیان م.ح. (1386). تعیین نیاز آبی چغندر قند به روش لایسیمتری در مشهد. چغندر قند. 23(2): 177-184.
3
4. علیحوری، م. (1396). دور و عمق مناسب آبیاری در مرحله رشد رویشی خرمای رقم برحی. مدیریت آب در کشاورزی. 4(1): 28-21.
4
5. علیحوری، م.، ناصری، ع.، برومندنسب، س. و کیانی، ع. (1394). تأثیر تنش آبی و شوری بر تبخیر- تعرق و رشد نهالهای خرمای برحی. تحقیقات آب و خاک ایران. 46(3): 475-486.
5
6. علیحوری، م. و تیشهزن، پ. (1390). برنامه راهبردی بخش خرما در کشور: زیر برنامه آبیاری. انتشارات کردگار. اهواز. 43 صفحه.
6
7. فیضی، م. و سعادت، س. (1394). اثر مدیریت آبیاری با آب شور بر شوری خاک در یک دورة تناوب زراعی. مدیریت آب و آبیاری. 5(1): 11-25.
7
8. قائدی، س.، افراسیاب، پ. و دلبری، م. (1396). بررسی مدیریتهای مختلف تلفیق آب شور و غیر شور بر عملکرد سورگوم علوفهای و توزیع شوری در نیم رخ خاک. مدیریت آب و آبیاری. 7(2): 227-240.
8
9. کافی، م.، صالحی، م. و عشقیزاده، م. (1389). کشاورزی شورزیست: راهبردهای مدیریت گیاه، آب و خاک. انتشارات دانشگاه فردوسی. مشهد. 377 صفحه.
9
10. کیانی، ع. و مساوات، ا. (1394). بررسی راهکارهای مختلف آبیاری یکدرمیان با استفاده از آبشور- غیرشور در عملکرد و بهرهوری آب ذرت دانهای در آبیاری قطرهای. تحقیقات آب و خاک ایران. 46(1): 1-10.
10
11. مرزی، م.، میرزایی، ف. و لیاقت، ع. (1398). بررسی میزان جذب آب و عملکرد ذرت علوفهای در شرایط مختلف تلفیق آب شور و غیرشور. مدیریت آب و آبیاری. 9(1): 1-14.
11
12. مستعان، ا.، لطیفیان، م.، تراهی، ع.، امانی، م.، محبی، ع. و علیحوری، م. (1396). راهنمای فنی کاشت، داشت و برداشت خرما. انتشارات آموزش کشاورزی. تهران. 282 صفحه.
12
13. مولوی، ح.، محمدی، م. و لیاقت، ع. (1390). اثر مدیریت آب شور طی دوره رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانهای و پروفیل شوری خاک. علوم و مهندسی آبیاری. 35(3): 11-18.
13
14. ولیزاده، م.، تیشهزن، پ. و برومندنسب، س. (1391). بررسی اثر آبیاری با آب شور بر رشد نهالهای خرما (ارقام برحی و دیری). اولین همایش ملی خرما و امنیت غذایی، اهواز، ایران.
14
15. همایی، م. (1381). واکنش گیاهان به شوری. انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. تهران. 97 صفحه.
15
16. Alihouri, M. & Naseri, A. A. (2017). Effect of agricultural drain water consumption on the growth of juvenile date palm. 13th International Drainage Workshop of ICID, Ahwaz, Iran.
16
17. Allen, R.G., Pereira, L. S., Raes, D. & Smith, M. (1998). Crop evapotranspiration: Guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper 56. Rome, Food and Agriculture Organization of the United Nations.
17
18. Askri, B., Ahmed, A. T., Abichou, T. & Bouhlila, R. (2014). Effects of shallow water table, salinity and frequency of irrigation water on the date palm water use. Hydrology, 513: 81-90.
18
19. Bhantana, P. & Lazarovitch, N. (2010). Evapotranspiration, crop coefficient and growth of two young pomegranate (Punica granatum L.) varieties under salt stress. Agricultural Water Management 97: 715–722.
19
20. Chaudhry, M. R. & Bhutte, M. N. (2002). Conjunctive use of water: impact on soil and crops. Proceeding of the International Workshop on conjunctive water management for sustainable irrigated agriculture in south Asia, Lahour, Pakistan.
20
21 .Jain, B. L. & Pareek, O. P. (1989). Effect of drip irrigation and mulch on soil and performance of date palm under saline water irrigation. Annuals of Arid Zone, 28(3-4): 245-248.
21
22. Kurap, S. S., Hedar, Y. S., Al-Dhaheri, M. A., El-Heawiety, A. Y., Aly, M. A. M. & Alhadrami, G. (2009). Morpho-physiological evaluation and RAPD markers -assisted characterization of date palm (Phoenix dactylifera L.) varieties for salinity tolerance. Food, Agriculture & Environment, 7(3&4): 503-507.
22
23. Naresh, R. K., Minhas, P. S., Goyal, A.K., Chauhan, C. P. S. & Gupta, R. K. (1993). Conjunctive use of saline and non-saline waters. II. Field comparisons of cyclic uses and mixing for wheat. Agricultural Water Management, 23: 139-148.
23
24. Ramoilya, P. J. & Pandey, A. N. (2003). Soil salinity and water status effect growth of Phoenix dactylifera seedlings. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 31(4): 345-353.
24
25.Rhoades, J. D., Kandiah, A. & Mashali, A. M. (1992). The use of saline waters for crop production. FAO Irrigation and Drainage Paper 48. Rome, Food and Agriculture Organization of the United Nations.
25
26. Sharma, B. R. & Minhas, P. S. (2005). Strategies for managing saline/alkali waters for sustainable agricultural production in South Asia. Agricultural Water Management 78: 136-151.
26
27. Sharma, D. P. & Tyagi, N. K. (2004). On-farm management of saline drainage water in arid and semi-arid regions. Irrigation and Drainage, 53: 87-103.
27
28. Slama, I., Abdelly, C., Bouchereau, A., Flowers, T. & Savoure, A. (2015). Diversity, distribution and roles of osmoprotective compounds accumulated in halophytes under abiotic stress. Annals of Botany, 115: 433-447.
28
29. Tanwar, B. S. (2003). Saline water management for irrigation. International Commission on Irrigation and Drainage, New Delhi, India.
29
30. Terasaki, H., Fukuhara, T., Ito, M. & He, Ch. (2009). Effects of gravel and date-palm mulch on heat moisture and salt movement in a desert soil. Advances in Water Resources and Hydraulic Engineering 1: 320-325.
30
31. Tishehzan, P., Naseri, A., Hassanoghli, A. & Meskarbashi, M. (2011). Effects of shallow saline water table management on the root zone salt balance and date palm growth in South-West Iran. Research on Crops, 12(3): 839-847.
31
32. Tripler, E., Ben-Gal, A. & Shani, U. (2007). Consequence of salinity and excess boron on growth evapotranspiration and ion uptake in date palm (Phoenix dactylifera L., cv. Medjool). Plant Soil, 297: 147-155.
32
33. Xue, J. & Ren, L. (2017). Conjunctive use of saline and non-saline water in an irrigation district of the Yellow River Basin. Irrigation and Drainage, 66(2): 147-162.
