%0 Journal Article %T نقش طبیعی‌سازی جریان در برآورد حقابه زیست‌محیطی به روش‌های هیدرولیکی و هیدرولوژیکی %J مدیریت آب و آبیاری %I دانشگاه تهران، دانشکدگان ابوریحان %Z 2251-6298 %A طاهری گرجی, شمیم %A مریدی, علی %A مجدزاده طباطبایی, سید محمد رضا %D 2022 %\ 08/23/2022 %V 12 %N 3 %P 615-628 %! نقش طبیعی‌سازی جریان در برآورد حقابه زیست‌محیطی به روش‌های هیدرولیکی و هیدرولوژیکی %K پایداری جریان %K رودخانه زاینده‌رود %K روش تنانت اصلاح‌شده %K روش محیط خیس‌شده %K روش مونتانا %R 10.22059/jwim.2022.339173.968 %X تعیین حقابه زیست‌محیطی رودخانه‌ها با استفاده از روش‌های هیدرولوژیکی و هیدرولیکی با توجه به اطلاعات در دسترس و هزینه و زمان کمتر، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. نکته حائز اهمیت در استفاده از این روش‌ها، مد نظر قرار دادن شرایط طبیعی رودخانه با حذف اثر برداشت‌های بالادست است. برای بررسی ضرورت طبیعی‌سازی جریان و تأثیر آن بر تعیین حقابه زیست‌محیطی رودخانه زاینده‌رود در محل ایستگاه سد تنظیمی (قبل از برداشت‌های عمده شرب، صنعت و کشاورزی) و ایستگاه ورزنه (در نزدیکی تالاب گاوخونی و پس از برداشت‌ها و نفوذ آب) به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. حقابه زیست‌محیطی بر اساس روش تنانت با استفاده از دبی‌های مشاهداتی و طبیعی شده در ایستگاه ورزنه، نشان داد که در صورت استفاده از دبی‌های مشاهداتی، حقابه زیست‌محیطی در حدود 0/6 متر مکعب بر ثانیه به دست خواهد آمد که عملاً آبی در رودخانه جریان نخواهد یافت. در صورتی که با استفاده از دبی طبیعی شده، 16 درصد از پتانسیل رواناب حوضه به محیط زیست اختصاص خواهد یافت. حقابه زیست‌محیطی بدست آمده از روش محیط خیس شده با الگوریتم شیب منحنی در ایستگاه‌‌ سد تنظیمی و ورزنه، به ترتیب 13 و 16 درصد از متوسط دبی طبیعی سالانه کل را برآورد کرده است، که این مقدار در محدوده نتایج قابل قبول روش تنانت اصلاح شده قرار گرفته است. در نتیجه استفاده از روش تنانت اصلاح شده به دلیل سهولت در محاسبه و ارائه توزیع ماهانه حقابه زیست‌محیطی به شرط استفاده از سری زمانی دبی طبیعی شده در محل ایستگاه‌های مورد مطالعه توصیه می‌شود. %U https://jwim.ut.ac.ir/article_87573_cbf53e6f7d66465fefe597f26aaf1585.pdf