33
ORIGINAL_ARTICLE
شبیه سازی تاثیر تغییر اقلیم بر میزان رواناب ناشی از ذوب برف منطقه مورد مطالعه: حوزه آبخیز سراب صیدعلی - لرستان)
برف و رواناب ناشی از ذوب آن نقش اساسی در تامین منابع آب را دارا میباشد. در این پژوهش تاثیر تغییراقلیم بر رواناب ناشی از ذوب برف در حوزهآبخیز سراب صیدعلی واقع در شمال استان لرستان مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه با استفاده از سطح پوشش برف استخراج شده از تصاویر ماهواره لندست 5 و 7 و دادههای اقلیمی پیشبیتی شده توسط مدل گردش عمومی با استفاده از نرم افزار Lars-WG رواناب ناشی از ذوب برف تحت سه سناریو A1B،A2 وB2 در سال 2010 تا 2013 با استفاده از مدل SRM مورد شبیهسازی قرار گرفت. نتایج شبیهسازی با استفاده از دو آماره ضریب تبیین و تفاضل حجمی مورد ارزیابی قرار گرفت. مقدار 87/0 برای ضریب تبیین و 62/3- برای تفاضل حجمی نشان از دقت مدل میدهد. سپس با استفاده از سه سناریوی مذکور پارامترهای اقلیمی برای سال های 2020 تا 2060 از طریق مدل گردش عمومی پیش بینی شد، سپس با استفاده از پارامترهای اقلیمی پیشبینی شده میزان پوشش برفی از طریق روابط رگرسیونی چندمتغییره برای آینده برآورد گردید و به مدل SRM معرفی و شبیه سازی برای سال 2020 تا 2060 انجام گرفت. نتایج نشان داد که میانگین رواناب در ماه نوامبر تا می برای سه سناریو به ترتیب 3/4، 4/4 و 2/4 متر مکعب بر ثانیه میباشد اما میانگین دراز مدت دبی رواناب از سال 1980 تا 2013 برابر 07/6 مترمکعب میباشد که این کاهش حجم رواناب در آینده را می توان با کاهش پوشش برفی توجیه نمود.
https://jwim.ut.ac.ir/article_76214_082c5b48f291375ec653a1db90ef27f6.pdf
2020-05-21
101
112
10.22059/jwim.2020.293319.733
پارامترهای اقلیمی
پوشش برف
حجم رواناب
رگرسیونی چندمتغیره
علی
حقی زاده
haghizadeh.a@lu.ac.ir
1
دانشیار، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه خرمآباد، ایران.
AUTHOR
حسین
یوسفی
hosseinyousefi@ut.ac.ir
2
دانشیار، گروه انرژی های نو و محیط زیست، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
یزدان
یاراحمدی
yazdan.yarahmadi@ut.ac.ir
3
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه کاشان، ایران
AUTHOR
آرمان
کیانی
y.yarahmadi20@gmail.com
4
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ملایر، ایران.
AUTHOR
1. اکبری م. رعنایی ا. میرزاخان ح. درگاهی ع. (1395). شبیهسازی رواناب حاصل از ذوب برف با استفاده از نرمافزار آبشناسی SRM(مطالعه موردی: حوضه آبخیز سدکارده). مهندسی منابع آب. 9 (30): 63-74.
1
2. الماسی پ، سلطانی س، گودرزی م، مدرس ر. (1395). بررسی اثرات تغییر اقلیم بر رواناب سطحی در حوضه آبخیز بازفت. علوم آب و خاک. ۲۰ (۷۸): 39-52.
2
3. بابائیان ا. نجفی نیک ز. زابل عباسی ف. حبیبی نوخندان م. ادب ح. ملبوسی ش. (1388). ارزیابی تغییر اقلیم کشور در دوره 2010 تا 2039 با استفاده از ریزمقیاس نمایی داده های مدل گردش عمومی جو ECHO-G. جغرافیا و توسعه. 7 (16): 135-152.
3
4. تیرگر فاخری ف. علیجانی ب. ضیاییان فیروزآبادی پ. اکبری م. (1396). شبیهسازی رواناب ناشی از ذوب برف تحت سناریوهای تغییر اقلیم در حوضه ارمند. اکوهیدرولوژی. 4 (2): 357-368.
4
5. سادات آشفته پ. بزرگ حداد ا. (1392). ارائه رویکرد احتمالاتی ارزیابی اثرات تغییرات اقلیم بر منابع آب. مهندسی منابع آب. 6 (19): 51-66.
5
6. سلامی ه. ناصری ح م. مساح بوانی ع. (1394). پیشبینی احتمالاتی اثرهای تغییر اقلیم بر آبخوان آبرفتی دشت همدان- بهار. مدیریت آب و آبیاری. 5 (1): 27 – 41.
6
7. شفائی ا. عراقینژاد ش و مساح بوانی، ع. (1392). بررسی تأثیرات تغییر اقلیم بر بهرهبرداری از مخازن سطحی حوضه گرگانرود. مدیریت آب و آبیاری. 3(2):43-58.
7
8. عجمزاده ع و ملائی نیا م. (1395). ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر رواناب رودخانه فیروزآباد استان فارس با ریزمقیاس نمایی خروجی مدلهای گردش عمومی جوی بهوسیله نرمافزارهای SDSM و LARS-WG. تحقیقات منابع آب ایران طبیعی. 12 (1): 95-109.
8
9. فتاحی ا. دلاور م. قاسمی ا .(1390). شبیهسازی رواناب ناشی از ذوب برف در حوضههای کوهستانی با استفاده از مدل SRM مطالعه موردی حوضه آبریز بازفت. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 20(23):129-141.
9
10. فتاحی ا. مقیمی ش. (1398). اثر تغییرات اقلیمی بر روند برف شمال غرب ایران. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 19 (54): 47-63.
10
11. قاسمی ا. فتاحی ا. بابائی ام. (1392). بررسی نوسانات رواناب حاصل از ذوب برف تحت تأثیر پدیده تغییر اقلیم در دهههای آینده. پژوهشهای اقلیم شناسی. 13(4): 111-122.
11
12. Adnan M., Nabi, G., Poomee, M., Ashraf, A. & Casteller, A. (2017). Snowmelt Runoff prediction under changing climate in the Himalayan cryosphere: a case of Gilgit River Basin. Geosciense Frontiers, 8(5): 941- 949.
12
13. Brown, R.D. & Mote, P.W. (2009). The response of Northern Hemisphere snow cover to a changing climate. J. Clim. 22: 2124-2145.
13
14. Butt, M.J. & Bilal, M. (2011).Application Snowmelt runoff model for water resource management. Hydrological Processes, 25(24): 3735 - 3747.
14
15. Changchun, X., Yaning, Ch., Weihong, L. & Hongtao, Ch. Y.Ge. (2007). Potential impact of climate change on snow cover area in the Tarim River basin. Journal of Environ mental Geology, 53(7): 1465-1474.
15
16. Gadek, B., kaszka, R., Raczkowska, Z., Rojan, E., Casteller, A. and Bebi,P. ( 2017). Snow Avalanche activity in Zelb Zandarmeerii in a time of climate change (Tatra Mts: Poland). CATENA.158: 201-212.
16
17. Hadley. C. (2006). Effect of climate change in the developing countries. UK Meteorological Office.
17
18. Harshburger, B.J., Karen,S. H. ,Von, P.W., Brandon, C. M., Troy, R. B. & Rango, A. (2010). Evaluation of Short-to-Medium Range Streamflow Forecasts Obtained Using an Enhanced Version of SRM. Journal of the American Water Resources Association (JAWRA), 46(3): 603-617.
18
19. Khadka, D., Babel, M.S., Shrestha, S. & Tripathhi, N.K. (2014). Climate change impact on glacier and snow melt and runoff in Tamakoshi basin in the Hindu Kush Himalayan (HKH) region. Journal of Hydrology. 511: 49-60.
19
20. Kislby, C.G. & Jones, P.D. (2007). A daily weather generator for use in climate change studies. Environmental Modeling and Software, 22: 1705-1719.
20
21. Lorena, L., Leonardo, V., Enrique, R. & Goffredi, L. (2010). Basin-scale water resources assessment in Oklahoma under systematic climate change scenarios using a fully distributed hydrologic model. J. Hydrol. Eng. 15: 107-118.
21
22. Rango, A. & Martinec, J. (1995). Revisiting the degree day method for snowmelt computations. JAWRA Am Water Resour Assoc, (31): 657-669.
22
23. Seidel, K. & Martinec, J. (2002). March. Hydrological applications of satellite snow cover mapping in the Swiss Alps. In Proceedings of EARSeL-LISSIG-Workshop Observing our Cryosphere from Space Vol. 80.
23
24. Wilby, R. Abrahart, R. & Dawson, C. (2003). Detection of conceptual model rainfall-runoff processes inside an artificial neural network. Hydrological Sciences Journal, 48(2): 163-181.
24
25. WinSRM, (2007). Snowmelt Runoff Model (SRM) uses manual. PP: 1-177.
25
26. Xu, Z. & Li, J. (2002). Short- term Inflow forecasting using and artificial neural network model. Hydrological Processes, 16(12): 2423-2439.
26
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل محتوای یک قرن قانونگذاری آب در ایران
خشکسالیهای متعدد و محدودیت منابع آب کشور، اهمیت مدیریت این منبع با ارزش را آشکار ساخته است. مدیریت پایدار منابع آب نیاز به قوانین شفاف، قابل اجرا و منصفانه در بخش تقسیم و توزیع دارد. هدف این تحقیق تحلیل قوانین آب از زمان قانونگذاری مدون (مشروطیت) تا قوانین تصویب شده توسط مجلس شورای اسلامی در سالهای اخیر بود. تحلیل قوانین با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل تمام قوانین مصوب توسط قوه مقننه در زمینهی آب بود. کتب، اسناد و مدارک موجود در رابطه با قوانین آب در دورههای مختلف زمانی به عنوان منبع تحقیق استفاده شدند. تحلیل محتوا با استفاده از نرمافزار مکسکیودا انجام گرفت. نتایج نشان داد بخش کشاورزی در تمام قوانین مورد توجه ویژه بوده است. آبهای زیرزمینی به ویژه چاهها و حاکمیت آبها از جمله مسائل مورد توجه در دورههای مختلف قانونگذاری بودند. سیرتحولات مالکیت منابع آب نشان داد گرایش قوانین از مالکیت خصوصی در دوره اول قوانین آب به مالکیت عمومی و حاکمیت دولت در دوره دوم و سوم تغییر پیدا کرده است. در برخی از قوانین مشکلاتی مانند عدم شفافیت، اجرایی نبودن، کلیگویی و تناقض وجود داشت و به مسائل جدید مانند بازار آب و انتقال حقوق نیز توجه کمی شده بود.
https://jwim.ut.ac.ir/article_76216_a4901aa7565d1ece41f0489ae5fac989.pdf
2020-05-21
113
129
10.22059/jwim.2020.291284.723
تحلیل محتوا
حقابه
قوانین آب
مالکیت
مشکلات
جمشید
اقبالی
jamegbali@ut.ac.ir
1
دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، گروه مدیریت و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
AUTHOR
خلیل
کلانتری
khkalan@ut.ac.ir
2
استاد، گروه مدیریت و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
LEAD_AUTHOR
علی
اسدی
aiasadi@ut.ac.ir
3
استاد، گروه مدیریت و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
AUTHOR
محمدجواد
جاوید
mjavadjavii@ut.ac.ir
4
استاد، گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران
AUTHOR
1. جعفری لنگرودی، م. ج. (1383). ترمینولوژی حقوق، جلد اول، گنج دانش، تهران، 842 صفحه
1
2. جعفری، ع. (1384). گیتاشناسی ایران کوهها و کوهنامه ایران، جلد سوم، انتشارات مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، تهران، 1488 صفحه.
2
3. جلیلی، ز.، قمرنیا، ه. و کهریزی، د. (1397). بررسی تأثیر آب زیرزمینی کمعمق و شور بر عملکرد گیاه استویا، مدیریت آب و آبیاری، 8 (2): ۲۰۹-۱۹۳.
3
4. خدادادی، س. ا.، یاسی، م. و منعم، م.ج. (1397). ارزیابی عملکرد و ارائه الگوی بهینه تحویل آب در شبکه آبیاری زرینهرود، مدیریت آب و آبیاری، 7 (1): 105-119
4
5. ذوالفقاری، ی. (1390)، حقوق آب، جلد اول، انتشارت مجد، تهران، 192 صفحه.
5
6. رشیدی، ح.، (۱۳۸۷). قانون توزیع عادلانه در آیینه حقوق ایران، جلداول، نشر دادگستر، خوزستان، 587 صفحه.
6
7. سرمد، ز.، بازرگان، ع. و حجازی، ا. (۱۳۸۵). روشهای تحقیق در علوم رفتاری، تهران، جلداول، انتشارات آگاه، تهران، 406 صفحه.
7
8. شهبازخانیا، ا.، سامانی، ج.م. و رضوی طوسی، س.ل. ( ۱۳۹۶). ارزیابی معیارهای تأثیرگذار در اولویتبندی برخی شبکههای آبیاری و زهکشی حوزه رودخانه کرخه با هدف تخصیص آب، مدیریت آب و آبیاری، 7(1)، 167-181.
8
9. فاضلی فارسانی، ن.ا. (1391)، نظام حقوقی بهرهبرداری از زایندهرود با محوریت طومار شیخبهایی، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، منتشرشده در پایگاه پژوهشگاه علوم فناوری و اطلاعات ایران (ایرانداک)، سامانه گنج.
9
10. فرانکفورد، چ. و نچمیاس، د. (۱۳۸۲). روشهای پژوهش در علوم اجتماعی، ترجمه فاضل لاریجانی و رضا فاضلی، انتشارات سروش (صدا و سیما) تهران،جلد اول، 815 صفحه.
10
11. کاتوزیان، ن. (۱۳۸۵). اموال و مالکیت، جلد اول، انتشارات میزان، تهران، 272 صفحه.
11
12. کاتوزیان، ن. (۱۳۸۶). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، جلد اول، انتشارات میزان، تهران، 848 صفحه.
12
13. شرکت مدیریت منابع آب ایران. (1398). گزارش بارندگی تجمعی روزانه به تفکیک حوضههای آبریز درجه یک و دو، دفتر پایه مطالعات منابع آب، 15 صفحه.
13
14. Adler, R. W. (2010). Climate change and the hegemony of state water law. Stanford. Environmental Law Journal, 29, 1.
14
15. Anderson, T. L. & Snyder, P. (1997). Water markets: Priming the invisible pump. Washington, DC: Cato Institute.
15
16. Boelens, R. & Vos, J. (2014). Legal pluralism, hydraulic property creation and sustainability: The materialized nature of water rights in user-managed systems. Current Opinion in Environmental Sustainability, 11, 55-62.
16
17. Dunbar, R. G. (1983). Forging new rights in western waters. Lincoln: University of Nebraska Press.
17
18. FAO. (1999b). Land and Water Digital Media Series no 6. (www.fao.org)
18
19. Getches, D. H. (2001). The metamorphosis of western water policy: Have federal laws and local decisions eclipsed the states’ role? Stanford Environmental Law Journal, 20(3): 3-72.
19
20. Hodgson, S. (2006). Modern water rights: theory and practice (No. 92). Food & Agriculture Org.
20
21. Iglesias, A. & Garrote, L. (2015). Adaptation strategies for agricultural water management under climate change in Europe. Agricultural water management, 155, 113-124.
21
22. Kates, R. W., Travis, W. R. & Wilbanks, T. J. (2012). Transformational adaptation when incremental adaptations to climate change are insufficient. Proceedings of the National Academy of Sciences, 109(19): 7156-7161.
22
23. Lukasiewicz, A. & Dare, M. L. (2016). When private water rights become a public asset: Stakeholder perspectives on the fairness of environmental water management. Journal of hydrology, 536, 183-191.
23
24. McCool, D. (1987). Command of the waters: Iron triangles, federal water development, and Indian water. Tucson: University of Arizona Press.
24
25. Null, S. E. & Prudencio, L. (2016). Climate change effects on water allocations with season dependent water rights. Science of the Total Environment, 571, 943-954.
25
26. Raheem, N. (2014). Using the Institutional Analysis and Development (IAD) framework to analyze the acequias of El Río de las Gallinas, New Mexico. Social Science Journal, 51.3, 447-454.
26
27. Robins, L., Burt, T. P., Bracken, L. J., Boardman, J. & Thompson, D. B. A. (2017). Making water policy work in the United Kingdom: A case study of practical approaches to strengthening complex, multi-tiered systems of water governance. Environmental Science & Policy, 71, 41-55.
27
28. Rogers, P. (1993). America’s water: Federal roles and responsibilities. Cambridge, MIT Press.
28
29. Rosegrant, M. W., Cai, X. & Cline, S. A. (2002). World water and food to 2025: dealing with scarcity. Washington DC. MIT press
29
30. Ruhl, J. B. (2010). General design principles for resilience and adaptive capacity in legal systems-with applications to climate change adaptation. NCL Rev., 89, 1373.
30
31. Ruhl, J. B. (2012). The political economy of climate change winners. Minnesota Law Review, 97, 206.
31
32. Sherk, G. W. (2000). Dividing the waters: The resolution of interstate water conflicts in the United States. Leiden. Brill Nijhoff press
32
33. Solanes, M. & Jouravlev, A. (2006). Water governance for development and sustainability. New York, United Nations Publications.
33
34. Tarlock, A. D. (2012). The legacy of Schodde V. Twin Falls Land and Water Company: the evolving reasonable appropriation principleStanford. Environmental Law Journal, 42, 37.
34
35. The Law Library of Congress(2013), Global Legal Research Center, law@loc.gov http://www.loc.gov/law
35
36. World Health Organization & Unicef. (2014). Trends in maternal mortality: 1990 to 2013: estimates by WHO, UNICEF, UNFPA, The World Bank and the United Nations Population Division.
36
37. Zhongjing, W., Hang, Z. & Xuefeng, W. (2009). A harmonious water rights allocation model for Shiyang River Basin, Gansu Province, China. Water Resources Development, 25(2), 355-371.
37
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین نیاز آبی گیاهان فضای سبز شهری
مهم ترین اثرات فضای سبز در شهرها کاهش آلودگی هوا، کاهش آلودگی صوتی، تعدیل دما، افزایش رطوبت نسبی و جذب گرد و غبار است. حجم زیادی از منابع آب شهری به دلیل کشت گونههای گیاهی متفاوت در کنار یکدیگر و مشخص نبودن نیاز آبی این گیاهان در فضای سبز تلف میشود. در این تحقیق، ضریب گیاهی و نیاز آبی گیاهان از نوع درختچه (شمشاد و سنجد زینتی)، بوته (زرشک)، گیاه پوششی (مَرغ) و درخت (سرو و زبان گنجشک) با انتخاب دو ریزاقلیم در باغ گیاهشناسی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران و با روشهای بیلان آبی و wucols1 برآورد گردید. تحقیق به مدت شش ماه، از فروردین تا شهریور 1397 انجام شد. بر اساس نتایج این پژوهش متوسط ضریب گیاهی برای کل دوره از روش بیلان آبی و روش wucols به ترتیب 36/0 و 30/0 به دست آمد. تبخیر تعرق برآورد شده بهصورت میانگین مقدار 757 میلیمتر درروش بیلان آب و مقدار641 میلیمتر در روش wucolsدر کل دوره آزمایش برآورد شده است و بهطورکلی روش wucols همواره مقدار کمتری از نیاز آبی را برای گیاهان فضای سبز برآورد میکند. با توجه به تحلیل آماری صورت گرفته این میزان تفاوت در شش دهه آزمایش دارای اختلاف معنیدار بوده است. با توجه به نتایج این تحقیق کاربرد روش طبقه بندی آب مورد استفاده گونه های فضای سبز دارای دقت مناسبی در برآورد نیاز آبی گیاهان فضای سبز میباشد و میتواند در کاهش مصرف آب موثر باشد.
https://jwim.ut.ac.ir/article_76210_906c828ba93a88d6ccfde7efc46caf77.pdf
2020-05-21
131
141
10.22059/jwim.2020.295397.745
بیلان آبی
تبخیرتعرق
ریزاقلیم
wucols
زینب
سجودی
z.sojoodi@ut.ac.ir
1
کارشناسی ارشد علوم مهندسی آب، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
AUTHOR
فرهاد
میرزایی اصلی
fmirzaei@ut.ac.ir
2
دانشیار، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
LEAD_AUTHOR
1. پرهامی پ.، حسنلی ع. (1393). برآورد نیاز آبی گیاهان فضای سبز پارکها با استفاده از روشهای نوین در راستای توسعه پایدار. کنفرانس بینالمللی توسعه پایدار، راهکارها و چالشها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری. تبریز. ایران.
1
2. حبیبپور، ک. (1395). راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی. انتشارات متفکران (لویه)، تهران. 866 صفحه.
2
3. حوری، م. (1398). مقایسه روشهای لایسیمتری و محاسبهای در تعیین نیاز آبی خرما. مدیریت آب و آبیاری. 9 (1): 81-94.
3
4. درخشنده، م. (1396). ارزیابی روش wucols در برآورد نیاز آبی گیاهان فضای سبز. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
4
5. سبزی پرور، ع.ا.، میرمسعودی، س.ش. و ناظم السادات، م.ج. (1390). بررسی تغییرات درازمدت تبخیر و تعرق گیاه مرجع در چند نمونه اقلیمی گرم کشور. پژوهشهای جغرافیای طبیعی. 75 (43): 17-1.
5
6. سجودی، ز. (1398). تعیین نیاز آبی گیاهان فضای سبز شهری. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
6
7. سعیدینیا، م.، ترنیان، ف.، حسینیان، ح. و نصرالهی، ع. (1397) برآورد میزان تبخیر و تعرق و ضریب گیاهی دو گونه بابونه و زیره سبز در خرمآباد. مدیریت آب و آبیاری. 8 (1): 165-175
7
8. شرقی، ط. بری ابرقویی، ح.اسدی، م.ا. و کوثری، م.ر. (1389). برآورد تبخیر تعرق گیاه مرجع با استفاده از روش فائو- پنمن-مانتیث و پهنهبندی آن در استان یزد. خشکبوم. 1 (1): 32-25.
8
9. عابدی کوپایی، ج. اسلامیان، س. و زارعیان، م. (1395). اندازهگیری و مدلسازی نیاز آبی و ضریب گیاهی خیار، گوجهفرنگی و فلفل با استفاده از میکرولایسیمتر در گلخانه. علوم و فنون کشتهای گلخانهای. 2(3):64-51.
9
10. عرب سلغار، ع. ا. دهقان، ه.، صدقی، ح. و نادریان فر، م. (1390). پیشبینی تبخیر و تعرق سالانه با کاربرد دادههای هواشناسی در شماری از ایستگاههای مناطق نیمهخشک. مهندسی منابع آب. 8: 30-21.
10
11. قمرنیا، ه. و لرستانی، م. (1397). بررسی کارایی روشهای تجربی برآورد تبخیر و تعرق مرجع در اقلیمهای مختلف ایران. مدیریت آب و آبیاری. 8 (2): 303-319
11
12. هاشمی گرمدره، ا.( 1384). برآورد نیاز آبی برخی از گونههای غالب فضای سبز شهر اصفهان. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه صنعتی اصفهان.
12
13. Arayaa, A., Leo Stroosnijder, G., Girmay, S. & Keesstra, D. (2011). Crop Coefficient, Yield Response to Water Stress and Water Productivity of Teff (Eragrostis tef (Zucc). Agric Water Manage, 98, 775-783.
13
14. Amiri, R., Weng, Q., Alimohammadi, A. & Alavipanah, S.K. (2009). Spatial-temporal dynamics of land surface temperature in relation to fractional vegetation cover and land use/cover in the Tabriz urban area, Iran. Remote Sens. Environ, 113, 2606-2617.
14
15. Barbosa, O., Tratalos, J. A., Armsworth, P. R., Davies, R. G., Fuller, R. A., Johnson, P., & Gaston, K. J. (2007). Who benefits from access to green space? A case study from Sheffield, UK. Landscape and Urban planning, 83(2-3), 187-195.
15
16. Campbell, G. S. & Turner, N. C. (1990). Plant-Soil-Water Relationship. In: Management of Farm Irrigation System. Ameri. Soc. Agric. Eng, 15-29.
16
17. Costello, L.R., Matheny, N.P. & Clark, J.R. (2000). A Guide to Estimating Irrigation Water Need of Landscape Planting in California. University of California Cooperative Extension California. Department of Water Resources. 150 pp.
17
18. Hassanli, A. M., Ahmadirad, SH. & Beecham, S. (2009). Evaluation of the Influence of Irrigation Methods and Water Quality on Sugar Beet Yield and Water Use Efficiency. Agricul Water Manage, 97, 357-362.
18
19. Kottmeier, C., Biegert, C. & Corsmeier, U. (2007). Effects of urban land use on surface temperature in Berlin: case study. Journal of Urban Plan, 133, 128-137.
19
20. Nouri, H., Beecham, S., Kazemi, F. & Hassanli, A.M. (2012). A Review of ET Measurement Techniques for Estimation the Water Requirement of Urban Landscape Vegetation. Urban Water Journal, 10, 1-13
20
21. Ozdogan, M., Rodell, M., Beaudoing, H. K. & Toll, D. L. (2010). Simulating the effects of irrigation over the United States in a land surface model based on satellite-derived agricultural data. Journal of Hydrometeorology, 11(1), 171-184.
21
22. Petralli, M., Massetti, L., Brandani, G. & Orlandini, S. (2014). Urban planning indicators: useful tools to measure the effect of urbanization and vegetation on summer air temperatures. International Journal of Climatology, 34(4), 1236-1244.
22
23. Robitu, M., Musy, M., Inard, C. & Groleau, D. (2006). Modeling the influence of vegetation and water pond on urban microclimate. Solar energy, 80(4), 435-447.
23
24. Shojaei, P., Gheysari, M., Nouri, H., Myers, B. & Esmaeili, H. (2018). Water requirements of urban landscape plants in an arid environment: The example of a botanic garden and a forest park. Ecological Engineering, 123, 43-53.
24
25. Symes, P., Connellan, G., Buss, P. & Dalton, M. (2008). Developing Water Management Strategy for ComplexLandscapes. Irrigation Australia 2008 National Conference Paper.
25
26. Tyagi, N. K. Sharma, D. K. & Luthra, S. K. (2000). Determination of Evapotranspiration and Crop Coefficients of Rice and Sunflower with Lysimeter. Agric. Water. Manage, 45, 41-54.
26
27. Wolf, D. & Lundholm, J.T. (2008). Water uptake in green roof microcosms: effects of plant species and water availability. Ecol. Eng, 33, 179-186.
27
ORIGINAL_ARTICLE
برآورد میزان تلفات ناشی از انتقال، توزیع و تحویل آب کشاورزی، مورد مطالعه: شبکه آبیاری رودشت اصفهان
در شبکههای آبیاری کشور به سبب بهرهبرداری و نگهداری نامناسب، تلفات قابل توجهی در سامانه انتقال و توزیع آب کشاورزی رخ میدهد. مدیریت و برنامهریزی مناسب مدیریت آب کشاورزی در شبکههای آبیاری نیازمند تعیین این مقدار تلفات میباشد که مستلزم اندازهگیریهای مستمر، زمانبر و پر هزینه میباشد. این پژوهش با استفاده از یک روش کاربردی میزان تقریبی تلفات ناشی از انتقال، توزیع و آب را برای شبکه آبیاری رودشت اصفهان برآورد نمود. در گام نخست با استفاده از مدل آکواکراپ میزان آب مورد نیاز گیاهان الگوی کشت در طول فصل زراعی 94-1393 محاسبه و با در نظر گرفتن بازده کاربرد آب در مزرعه مقدار تقاضای آب در کل شبکه به دست آمد. میزان تلفات ناشی از تبخیر و نیز حجم ناخالص آبیاری از میزان آب ورودی شبکه کسر شد که مقدار حاصل شده نمایانگر میزان کل تلفات واقع در سامانههای انتقال، توزیع و تحویل آب در شبکه بود. نتایج حاکی از آن بود که میزان تلفات روزانه متغیر و در بازه 30 الی 60 درصد میباشد که این مقادیر بهمراتب بیشتر از میزان ارائه شده در مرجع استاندارد طراحی و بهرهبرداری شبکه آبیاری در کشور (مقدار کل تلفات بین 10 تا 20 درصد) میباشد. دلیل این میزان تلفات را میتوان به عدم شناخت کافی نسبت به مفاهیم بهرهبرداری، هیدرولیک جریان در شبکههای روباز انتقال و توزیع آب نسبت داد.
https://jwim.ut.ac.ir/article_76201_66aa881840b815b6b0db7f321ed3a919.pdf
2020-05-21
143
156
10.22059/jwim.2020.297869.762
آکواکراپ
تلفات بهرهبرداری
سامانه توزیع آب
شبکه آبیاری
حبیب
کریمی اورگانی
habibkarimi@ut.ac.ir
1
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آبیاری، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، ایران
AUTHOR
سید مهدی
هاشمی
mehdi.hashemy@ut.ac.ir
2
دانشیار، گروه مهندسی آبیاری ، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
سید ابراهیم
هاشمی گرمدره
sehashemi@ut.ac.ir
3
استادیار، گروه مهندسی آبیاری، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، ایران.
AUTHOR
عبدالمجید
لیاقت
aliaghat@ut.ac.ir
4
استاد، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران.
AUTHOR
1. بهراملو، ر.، عباسی، ن.، مامن پوش، ع.، اخوان، ک. و ریاحی، ح. (1396). ارزیابی راندمان انتقال و تلفات آب در کانالهای انتقال آب با پوشش ژئوممبران HDPE در شبکههای آبیاری زایندهرود، مغان و کرمان. تحقیقات آب و خاک ایران، 48(4): 735-725.
1
2. حمدی احمدآباد، ی.، لیاقت، ع.، سهرابی، ت.، رسولزاده، ع. و نظری، ب. (1395). بررسی عملکرد آبیاری جویچهای در مزارع ذرت تحت مدیریت زارعان و ارائة راهکارهای کاربردی در بهبود آن (مطالعة موردی: کشت و صنعت و دامپروری مغان). مدیریت آب و آبیاری، 6(1): 28-15.
2
3. رمضانی، ف.، کاویانی، ع. و رمضانی اعتدالی، ه. (1396). ارزیابی مدل AquaCrop در برداشتهای مختلف یونجه در اردستان. آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، 31(3): 753-738.
3
4. ریاحی، ح.، عباسی، ن. و ملائی، ع. (1392). ارزیابی عملکرد فنی و وضعیت بهرهبرداری از کانالهای انتقال آب استان کرمان. آبیاری و زهکشی ایران، 7(2): 177-167.
4
5. سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، معاونت امور فنی دفتر تدوین ضوابط و معیارهای فنی. (1383). ضوابط عمومی طراحی شبکههای آبیاری و زهکشی- نشریه شماره 281.
5
6. سیدجواد، م. س. و مشعل، م. (1393). ارزیابی شاخصهای حساسیت هیدرولیکی سازههای نیرپیک (مورد مطالعاتی: شبکۀ آبیاری و زهکشی دشت ورامین). مدیریت آب و آبیاری، 4(2): 242-229.
6
7. سیدجواد، م. س. و مشعل، م. (1393). مقایسۀ عملکرد حال حاضر شبکۀ آبیاری و زهکشی ورامین با سناریوی شبخاموشی. مدیریت آب و آبیاری، 4(1): 147-137.
7
8. شاهرخنیا، م.ع. و علیانغیاثی، ع. (1396). روشهای برآورد نشت در کانالها و بررسی نشت و راندمان توزیع در شبکه آبیاری درودزن. مدیریت آب در کشاورزی، 4(2): 36-27.
8
9. شینی، ع.، نوری، م. و مینایی، س. (1392). بررسی راندمانهای انتقال و توزیع و ارائه راهکارهایی جهت کاهش تلفات آب در شبکه آبیاری دز (مطالعه موردی: کانالهای سبیلی و E4). چهارمین همایش ملی مدیریت شبکه شبکههای آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
9
10. صادقیعطار، م.، بهنیا، ع. و کاوه، ف. (1379). بازده کل آبیاری شبکه در در سال زراعی 73-1372. دهمین همایش کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، تهران، ایران. 50-36.
10
11. عباسی، ف.، سهراب، ف. و عباسی، ن. (1395). ارزیابی وضعیت راندمان آب آبیاری در ایران. تحقیقات مهندسی سازههای آبیاری و زهکشی، 17(67): 128-113.
11
12. معروفی، ص. و سلطانی، ح. (1385). برآورد راندمانهای انتقال و توزیع آب در شبکه آبیاری و زهکشی شاوور با استفاده از یک رابطه نمایی. پژوهش کشاورزی آب، خاک و گیاه در کشاورزی، 6(1): 47-36.
12
13. منعم، م.ج.، هاشمی شاهدانی، س.م. و اسلامبولچیزاده، ه. (1396). نقش مدیریت بهرهبرداری مخازن درونمسیری در بهبود بهرهبرداری شبکه آبیاری مغان. پژوهش آب در کشاورزی، 31(4): 545-535.
13
14. نیکمهر، س.، پرورشریزی، ع. و منعم، م.ج. (1396). ارزیابی عملکرد توزیع آب در کانال اصلی شبکه آبیاری کوثر با کنترل خودکار در جهت بالادست و پاییندست. پژوهش آب ایران، 11(24): 1118-109.
14
15. یلتقیان خیابانی، م.، هاشمیشاهدانی، س.م.، بنیحبیب، م. ا. و حسنی، ی. (1398). امکانسنجی بهکارگیری روشهای غیرسازهای و خودکارسازی در ارتقای بهرهبرداری از سامانههای توزیع آب (مطالعه موردی: شبکه آبیاری رودشت). مدیریت آب و آبیاری، 9(1): 127-109.
15
16. Abi-Saab, M. T., Todorovic, M. & Albrizio, R. (2015). Comparing AquaCrop and CropSyst models in simulating barley growth and yield under different water and nitrogen regimes. Does calibration year influence the performance of crop growth models?. Agricultural water management, 147, 21-33.
16
17. Abrha, B., Delbecque, N., Raes, D., Tsegay, A., Todorovic, M., Heng, L. E. E. & Deckers, S. (2012). Sowing strategies for barley (Hordeum vulgare L.) based on modelled yield response to water with AquaCrop. Experimental Agriculture, 48(2), 252-271.
17
18. Abu-Khashaba, M. I. (2013). Innovating impermeable Concrete appropriate for Canal lining using a specific mixing ratio and applying it to a Pilot Reach. Journal of Engineering Sciences, 41(3), 900-918.
18
19. Agide, Z., Haileslassie, A., Sally, H., Erkossa, T., Schmitter, P. S., Langan, S. J. & Hoekstra, D. (2016). Analysis of water delivery performance of smallholder irrigation schemes in Ethiopia: Diversity and lessons across schemes, typologies and reaches.
19
20. Akkuzu, E., Ünal, H. B. & Karataş, B. S. (2007). Determination of water conveyance loss in the Menemen open canal irrigation network. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 31(1), 11-22.
20
21. Andarzian, ., Bannayan, M., Steduto, P., Mazraeh, H., Barati, M. E., Barati, M. A. & Rahnama, A. (2011). Validation and testing of the AquaCrop model under full and deficit irrigated wheat production in Iran. Agricultural Water Management, 100(1), 1-8.
21
22. Araya, A., Habtu, S., Hadgu, K. M., Kebede, A. & Dejene, T. (2010). Test of AquaCrop model in simulating biomass and yield of water deficient and irrigated barley (Hordeum vulgare). Agricultural Water Management, 97(11), 1838-1846
22
23. Burt, C. M. (2013). The irrigation sector shift from construction to modernization: What is required for success?. Irrigation and drainage, 62(3), 247-254.
23
24. Doorenbos, J. & Kassam, A. H. (1979). Yield response to water. Irrigation and drainage paper, (33), 257.
24
25. Felmeden, J., Schramm, E., Sattary, E. & Davoudi, A. (2013). Agriculture in the Zayandeh Rud Catchment. ISOE GmbH ‐ Institute for Social‐Ecological Research.
25
26. Iqbal, M. A., Shen, Y., Stricevic, R., Pei, H., Sun, H., Amiri, E. & del Rio, S. (2014). Evaluation of the FAO AquaCrop model for winter wheat on the North China Plain under deficit irrigation from field experiment to regional yield simulation. Agricultural Water Management, 135, 61-72.
26
27. Jadhav, P. B., Thokal, R. T., Mane, M. S., Bhange, H. N. & Kale, S. R. (2014). Improving Conveyance Efficiency through Canal Lining in Command Area: A Case Study. Int. J. Enf. Innov., 3(6), 820-826.
27
28. Kardan Moghaddam, H., Jafari, F. & Javadi, S. (2017). Vulnerability evaluation of a coastal aquifer via GALDIT model and comparison with DRASTIC index using quality parameters. Hydrological Sciences Journal, 62(1), 137-146.
28
29. Kedir, Y. & Engineer, S. I. (2015). Estimation of conveyance losses of Wonji-Shoa sugar cane irrigation scheme in Ethiopia. Journal of Environment and Earth Science, 5(17), 2224-3216.
29
30. Kinzli K-D, Martinez M, Oad R, Prior A, Gensler D. (2010). Using an ADCP to determine canal seepage loss in an irrigation district. Agricultural Water Management, 97(6), 801-810.
30
31. Marwaa, H. M. & Omran, I. M. (2016). Compared between the Measured Seepage Losses and Estimation and Evaluated the Conveyance Efficiency for Part of the Hilla Main Canal and Three Distributary Canals (HC 4R, HC 5R and HC 6R) of Hilla-Kifil Irrigation Project. Civil and Environmental Research, 8(2), 1-10.
31
32. Mkhabela, M. S. & Bullock, P. R. (2012). Performance of the FAO AquaCrop model for wheat grain yield and soil moisture simulation in Western Canada. Agricultural Water Management, 110, 16-24.
32
33. Mohammadi, A., Rizi, A. P. & Abbasi, N. (2019). Field measurement and analysis of water losses at the main and tertiary levels of irrigation canals: Varamin Irrigation Scheme, Iran. Global Ecology and Conservation, 18, e00646.
33
34. Mousavi Zadeh Mojarad, R., Feizi, M. & Ghobadinia, M. (2018). Prediction of safflower yield under different saline irrigation strategies using AquaCrop model in semi-arid regions. Australian Journal of Crop Science, 12(8), 1241-1249.
34
35. Raber, W., Mohajeri, Sh. & Pringgosiswojo, M. (2015). Integrated Water Resources Management (IWRM) in Isfahan. inter 3 GmbH - Institute for Resource Management.
35
36. Sen, R., Fahmida, M., Akter, I. & Rity, M. (2018). Determination of Conveyance Loss through Earthen Channel by Cutthroat Flume. Int. J. Hydraul. Eng., 7(1), 11-14.
36
37. Sepaskhah, A. R. & Salemi, H. R. (2004). An empirical model for prediction of conveyance Efficiency for small earth canals. Iranian Journal of science and Technology, 28, 623-628.
37
38. Serra, P., Salvati, L., Queralt, E., Pin, C., Gonzalez, O. & Pons, X. (2016). Estimating Water Consumption and Irrigation Requirements in a Long‐Established Mediterranean Rural Community by Remote Sensing and Field Data. Irrigation and Drainage, 65(5), 578-88.
38
39. Siebert, S., Burke, J., Faures, J.-M., Frenken, K., Hoogeveen, J., Döll, P. & Portmann, F. T. (2010). Groundwater use for irrigation–a global inventory. Hydrology and Earth System Sciences, 14(10), 1863-1880.
39
40. Steduto, P., Hsiao, T.C., Raes, D. & Fereres, E. (2009) AquaCrop-The FAO Crop Model to Simulate Yield Response to Water: I. Concepts and Underlying Principles. Agricultural Journal, 101(3), 426-437.
40
41. Tanji, K. K. & Kielen, N. C. (2002). Agricultural drainage water management in arid and semi-arid areas. FAO.
41
42. Toumi, J., Er-Raki, S., Ezzahar, J., Khabba, S., Jarlan, L. & Chehbouni, A. (2016). Performance assessment of AquaCrop model for estimating evapotranspiration, soil water content and grain yield of winter wheat in Tensift Al Haouz (Morocco): Application to irrigation management. Agricultural Water Management, 163, 219-235.
42
43. Xing, H. M., Xu, X. G., Li, Z. H., Chen, Y. J., Feng, H. K., Yang, G. J. & Chen, Z. X. (2017). Global sensitivity analysis of the AquaCrop model for winter wheat under different water treatments based on the extended Fourier amplitude sensitivity test. Journal of Integrative Agriculture, 16(11), 2444-2458.
43
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی آسیبپذیری و پهنه بندی ریسک آبهای زیرزمینی در دشت اردبیل
تعیین آسیب پذیری و ریسک آب های زیرزمینی، رویکرد مناسبی برای مدیریت آب های زیرزمینی می باشد. در تحقیق حاضر، این ارزیابی بر اساس شاخص جدیدی با سه عامل تراکم منابع نقطه ای آلاینده، آسیب پذیری ذاتی و محدوده گیرش آلودگی چاه ها، برای سفره آب زیرزمینی دشت اردبیل ارائه شده است. در ابتدا یک نسخه اصلاح شده از روش دراستیک برای پهنه بندی آسیب پذیری ذاتی آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه به مساحت 886 کیلومتر مربع استفاده شد. تراکم منابع آلاینده نقطه ای مانند صنایع، روستاها، ایستگاه های پمپ بنزین در زیرحوضه ها به عنوان شاخص بالقوه آلاینده منابع نقطه ای استفاده شد. مدل سازی عددی نیز برای تعیین مناطق گیرش چاه با استفاده از مدل MODFLOW و MODPATH انجام شد. پارامترهای مورد استفاده در این روش تحلیل حساسیت شد همچنین نتایج این شاخص براساس غلظت نیترات و کلرید واسنجی شد که همبستگی مثبتی با شاخص آسیب پذیری داشت. با توجه به ادغام 3 عامل با محدوده ارزشی 10، مقادیر شاخص آسیب پذیری و ریسک آب های زیرزمینی بین صفر تا هزار متغیر است. در بیشتر سطوح دشت، مقدار این شاخص در محدوده طبقه حداقل بود. ولی مقادیر حداکثر این شاخص در مناطق پرجمعیت، حاشیه جاده ها و صنعتی بالا در دشت اردبیل بود. بطور کلی مطابق این شاخص، دشت اردبیل در محدوده آسیب پذیری پایین قرار دارد. این روش منجر به یک رویکرد دقیق و مقرون به صرفه برای محافظت از منابع آب آشامیدنی و کشاورزی و دستیابی به آب زیرزمینی پایدار برای نسل های آینده خواهد شد.
https://jwim.ut.ac.ir/article_76200_b849a3d9c6e97f902ba1ecc6cefdb714.pdf
2020-05-21
157
171
10.22059/jwim.2020.298424.770
آب زیرزمینی
آسیبپذیری
آلایندگی
پهنهبندی ریسک
حسین
سعادتی
saadati.h@ut.ac.ir
1
دانشجوی دکتری رشته علوم و مهندسی آبخیز، گروه احیا مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
AUTHOR
آرش
ملکیان
malekian@ut.ac.ir
2
دانشیار، گروه احیا مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
LEAD_AUTHOR
علیرضا
مقدم نیا
a.moghaddamnia@ut.ac.ir
3
دانشیار، گروه احیا مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
AUTHOR
1. بانژاد، ح. محبزاده، ح. قبادی، م. و حیدری، م. (1392). شبیهسازی عددی جریان و انتقال آلودگی در آبهای زیرزمینی مطالعه موردی: آبخوان دشت نهاوند، دانش آب و خاک. 23 (2): 43-57.
1
2. بختیاری عنایت، ب.، ملکیان، آ. و سلاجقه، ع. (1395). منظور ارزیابی آسیبپذیری آب زیرزمینی با استفاده از روشهای ترکیبی دراستیک اصلاحشده، رگرسیون لجستیک و تحلیل سلسله مراتبی دراستیک در دشت هشتگرد. تحقیقات آب و خاک ایران، 47 (2): 269-279.
2
3. جودوی، ع.ا.. و خزائی، ص. (1395). ارائه یک روش جدید برای ارزیابی ریسک آلودگی منابع آب زیرزمینی بر پایه سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدلسازی عددی در شهرستان فیروزه در استان خراسان رضوی. آبیاری و زهکشی ایران. 10(2): 241-251.
3
4. خدایی،ک.، شهسواری، ع. ا. و اعتباری، ب. (1385) . ارزیابی آسیبپذیری آبخوان دشت جوین به روشهای GODS و DRASTIC فصلنامه زمینشناسی ایران. 2(4): 73-87.
4
5. سعادتی، ح.، شریفی، ف.، مهدوی م.، احمدی، ح. و محسنیساروی، م. (1388). ارزیابی منشأیابی منابع تغذیهکننده آب سفره زیرزمینی و تعیین دورههای تر و خشکسالی با ردیآبهای پرتوزا (مطالعه موردی: دشت هشتگرد). مرتع و آبخیز، منابع طبیعی ایران، 62(1): 49-63.
5
6. سعادتی، ح. (1395). ارزیابی تغییرات اقلیم دیرینه بهکمک ردیاب شیمیایی کلر در رسوبات منطقه غیراشباع دشت اردبیل. علمی-پژوهشی مهندسی و مدیریت آبخیز. 8(3): 310-323.
6
7. شرکت آب منطقهای اردبیل. (1397). مطالعات نیمهتفصیلی حوضه آبریز دشت اردبیل و دوره بیلان سال آبی 1365-1396 جلد پنجم مدل سفره آب زیرزمینی دشت اردبیل. شرکت مهندسین مشاور قدس نیرو. 182 صفحه.
7
8. قدرتی، م. (1391). مدلهای ریاضی آبهای زیرزمینی آموزش کاربردی مدل GMS. جلد 1. سیمای دانش. تهران. 270 صفحه.
8
9. ندیری، ع. ا.، اکبری، ا.، عباس نوین پور، ا. و قره خانی، م. (1398). ارزیابی آسیبپذیری آبخوان دشت خوی با استفاده از روش ترکیبی. مدیریت آب و آبیاری. 9 (2): 251-262
9
10. Aller, L., Lehr, J. H., Petty, R. & Bennett, T. (1987). Drastic: a standhrdized system to evaluate ground water pollution potential using hydrugedlugic settings. Journal of Geological Society of India, 29(1), pp 622.
10
11. Bear, J. & Cheng, A.H.-D. (2016) Modeling Groundwater Flow and Contaminant Transport. Theory and Applications of Transport in Porous Media. Berlin: Springer.
11
12. Bedient, P.B. & Huber, W.C., (1992). Hydrology and Floodplain Analysis, 2nd edition. New York: Addison-Wesley Publishing Company.
12
13. Chowdhury, S.H., Kehew, A.E. & Passero, R.N. (2003). Correlation between nitrate contamination and groundwater pollution potential. Ground Water, 41 (6), 735- 745.
13
14. Connell, L.D. & Daele, G., (2003). A quantitative approach to aquifer vulnerability mapping. Journal of Hydrology,276(1-4),71-88.
14
15. ESRI (Environmental Systems Research Institute Inc). (2018). Understanding GIS the ArcInfo Method: Redland, California. ESRI Press.
15
16. Journel, A.G. & Huijbregts, C.J. (1978). Mining Geostatistics. New York: Academic Press.
16
17. Mcdonald, M.C., Harbaugh, A.W., (1996). MODFLOW-96-User's Documentation for MODFLOW-96. An Update to the U.S. Geological Survey Modular Three-dimensional Finite Difference Groundwater Flow Model. Open-File Report: 96-485.
17
18. Melloul, A.J. & Collin, M. (1998). A proposed index for aquifer water quality assessment: the case of Israel's Sharon region. Journal of Environmental Management, 54(2), 131-142.
18
19. Nobre, R.C.M. & Nobre, M.M.M. (2004). Natural attenuation of chlorinated organics in a shallow sand aquifer. Journal of Hazardous Materials, 110(1-3), 129-137.
19
20. Nobre R.C.M., Rotunno Filho O.C., Mansur W.J., Nobre M.M.M. & Cosenza, C.A.N. (2007). Groundwater vulnerability and risk mapping using GIS, modeling and a fuzzy logic tool. Journal of Contaminant Hydrology, 94(3-4), 277-292.
20
21. Pollock, D.W. (1989). MODPATH-a computer program to complete and display pathlines using results from MODFLOW. Open-File Report. U.S. Geological Survey, Reston, VA, pp. 89-381.
21
22. Powell, K.L., Taylor, R.G., Cronin, A.A., Barrett, M.H., Pedley, S., Sellwood, J., Trowsdale, S.A. & Lerner, D.N. (2003). Microbial contamination of two urban sandstone aquifers in the UK. Water Research, 37(2), 339-352.
22
23. Secunda, S., Collin, M.L. & Melloul, A.J. (1998). Groundwater vulnerability assessment using a composite model combining DRASTIC with extensive agricultural land use in Israel's Sharon region. Journal of Environmental Management, 54(1), 39-57.
23
24. Sililo, T.N. & Appleyard, S. (2004). Shallow porous aquifers in Mediterranean climates. Urban Groundwater Pollution, Chapter 9. A.A. The Netherlands: Balkema Publishers.
24
25. Stephen Foster, Ricardo Hirata, Daniel Gomes, Monica D’Elia M, arta Paris. (2007). Groundwater Quality Protection. Groundwater Management Advisory Team (GW•MATE) in association with the Global Water Partnership.
25
26. Tait, N.G., Lerner, D.N., Smith, J.W.N. & Leharne, S.A. (2004). Priorisation of abstraction boreholes at risk from chlorinated solvent contamination on the UK Permo-Triassic Sandstone aquifer using a GIS. Science of the Total Environment, 319(1-3), 77-98.
26
27. Worrall, F. & Kolpin, D.W. (2003). Direct assessment of groundwater vulnerability from single observations of multiple contaminants. Water Resources Research, 39 (12), 1345-1352.
27